İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa ülkelerinin İran’a sunduğu önerilerin “aşağılayıcı” olduğunu belirterek reddettiklerini açıkladı. Erakçi, Avrupa’nın Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını geri getirecek snapback mekanizmasının süresini yalnızca 3-6 ay uzatmayı teklif ettiğini, buna karşılık İran’dan tüm nükleer materyallerin teslim edilmesini istediğini söyledi.
“AMAÇ, İRAN’I TAVİZ VERMEYE ZORLAMAK”
New York’tan İran devlet televizyonuna bağlanarak açıklamalarda bulunan Erakçi, Batılı ülkelerin snapback süreci üzerinden İran’ı baskı altına almaya çalıştığını ifade etti:
“Haberlerden de takip ettiğiniz gibi, yaklaşık iki-üç ay önce bu tartışmayı başlattılar ve snapback'i harekete geçirmek için bir alan oluşturdular. Amaçları, snapback konusunda korku uyandırmak, İran'dan tavizler koparmak ve hatta şantaj yapmaktı. Bu konuyu medyalarında fazlasıyla abarttılar ve mevcut gerçekliğin ötesinde boyutlar kazandırdılar.”
“EKONOMİK ZARARI OLABİLİR”
BM yaptırımlarının yeniden devreye girmesi halinde İran’ın ekonomik açıdan olumsuz etkileneceğini kabul eden Erakçi, “Bunun gerçekleşmesi durumunda bize hiçbir zarar veya hasar vermeyeceğini söylemiyorum. Özellikle ekonomik alanda, miktarı az da olsa bir miktar zarar verebilir.” ifadelerini kullandı.
“AŞAĞILAYICI TALEPLERE BOYUN EĞMEYECEĞİZ”
Erakçi, İran’ın Avrupalılarla yaptığı görüşmelerde farklı öneriler sunduğunu ancak bunların reddedildiğini anlattı:
“Avrupalılar İran'ın tüm nükleer materyallerini teslim etmesini ve karşılığında snapback süresinin sadece 3 veya 6 ay uzatılmasını bekliyordu. Biz böylesine aşağılayıcı bir talebe boyun eğmedik, eğmeyeceğiz. Buna karşılık onlara yapıcı öneriler sunduk ancak kabul etmediler.”
“ÇİN VE RUSYA KARŞI ÇIKIYOR”
Erakçi, nükleer anlaşmanın tarafları arasında yer alan Çin ve Rusya’nın da snapback sürecine karşı olduğunu belirtti.
“Güvenlik Konseyi'nde bu konuda (İran'a BM yaptırımlarını geri getirme) bir fikir birliği yoktur ve kanaatimizce bu mekanizma harekete geçirilmemiştir.” diye konuştu.
SNAPBACK SÜRECİ NEDİR?
İngiltere, Fransa ve Almanya; ABD’nin tek taraflı çekildiği 2015 tarihli nükleer anlaşmadaki “snapback” mekanizmasını 28 Ağustos’ta işletme kararı almıştı. Bu mekanizma, İran’ın anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarının otomatik olarak yeniden devreye girmesine olanak tanıyor.
Süreçte yeni bir uzlaşma sağlanmazsa veya süre uzatılmazsa, 28 Eylül gece yarısı itibarıyla İran’a BM yaptırımları yeniden yürürlüğe girecek. Dün BM Güvenlik Konseyi’nde sürecin uzatılmasına ilişkin karar tasarısı kabul edilmemişti.
