Boris Johnson kabinesindeki deprem gibi istifaların ardından baskılar altında görevi bırakmak zorunda kaldı. Bugün Downing Street 10 Numara önünde istifa açıklaması yapan Başbakan Johnson, 3 yıl önce güçlü bir galibiyetle iktidara gelmişti. Başbakan Johnson'u üç yılda gözden düşüren şeyler ne oldu? Başbakan Johnson popülizme karşı direnişinin mi yoksa görevini yerini getirmedeki sorumsuzluğunun mu bedelini ödedi?
BARAN BEKİ | KARAR
Boris Johnson'ın iktidara gelişi, dönemin başbakanı Theresa May'in kabinesinde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptığı dönemde çarpıcı bir şekilde istifa etmesinden sonra gerçekleşmişti.
Bugün istifasını açıklayan İngiltere Başbakanı Johnson'ın kendi sonunu getiren de son iki günde toplu bakan istifalarına maruz kalması oldu.
İşte İngiltere Başbakanı Johnson'ın iktidara yükselişi, başarıları, tartışmaları ve son üç yılda dramatik düşüşü…
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI GÖREVİNDEN İSTİFA ETMESİ
Boris Johnson Temmuz 2018'de, Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa ederek Theresa May'in zaten sallantıda olan başbakanlığına ağır darbe vurmuştu.
Eski Başbakan May'in 'üçüncü yol' Brexit planı nedeniyle Johnson'ın görevi bırakmasının ardından May, siyasi hayatı için sonucu başından belli bir mücadelenin içinde kalmıştı.
Johnson, May'in milletvekillerine uzlaşma paketi 'Chequers Planı' hakkında yaptığı açıklamalarla Avam Kamarası'nı ayağa kaldırmadan hemen önce istifa etmişti.
Johnson'ın göreve geldiği ilk akşam
Başbakan May, Aralık 2018'de yapılacak erken seçimde Muhafazakâr Parti'nin Parlamento çoğunluğunu kaybetmeye devam edecekti. Başarısızlıklar üzerine Tory (Muhafazakâr Partisi) milletvekilleri May için güven oylaması yapmıştı.
May, oylamadan sağlam bir şekilde çıkmasına rağmen, Brexit anlaşmasını üç denemede de Parlamento'dan geçirememişti ve kaybetmesi beklenen bir güven oylamasından önce istifa ederek Tory liderlik seçiminin önünü açmıştı.
MAY'İN İSTİFASI VE YENİ BAŞBAKAN JOHNSON
23 Temmuz 2019'da Johnson, rakibi Jeremy Hunt'ı mağlup ederek Tory liderlik seçimlerinde oyların yüzde 66'sını almıştı. Ertesi gün, May Başbakanlık'tan istifa etmişti ve Johnson, Kraliçe'nin hükümet kurma davetini kabul etti.
PARLAMENTONUN ERTELENMESİ
Ağustos 2019’da Johnson, anlaşmasız bir Brexit ihtimali oluşmasından dolayı Kraliçe’den parlamentoyu 14 Ekim'e kadar askıya almasını veya ara vermesini istedi.
Alınan bu karar Avrupa Birliğine Jonhson’ın sunduğu, İrlanda’nın geri dönüşü olmayan yeni Brexit anlaşması talebini geri çevirmesi olarak geri döndü.
Anlaşma ise Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında sert bir sınır olmamasını içeriyordu.
Kraliçe Johnson'ın talebini onayladı ve Parlamento beş hafta süreyle askıya alındı.
Fakat Eylül ayında, Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi oybirliği ile Johnson’ın Kraliçe’ye sunmuş olduğu ve Parlamentonun beş hafta süreyle ertelenmesi yönündeki kararın yasa dışı olduğu kanısına vardı.
Yargıçlar, 31 Ekim’deki Brexit son tarihine kadar milletvekillerinin görevlerinin askıya alınmasının yanlış olduğunu belirtti.
'GENEL SEÇİM ÇAĞRISI VE ZAFER'
Johnson 17 Ekim’de Avrupa Birliği ile İngiltere’nin bloktan ayrılabileceği manasına gelen bir anlaşmanın varlığını duyurdu fakat Johnson'ın ittifak içinde bulunduğu Kuzey İrlanda merkezli Demokratik Birlik Partisi (DUP), Kuzey İrlanda’nın Birlik içindeki yerini tehdit etmesi dolayısıyla bunu desteklemeyeceklerini belirtti.
Bunun ardından Johnson, 37 yıl aradan sonra Avam Kamarası’nın ilk oturumunun açılması için oy verme çağrısında bulundu fakat milletvekillerinden bir isyan geldi ve milletvekilleri Johnson’ın uzatma talebinde bulunmasını gerektirecek bir değişiklik için oy kullandı.
MUHAZAKÂR AZINLIK HÜKÜMET OLDU
Eski bakanlar Ken Clarke ve Philip Hammond’un da dahil olduğu ve Johnson’ın Brexit’in ertelenmesini talep etmesini gerektiren sözde Benn Yasası’na oy veren 21 isyancı Tories (İngiliz Politik Partisi/Muhafazakârlar) için uzaklaştırma kararı aldırıldı daha sonrasında ise muhafazakâr bir azınlık, hükümet haline geldi.
Bunların ardından İşçi Partisi erken seçime karşı olan muhalefetini düşürdü ve Avam Kamarası, Jonhson’ın daha önce üç kez başarısız olmasının ardından 12 Aralık’ta oylamanın yapılmasına izin veren bir sayfalık Yasa Tasarısını kabul etti.
"BREXİT BİTTİ"
Jonhson İşçi Partisi’nin AB’den ayrılma konusundaki duruşuyla oluşan kafa karışıklığından yararlandı ve kampanyasının temeli olarak ‘Brexit Bitti’ sloganını kullandı. Oynadığı bu kumar ise daha sonrasında meyvesini verdi ve Muhafazakârlar çoğunluk için gereken 326’yı geçerek tam 365 sandalye kazandı. Bu başarı ise ona Margaret Thatcher günlerinden bu yana gelmiş olan en büyük Muhafazakâr çoğunluğu olan yüzde 81’lik bir çoğunluk kazandırdı.
İşçi partisi başkanı ve Muhalefet lideri olan Jeremy Corbyn sadece 203 sandalye kazanabilirken bu sayı 1930’lardan bu yana gelen en kötü İşçi Partisi seçim performansı olarak tarihe geçti. Johnson ise ilk kez birçok oy veren Muhafazakâr ile ‘Kızıl Duvar’ olarak adlandırılan eski kuzey işçi bölgelerinden koltuk kazandı. Sonrasında ise Corbyn, İşçi Partisi’nin bir sonraki genel seçime gidemeyeceğini açıkladı.
‘BREXİT’İ TAMAMLAYIN’
İngiltere’nin AB’den ayrılması 2019 seçimlerinin ana konularından biriydi ve Johnson yönetimindeki Muhafazakârlar ‘Brexit’i halledin’ sloganı ile büyük bir üstünlükle galip geldiler. Bu ifade ise oldukça çarpıcı bir başka detay olan, ülkenin AB’den ayrılma lehinde oy kullandığı 2016 referandumunun ardından geçen üç yıl süresince, İngiliz halkının konuya artan ilgisini yansıtıyordu.
Kasım ayında Muhafazakârlar, ‘Brexit’i Tamamla, Britanya’nın Potansiyelini Serbest Bırak’ sloganlarıyla manifestolarına başladılar ve parlamentonun çoğunluğunu kazandılar. Bir yıl sonra, Aralık 2020’de ise Johnson AB ile bir son dakika ticareti ve güvenlik anlaşması imzalayarak geleceği belirsiz olan bir Brexit’i önlemiş oldu.
O günden sonra ise müttefikleri onu ‘Brexit’i yaptıran’ kişi olarak övmeye başladılar. Ocak ayında Başbakan’ın Brexit anlaşması Avam Kamarası’ndan 99 oy çokluğu alarak başarıyla geçti.
KORONAVİRÜS VE PANDEMİ DÖNEMİNİN BAŞLANGICI
30 Ocak 2020’de Chatham kentindeki 84 yaşındaki Peter Attwood hastanede öldüğünde Birleşik Krallık Kovid-19 ile tanışmış oldu fakat gerçekleşen bu ilk ölüm, Ağustos ayının sonuna kadar resmen doğrulanmadı.
Aynı gün içerisinde Çin’in Vuhan kentinde Kovid salgını ilk kez tespit edilirken bunun ardından Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından uluslararası bir salgın ilan edildi ve insanların sağlığı için dünya genelinde acil durum ilan edildi.
Ocak 2020’nin sonlarında aynı aileden iki kişi – bir York Üniversitesi öğrencisi ve onun akrabası – virüs için pozitif test edildiğinde Birleşik Krallık’ta Kovid vakaları artış göstermeye başladı. Sadece iki ay sonra, 23 Mart’ta ilk sokağa çıkma yasağı Birleşik Krallık’ta yürürlüğe girdi ve Johnson, İngiltere’de bilinen Kovid vakaları 1.000’e ulaştığı için vatandaşların evde kalması gerektiğini duyurdu.
Johnson daha sonrasında ölüm toplamlarını ve son zamanlardaki aşı durumuyla alakalı sunumlar ve güncellemeleri içeren basın toplantılarına aylarca başkanlık etti. Eve kapanmanın duyurulmasının ise günler sonra ise Johnson ve Sağlık Bakanı Matt Hancock Kovid pozitif çıktılarını açıkladı.
Johnson Kovid kısıtlamalarının delinmesine cevap vermek yerine Ukrayna'ya desteğini öne sürmüş ve tabanını böyle konsolide etmeye çalışmıştı
5 Nisan’da ‘Kovid’in kalıcı semptomları’ ile hastaneye kaldırılan Johnson, ertesi gün semptomlarının kötüleşmesinin ardından yoğun bakıma alındı. Johnson o dönemde virüsten ölümün yakın olduğunu kabul ederek gelen tehlikenin büyüklüğünü onayladı. Zaman geçtikçe Johnson iyileşmeye çalışırken Başbakan yardımcısı Dominic Raab ise o sıralarda hükümeti etkin bir şekilde yönetmekteydi.
Kovid nedeniyle acı çeken Johnson, halk onun etrafında toplandıkça Muhafazakar bir Başbakan olarak giderek daha fazla sempati kazanmaya başladı.
30 Nisan’da günlük basın toplantısında Başbakan Johnson, İngiltere’de covid virüsünün yayılmasının ‘tepe noktasının’ artık geçildiği ve vaka sayılarının yavaş yavaş düştüğünü açıkladı. Bunların ardından 10 Mayıs’ta, İngiltere’nin eve kapanmasının ilk kez gevşetildiği duyuruldu ve insanların parklarda gezmelerine ve günde bir kereyi geçmemek şartıyla evden çıkarak egzersiz yapmalarına izin verildiği açıklandı. Çoğu kısıtlamalar bu dönemde kaldırılırken 4 Temmuz’da ise barların dahi yeniden açılabileceğinin işaretleri verildi.
AYLARCA KARANTİNA
3 Eylül tarihinde İngiltere, haziran ayının başından bu yana günlük en yüksek toplam vaka sayısına ulaştı. Daha sonrasında sızdırılan bir belgede Johnson’ın aşıdan önce bir toplu test programı yapmayı planladığı ve bunun ‘ikinci bir karantinadan kaçınmak için’ en iyi umutları olacağını düşündüğü iddiası ortaya atıldı.
Fakat her şeye rağmen ikinci sokağa çıkma yasağı Kasım ayında tekrardan başladı ve ülkenin Noel planları suya düşmeye başladı ve korkular arttı. Johnson bu olayı (Noel) iptal etmenin ‘insanlık dışı’ olacağını savundu ve İngiltere’nin Noel tatili süresince en fazla üç kişinin bir araya gelmesi şartıyla beş günlük bir izin planını doğruladı.
19 Aralık’ta Başbakan Johnson Londra ve İngiltere’nin Güney Doğu’sunda yer alan milyonlarca kişi için iptal edilmiş olan kısıtlamaların, mevsim geçişi dolayısıyla gevşetilmesiyle ülke genelinde önceden planlanan Noel'e devam edilemeyeceğini açıkladı.
İngiltere’de üçüncü ve son Kovid kapanması ise ekonominin aşamalı olarak yeniden açılmaya başladığı Nisan 2021 tarihine kadar sürdü.
Dominic Cummings kovulduğu gece No10'u terk ederken
CUMMİNGS’İN VEDASI
Kasım 2020’de Johnson’ın Downing Street operasyonunu yöneten ‘Vote Leave’ ekibi, Cummings ve onun ‘Brexit Boys’ denilen ekibinin Johnson’ın eşi Carrie’den aylarca ‘Çatlak Prenses’ (Prenses ve iki adet fıstık ezmesi [Nuts] emojisi) olarak bahsettiği iddiası ortaya çıktı. Prensesin gün içerisinde defalarca kez Başbakanın ofisini araması ve oldukça dengesiz olan kişiliği nedeniyle ‘Çatlak Prenses‘ dendiği de yine iddia arasında yerini aldı. Bunun üzerine ise Johnson, Brexit Kampanyasının mimarı olan Cummings’i kovdu. 45 dakika süren gergin bir toplantıda, Başbakan en kıdemli danışmanına, eşine karşı yapılmış olan küçük düşürücü söylemleri göstererek ayrılmasını emretti. Bu bomba gibi iddialar ise No10 (Başbakanlık) tarafından reddedildi.
Johnson’ın kampanyasının mimarı Cummings’in ayrılışı ise o haftanın başlarında Johnson’ın iletişim direktörü olarak istifa ettiğini açıklayan Lee Cain’in gidişini izlemişti. İddialara göre Cain’in ayrılma sebebi de Bayan Johnson’ın (Carrie) arkasından söylenenlerin sadık ‘Vote Leave’ müdavimleri tarafından duyulması Prensese iletilmesi üzerine Cain’in alması gereken terfii engellediği için olduğu belirtildi.
Cummings ise görevinden alınmasının ardından Başbakan'dan intikam alma planını devreye soktu. Görevinden ayrılmasının ardından sonraki aylarda No10 hakkında sürekli olarak zarar verici açıklamalarda bulundu.
Aşıyı ilk alan 90 yaşındaki Margaret Keenan
AŞI DUYURUSU
İngiltere’de ‘Noelin İptaline’ rağmen 8 Aralık 2020’de aşılar başladığında Johnson için Kovid hakkında iyi haberler vardı. 90 yaşındaki Margaret Keenan dünyada Pfizer KOVID-19 aşısını alan ilk kişi olmuştu. Aşı kullanıma sunulmasından önce ilk aşamasında, yaşa dayalı bir programla en savunmasız olanlara öncelik verilerek, toplu aşılanmaya gidildi. Daha sonrasında ise program genişletilerek, Aralık 2020’de, daha fazla insanın ilk dozunu alabilmesi için ikinci doz ertelendi.
Aşının bulunmasını takip eden ilk birkaç ayda en yüksek aşılanma sırasında İngiltere zirvelerde yer alıyordu. Ekim 2021’e kadar 40 milyondan fazla İngiliz – yetişkinlerin yaklaşık yüzde 85’i – en az bir doz aşısını çoktan olmuştu.
KOVİD AŞISI OLMUŞTU
19 Mart’ta Johnson, Oxford/AstraZenaca aşısının ilk dozunu Londra’daki St. Thomas hastanesinde aldı ve geçen yıl koronavirüs nedeniyle yoğun bakımda tedavi gördü. Yaşadığı acı verici tecrübelerin ardından ise “Herkese sesleniyorum, eğer aşı için bildirim alırsanız lütfen gidin ve aşınızı olun. Bu siz, aileniz ve diğerleri için en iyisi.” yorumunda bulundu.
WALLPAPERGATE (DUVAR KÂĞIDI SKANDALI)
Johnson’ın Downing Caddesi’ndeki dairesinde – ünlü bir tasarımcı tarafından yönetilen ve altın duvar kâğıdı kullanımı dahil olmak üzere – bir yeniliğe gidilmesinin ardından Britanya seçim komisyonu, Muhafazakârları bu yaptıkları tadilat için yapılması gereken bir bağışı doğru bir şekilde bildirmedikleri için 17.800 £ para cezasına çarptırdı.
Johnson'ın etik danışmanı daha sonra Başbakanı bağışçıyla aralarında geçen bazı mesajları ifşa etmediği için eleştirdi fakat daha sonrasında Johnson’ın mesajlar hakkında kasıtlı olarak yalan söylemediği sonucuna varıldı.
Nisan 2021’de seçim gözlemcisi Keir Starmer tarafından Downing Caddesi’ndeki tadilatlar yapımı aşamasında birtakım ‘suçların’ işlenip işlenmediğine dair resmi bir soruşturma başlatıldı. Olayların ardından ise Johnson, seçim gözlemcisi Keir Starmer ile oldukça sert bir şekilde çatıştı.
YASALARIN İHLALİ TARTIŞMASI
Duruma sert tepki gösteren Başbakan, Seçim Komisyonu tarafından yapılan soruşturmada yasaların No11’i (Aslen devlete ait olan fakat Johnson ve eşinin bir süre önce yerleştiği bina) yenileme nedeniyle ihlal edilmiş olabileceğine dair ‘makul’ nedenlere sahip olduğunun söylenmesi üzerine daha sert bir şekilde savunmaya geçti. Johnson, yenileme masraflarını kendisinin ödediği konusunda daha ısrarcı bir tavır edinirken ilk olarak bakanlık yasasına uyduğunun da altını çizdi.
Bunların üzerine ise seçim gözlemcisi Keir Starmer, Johnson’a sorduğu ve paranın Tory (Muhafazakâr) fonundan kullanılıp kullanılmadığı 'sorusunu' yanıtlaması talebinde bulundu. Fakat Johnson bu soruyu cevaplamaktan defalarca kez kaçındı.
‘BEN ÖDEDİM’ DEDİ: ‘MASRAFLARI BEN KARŞILADIM’
Ertesi ay çıkan bir raporda ise dairede yapılan tadilatın Johnson’ın herhangi bir planlama yapmadan, nasıl ödeneceğini belirtilmeden ‘emrivaki’ bir şekilde yaptığı ortaya çıktı.
BAKANLIK YASASI İHLALİ
Christopher Geidt'in raporuna göre bağımsız muhafazakâr ve bağışçı olan David Brownlow Muhafazakâr partisi ile beraber, bakanların çıkarları ve harcamaları konusunda kürsüye çıktı ve başlangıçta fatura problemlerini çözmek için adımlar attı.
Lord Geidt, Lord Brownlow’un pandemi döneminde aktif bir parti destekçisi olarak statüsü göz önüne alındığında, herhangi bir yanlış anlaşılma ve çıkar çatışmasının çıkmamasından ötürü mutlu olduğunu da raporunda belirtmeyi unutmadı. Daha sonrasında ise Geidt, Johnson’ın bakanlık yasasını ihlal etmediğine karar verdi ve yapılanların uygun şekilde yerine getirildiğini beyan etti.
PARTYGATE SKANDALI
30 Kasım 2021’de Downing Street personelinin neredeyse bir yıl önce, Londra’nın tecrit kısıtlamaları altında olduğu bir dönemde üç toplantı düzenlendiğine dair haberler çıktı. Çıkan haberlerde ‘partygate’ olarak nitelendirilen iddia ise gündeme bomba gibi düştü.
Başlangıçta bu iddia birkaç dalga yarattı ve Muhafazakârlar iki gün sonra Old Bexley ve Sidcup’ta ara seçimlerini rahatça kazandılar. Daha sonra ise Muhafazakârların ‘suç haftası’ adını verdikleri bir dizi asayiş duyurusu ile beraber yaşanan olaylarda inisiyatifi ele alma girişiminde bulundukları ortaya çıktı. Partiden gelen yasayı çiğnemeye karşı yapılan savunmayla ise bu haberler bir süreliğine sona erdi.
Ancak her şey bununla sınırlı kalmadı ve ilk olarak, o zamanki Downing Street basın sekreteri olan Allegra Stratton’un bir basın toplantısı provası sırasında partiler hakkında şaka yaptığı bir video sızdırıldı. Allegra bir gün sonra istifa etti bunun üzerine de Johnson, ‘Başbakan’ın Sorularında’ yorum yaparak ‘öfkeli’ olduğunu söyledi ve özür diledi. İddiaları araştırmak için ise Kabine Sekreteri Simon Case atandı
9 Aralık’ta Seçim Komisyonu, Muhafazakârlar ve Lord Brownlow’un Johnson’ın evinde gerçekleşen yenileme işleminin doğru yapıldığı savunmasının asılsız olduğu ve gereken bağışların uygunsuz bir şekilde yapıldığını tespit etti. Seçim Komisyonu bunun üzerine sorumlu kişilere 17.800 £ para cezası verdi.
HANCOCK OLAYI
21 Haziran'da, 6 Mayıs tarihinde Sağlık Bakanı'nın (Matt Hancock) milyoner bir lobici olan ve 43 yaşında olan eski yardımcısı Gina Coladangelo ile öpüşürken yakalandığı iddia edildi. O görüntüler ise Sun Gazetesi tarafından yayınlandı.
Görüntülerde Sağlık Bakanı'nın ofisinde milyoner lobici bariz bir şekilde tecrit kurallarını ihlal ederken Sağlık Bakanı'nın ise 'hamlesini' yapmadan önce etrafı kontrol ettiği görüldü.
Johnson ertesi gün Matt Hancock istifasını vermeden önce aldattığı eşinden bahsetmeyi unutmadığı – Coladangelo ile ilişki yaşamak adına terk ettiği ailesinden önce – bir özür dilemesi karşılığında Hancock'ı işten çıkarmayı reddetti.
Bu olay ise Johnson'ın Başbakanlığı süresince devam eden bir modelin işaretçilerinden sadece biriydi. Bu olay Johnson'ın, hükümet üyelerinin bariz bir şekilde yaptırım uygulanması gerektiren davranışlar sergilediğinde ve genellikle istifa olarak sonuçlanan bu durumlarda yetkilileri görevden alma konusundaki isteksizliğinin somut bir kanıtıydı.
Yaşanan bu skandal ise Muhafazakârların Kızıl Duvar denilen bölgedeki seçim başarısını, İşçi Partisi'nin Batley ve Spen'i 323 oy alarak koruduğu aylarda ikinci seçimi de kaybettikten sonra durma noktasına geldi.
WHATSAPP MESAJLARI
Başbakan’ın standartlar konusundaki danışmanı Lord Geidt daha öncesinde Johnson’ı yanlış yapmaktan aklamıştı fakat bu sefer, gelen Seçim Komisyonu soruşturması gizli WhatsApp mesajlarını ortaya çıkardı. Bunlar ise Başbakan’ın, bağışların kaynağı hakkında ne bildiği konusunda daha fazla soru sorulmasına neden oldu. Bu noktada ise Johnson ve ekibi ‘Noel Sınavında’ görünüşte personeliyle şarap içip sohbet ederken, 10 Numaranın (No10) bahçesinde otururken görüntülendi ve bu fotoğraflar yayınlanarak hikayeler uydurulması üzerine Hükümet için geçici bir dikkat dağınıklığı oluşturuldu.
Fakat 14 Aralık’ta, Başbakan’ın neredeyse 100 destekçisinin gelen yeni Kovid Kısıtlamaları nedeniyle isyan etmesinin ardından Başbakan’ın otoritesinin azaldığı ilk somut işaretini kazandı. İki gün sonra ise Liberal Demokratlar Kuzey Shropshire’da ara seçimi kazandı ve Paterson'ın 23.000'lik çoğunluğu, kendi 6.000 çoğunluğu karşısında galip geldi.
Haftanın sonunda, Lord Frost istifa etti ve atanan Simon Case personelinin kendi partisini düzenlediğini iddia ederek kendisini ‘Partygate’ soruşturmasından aklamaya çalıştı.
SUE GRAY DEVRALDI: YENİ YIL HÜKÜMETE NEFES ALDIRMADI
Partygate soruşturması Johnson’ın özel sekreteri Martin Reynolds’ın Downing Street’teki bir partiye 100 kişiyi davet ettiği e-postanın, ülke hala kilit altındayken sızdırılmasıyla devam etti ve Johnson’ın partiye kendisinin de katıldığını iddia etti.
Çıkan bu bomba iddialar üzerine ‘Başbakan’ın Sorularında’ Johnson bir kez daha özür dileyerek bunun bir ‘iş etkinliği’ olduğuna inandığını söyledi ve partiye katıldığını da kabul etti. Daha fazla muhafazakâr milletvekilinin istifasını verdiği son dönemlerde ise parti kendi içinde daha çok bölünmeye başladı.
Bury South Milletvekili Christian Wakeford 19 Ocak’ta İşçi Partisi’ne ilticada bulunarak parti içindeki çatlakların daha da açılmasına neden oldu. David Davis ise Başbakan’a istifa çağrısında bulunan ilk kıdemli Muhafazakâr milletvekili oldu.
2022’nin başlarında Sue Gray, Downing Street’in kültürüne yönelik birkaç güçlü eleştiriyi daha içeren raporunun sansürlü bir versiyonunu Partygate’de yayınladı.
UKRAYNA SAVAŞI VE SALLANTIDAKİ KOLTUK
Johnson Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından, destekte bulunmak adına Ukrayna’ya silah gönderen ilk dünya liderlerinden birisi oldu ve bu da kendisini Ukrayna'ya yardım eden ilk Batı Liderlerinden yaptı.
Nisan 2022’de Kiev’e sürpriz bir gezi yapan Johnson orada Ukrayna’ya mücadelelerinde yardımcı olmak adına İngiliz malı silahlar ve mali yardım sözü verdi. Başbakan Johnson daha sonrasında bu yardım etme hevesi sayesinde Almanya gibi diğer NATO ülkelerinin aksine Ukrayna Başbakanı Zelenskiy’den övgüler aldı. Ancak bu yaptığı yardımlardan sonra Johnson, Ukrayna savaşını Başbakanlığındaki sallantılardan kurtulmak adına kullandığı gibi sebeplerle eleştirilere tutuldu.
GÜVEN OYU YOK
Haziran 2022’de Boris Johnson, 148 milletvekilinin onu Downing Caddesi’nden çıkarmak (No11) için oy kullanmasının ardından sağ çıktı. Bu oylama Sue Gray’in Partygate hakkındaki raporunun, Başbakanının, genellikle bir istifa meselesi olan Bakanlar Yasasını çiğnediği yönündeki suçlamalarının ardından tekrardan tetiklendi.
GELEN İÇİ BOŞ ZAFER BİR İŞE YARAMADI
Son zamanlarda göreve getirilen en kötü Başbakan oylamasında 211 milletvekilinden oy alan Johnson bu sayede içi boş bir zafer kazandı. Çünkü gelen bu içi boş zafer, Muhafazakâr Parti kuralları uyarınca sonraki 12 boyunca başka bir güven oylaması yapılamayacağı anlamına geliyordu ve bu, Johnson'ın bir nebze olsa da kısa süreliğine nefes almasını sağladı.
Fakat olan her şeye rağmen kendisine karşı güvensizlik oyları kullanan milletvekillerinin oranı, 2018’de selefi Theresa May’e ve 1990’da Margaret Thatcher’a karşı oy kullananlardan çok daha fazlaydı.
Kovulduktan sonra görüntülenen Chris Pincher
CHRİS PİNCHER
30 Haziran 2022 tarihinde Chris Pincher, Londra’daki bir Tory (Muhafazakâr Partisi) özel üyeler kulübü olan Carlton Club’ta önceki akşam iki misafire saldırdığı gerekçesiyle Başbakan Yardımcısı görevinden dramatik bir şekilde istifa etti.
ÖZÜR DİLEMEK ZORUNDA KALDI
Downing Street'te Johnson, Pincher’ı ofisinde Başbakan Yardımcısı görevinden kovduğunda bu ‘özel iddialardan’ haberdar olmadığını söyledi ancak sonraki günlerde kendisine 2019’a kadar uzanan iddialar silsilesinin söylendiği ortaya çıktı. Öte yandan 5 Temmuz’da Johnson, daha önceki ‘uygunsuz’ davranış iddialarının da kendisine söylendiğini fakat bunları unuttuğu veya dile getirmediği ortaya çıkınca, iddiaları ele alış biçimi dolayısıyla küçük düşürücü bir özür dilemeye zorlandı.
Avam Kamarası'nda ise Muhafazakar milletvekilleri No10'un (Başbakanlık) bu konuyu ele alışını kınamak için sıraya giren eleştirmenlerle dolup taştı.
GELEN İSTİFALARIN ARDI KESİLMEDİ
Daha sonrasında Rishi Sunak da Şansölyelikten ayrıldı ve Sajid Javid Sağlık Sekreteri olarak istifasını sundu. Her ikisinin de şaşırtıcı şekilde istifa mektupları yazması ise gözlerden kaçmadı. 7 Haziran sabahı ise 54 milletvekili hükümet maaş bordosundan çekildiklerini duyurdu.
ÇOCUKLUK HAYALİNDEN VAZGEÇME ZAMANI GELDİ
Bütün bu istifalara rağmen Johnson, çarşamba günü Commons İrtibat Komitesi’nde meydan okuyan bir gösteriyle çıkmakta kararlı görünüyordu fakat Şansölye Nadhim Zahawi ve eğitim bakanı Michelle Donelan’ın kendisine sosyal medyadan '36 saat sonra gitmesi gerektiğini' söylemesinin ardından Boris Johnson çocukluğundan beri imrendiği işinden vazgeçeceğini duyurdu.
İşinin bittiğini kabul etmesine rağmen Borris’in, sonbaharda yapılacak Muhafazakâr Partisi Konferansı’na kadar ‘Bekçi Başbakan’ göreviyle koltukta kalmaya çalıştığı söyleniyor.
