Nijer’in Agadez bölgesinde 2023 yılında keşfedilen ve Dünya’da bugüne kadar bulunan en büyük Mars kökenli kaya parçası, geçtiğimiz ay New York’ta düzenlenen Sotheby’s müzayedesinde 4,3 milyon dolara alıcı buldu. Ancak bu astronomik satış, kaya parçasının nasıl Nijer’den çıkarıldığına dair ciddi soru işaretlerini beraberinde getirdi.
HÜKÜMET RESMİ SORUŞTURMA BAŞLATTI
Nijer yönetimi, meteoritin ülke dışına yasal yollarla çıkarılıp çıkarılmadığını araştırmak için resmi soruşturma başlattı. Yetkililer, ülkenin doğal ve kültürel mirasının korunması gerektiğini vurgulayarak sürecin tüm detaylarının inceleneceğini duyurdu.
KEŞİFTEN SATIŞA UZANAN TARTIŞMALI YOLCULUK
16 Kasım 2023’te Agadez Çölü’nde, Chirfa Vahası’nın batısında kimliği açıklanmayan bir "meteor avcısı" tarafından bulunan kaya, önce yerel halka satıldı. Ardından uluslararası bir koleksiyoncuya devredildi. Daha sonra İtalya’nın Arezzo kentindeki özel bir galeriye götürülen meteorit, Floransa Üniversitesi’nde bilimsel incelemeden geçti. Roma’daki İtalyan Uzay Ajansı’nda bir süre sergilendikten sonra son durağı New York’ta düzenlenen açık artırma oldu.
“BU AÇIKÇA BİR GASPTIR” TEPKİSİ
Chicago Üniversitesi’nden paleontolog ve NigerHeritage organizasyonunun kurucusu Prof. Paul Sereno, satışa sert tepki göstererek, “Uluslararası hukuk açıkça söylüyor; bir ülkenin doğal, kültürel veya uzay kökenli bir varlığı o ülkenin izni olmadan alınamaz. Bu, açıkça bir gasp. Sömürge dönemi geride kaldı” ifadelerini kullandı.
SOTHEBY’S YASAL OLDUĞUNU SAVUNUYOR
Sotheby’s yetkilileri ise satışın uluslararası yasalara uygun şekilde gerçekleştiğini belirtiyor. Ancak meteoritin keşfinden satışına kadar geçen sürecin ayrıntıları hala netlik kazanmış değil. Nijer hükümetinin soruşturması ise bu gizemli sürecin perde arkasını ortaya çıkarabilir.
