Patlayan kur ve zamlar sonucunda cüzdanı eriyen milyonların merakla beklediği asgari ücret masasında pazarlık sürerken, seçimden önce dile getirilen ‘500 dolar sınırında maaş’ vaadine karşı işveren tarafı mesafesini koruyor.
Zam yağmuru altında kalan dar gelirlilerin asgari ücrette makul düzenleme beklentisi arttı. Eski Çalışma Bakanı Bilgin’in ‘500 dolar seviyesinde ücret’ mesajı gündemdeyken asgari ücret komisyonunun ilk toplantısında rakam konuşulmadı. Yeniden Refah Partisi’nin lideri Fatih Erbakan ise işverene destek sağlanarak asgari ücretin en az 15 bin lira olması gerektiğini belirtti.
ASGARİ ÜCRETTE ÖNCELİKLİ KRİTER HAYAT PAHALILIĞI
TİSK Başkanı’nın “Türkiye’de TL konuşacağız” sözleriyle dolar kriterine kapı kapatması karşısında işçi temsilcileri eriyen TL’ye ve zamlara vurgu yaptı. Taraflar bayramdan önce rakamın belirlenmesi konusunda ise ortak anlayış ortaya koydu. Türk-İş Heyet Başkanı Veli Solak “Bayramdan önce bitmesini istiyoruz. Asgari ücret kiralara, hayat pahalılığına göre güncellenmeli” dedi.
Türkiye’de son yıllarda artan döviz kurları ve yüksek enflasyon karşısında alınan ücretler hızla eriyor. Seçim öncesi 19 lirada yatay seyreden dolar, seçimden sonra 23 lirayı geçince iğneden ipliğe her şeye zam gelmeye başladı. Seçimden önce 500 dolar olarak telaffuz edilen asgari ücret için ara zam görüşmeleri başladı. Önceki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in asgari ücrete Temmuz zammı “Aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacak” ifadelerini kullanmıştı.
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yapılacak ara zam oranı belirleme çalışmaları kapsamında görüşmelerini sürdürürken, iş dünyası görüşmelerin dolar bazlı yürütülmesine karşı çıkıyor.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol daha önceki gün yaptığı açıklamada ‘’ “Biz Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ndeyiz. Başka para birimiyle asgari ücret veya başka ücretler belirlenmiyor’’ ifadelerini kullanırken, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Türkiye’de asgari ücret Türk lirası bazında güncellenmelidir. Türkiye’deki istatistikler, rakamlar dikkate alınarak bu yeni rakam oluşturulmalıdır. Yabancı para birimine bağlı olarak bir asgari ücret güncellenmesinin son derece sakıncalı olduğunu ve kesinlikle doğru olmadığını düşünüyorum” dedi.
İşveren kesiminin bu sözlerle dolar kriterine kapı kapatması karşısında işçi temsilcileri eriyen TL’ye ve zamlara vurgu yaptı.
İşçileri temsilen Asgari Ücret Belirleme Komisyonu’nda bulunan Türk-İş Başkanı Heyeti Başkanı Veli Solak ‘’Herhangi bir rakam konuşmadık. Türkiye Yüzyılı’na yakışır bir rakam istiyoruz. Yeni Toplantı yarın da olabilir. Başka zamanda. Bayramdan önce bitmesini bekliyoruz. Asgari ücret kiralara, hayat pahalılığına göre güncellenmeli’’ dedi.
DİSK: ALIM GÜCÜNÜN KORUNMASI GEREKİR
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu, asgari ücretin Türkiye’de ortalama ücret haline geldiğini ve bu nedenle özellikle içinden geçilen yüksek enflasyonlu dönemlerde öneminin daha da arttığını vurguladı. Asgari ücret belirlenirken öncelikle alım gücünün korunması gerektiğinin altını çizen Çerkezoğlu, “TÜİK’in gerçeklikle ilgisi olmayan baskılanmış enflasyon rakamları üzerinden hareket edilmesi ve ardından’işçileri enflasyona ezdirmedik’ denilmesi hiçbir anlam ifade etmeyecektir. Gerçek enflasyonun, hepimizin yaşamımızda tanık olduğumuz enflasyonun dikkate alınması gerekiyor ama bu da yeterli olmayacaktır. Türkiye ekonomisinin büyüdüğüne dair bir iddia varsa, işçiler bu büyümeden de payını almalıdır” ifadelerini kullandı.
Asgari ücretin uluslararası standartlara uygun olarak işçinin ailesi ile beraber geçinebileceği bir ücret olarak belirlenmesi gerektiğini dile getiren Çerkezoğlu, “Bir başka önemli kriter de açlık ve yoksulluk sınırı. Açlık sınırı 10 bin lirayı, yoksulluk sınırı 33 bin lirayı geçti. Türkiye’de asgari ücret dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması olan açlık sınırının bile altında. Oysa bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve yoksulluk sınırının üzerinde gelir girmesi güvence altına alınmalı ve asgari ücret buna göre belirlenmeli” dedi.
AÇLIK SINIRI’NIN ÜSTÜ İÇİN EN AZ YÜZDE 25 ZAM YAPILMALI
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) tarafından hazırlanan ‘Yoksulluk ve Açlık Sınırı’ raporuna göre, 2023 Mayıs ayı açlık sınırı 10 bin 360 TL’yi aştı. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 10 bin 360 TL oldu. Açlık sınırı hızla artarken asgari ücretle arasındaki makas da açıldı. Asgari ücret ara zam görüşmeleri devam ederken, işveren tarafının 6 aylık enflasyon yansıtlsın ısrarı kabul edilirse asgari ücre açlık sınırının altında seyredecek. Asgari ücrete ilk 6 aylık enflasyon yansıtılırsa, bu tahmine göre halen 8 bin 506 lira 80 kuruş olan net asgari ücret yüzde 15,26 ile yüzde 19 aralığında bir enflasyon hesabı ile 9 bin 200 ile 10 bin 329 lira aralığında bir seviyeye yükselecek. Asgari ücrete yüzde 20 zam, 10 bin 208 TL, yüzde 25 zam 10 bin 634 TL, yüzde 30 zam 11 bin 58 TL, yüzde 40 zam 11 bin 910 TL’lik bir asgari ücret ortaya çıkaracak.
ERBAKAN: 15 BİN TL OLMALI İŞVEREN DESTEKLENMELİ
Asgari ücrete ara zam çalışmaları dün yapılan ilk toplantıyla başladı. Seçimlerde Cumhur İttifakı’nı destekleyen Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, yaptığı açıklamada asgari ücretin 14 bin 750 lira olması gerektiğini belirttiklerini aktardı. Erbakan, “Şu anda da yine asgari ücretin 15 bin lira seviyesinde olması gerektiğini ifade ediyoruz. Tabii işverenlere de devletin ayrıca destek olması lazım” dedi. Vergilerle ilgili düzenlemeler yapılması gerektiğini belirten Erbakan, “Üretimde kullanılan enerjiden vergi almayarak, çeşitli teşviklerle, faizsiz uygun ödemeli kredilerle hatta geri ödemesiz hibelerle işvereni de sanayiciyi de üreticiyi de devletin desteklemesi ama bir yandan da milyonlarca asgari ücretliyi çoluğuyla, çocuğuyla perişan etmeden insan onuruna yaraşır bir hayatı sürdürmesi için bu maaşın verilmesi gerektiğine inanıyoruz. İnşallah gerçekleşir ve tabii biz de 8 milyon asgari ücretlimiz adına memnun oluruz’’ diye konuştu.
‘EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 22 BİN LİRA OLACAK’
Seçimlerin ardından Meclis’in 28’inci yasama dönemi de önceki hafta düzenlenen törenlerle başladı. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, yeni dönemin ilk yasal düzenlemelerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Akbaşoğlu, yeni Meclis döneminde ilk kanun tekliflerinin memur maaşlarını düzenlemeye yönelik olacağını açıkladı. Akbaşoğlu, “28’nci dönemin ilk kanun teklifi Sayın Cumhurbaşkanımızın daha önce beyan ettiği gibi en düşük memur maaşını 22 bin TL olacak şekilde düzenleyecek teklif. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığına tabi emeklilerin de maaşlarının temmuz ayına dönük hem enflasyon farkı hem de refah payı farkının beraberce ele alınacağı bir düzenleme de gündeme gelecek. Bu düzenlemeler TBMM’nin yeni dönemde ilk faaliyeti olacak” ifadelerini kullandı.
