Memur zamlarıyla aynı torbadan vergi artışları da çıkınca iğneden ipliğe her şeye zam geldi. Fiyat sağanağı sürerken Hazine Bakanı Şimşek, bütçe açığını işaret edip yeni zamların sinyalini verdi. Bir cebe koyarken öteki cepten alan yaklaşım ‘Yük sadece milletin sırtına bırakılıyor’ tepkilerini doğurdu. Devlette tasarrufun da devreye sokulması çağrıları yapıldı.
Akaryakıttan cep telefonuna birçok üründe vergi oranlarının artırılması fiyatlara yansıdı. Kapsamlı fiyat artışları, memur zamlarının fazlasıyla geri alındığı şeklinde yorumlandı. Zam dalgasının şoku sürerken Hazine Bakanı Mehmet Şimşek yeni fiyat artışlarının da işaretini verdi. Şimşek sosyal medyadan “Önümüzdeki dönemde bütçe açığını kontrol altına alarak mali disiplini yeniden tesis edeceğiz. Gerekli tedbirleri alıyoruz” dedi.
‘BÜTÇE AÇIĞI İÇİN ÖNCE KAMUDAKİ KARA DELİKLER KAPATILMALI’
Seçim sürecinde artan bütçe açığının ağır faturasının sadece millete yüklenmesi tartışma yarattı. Uzmanlar ‘Devlette harcamaları kısma çabası yok’ vurgusu yaptı. Ekonomist Mahfi Eğilmez, kamuda israfa yol açan harcamalardan vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı. DEVA Partili Mehmet Emin Ekmen de “Kamudaki kara delikleri tıkayıp israfa son vermeden sabit gelirliye yönelmek dar gelirliyi daha da fakirleştirecek” ifadesini kullandı.
Ekonomide seçim öncesi alınan kararların acısı seçim sonrasında çıkmaya devam ediyor. Bütçede, dış ticarette ve piyasalardaki kara delik büyümeyi sürdürürken, buna seçim vaatleri de eklenince ek vergi ve zam yağmuru başladı. Başta Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) memur maaşının en az 22 bin TL’ye yükseltilmesi, bedava doğalgaz gibi uygulamalar bütçedeki açığı derinleştirirken, ek vergilere neden oldu. Daha önce iki katına çıkarılan motorlu taşıt vergisinden sonra 2023 yılı için belirlenen genel kurumlar vergisi oranı yüzde 20’den yüzde 25’e yükseltilmişti. Bunların ardından KDV, noter,pasaport, şans oyunları,cep telefonu kaydetme ücretlerinde de yüksek artışlara gidildi. Böylece emekliye, asgari ücretliye ve memura yapılan maaş zamları cebe girmeden buharlaşırken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yeni zamların sinyalini verdi.
Sosyal medyadan yazılı açıklama yapan Bakan Şimşek ‘’2023 yılında 15,9 milyon emeklimizi ve 4,9 milyon kamu çalışanımızı etkileyen önemli iyileştirmeler yaptık. Aylık ve ücretlerinde enflasyonun oldukça üzerinde artışlar yaparak refah seviyelerini yükselttik. 2022 yıl sonuna göre en düşük memur maaşını yüzde yüzde 141,8, en düşük emekli aylığını ise yüzde 114,3 oranında artırdık. Önümüzdeki dönemde bütçe açığını kontrol altına alarak mali disiplini yeniden tesis etmek suretiyle kamu maliyesi göstergelerinde kalıcı bozulmalara geçit vermeyeceğiz. Bunun için gerekli tedbirleri alıyoruz. Para politikası ile maliye politikası arasındaki uyumu pekiştirerek Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadelesine destek vereceğiz. Cari açığı azaltacak adımları atarak ülkemizin risk primini de düşüreceğiz” ifadelerini kullandı.
Bakan vatandaş için yeni kemer sıkma politikasına işaret ederken, kamu tarafında ise hangi tasarruf adımlarının atılacağı merak konusu oldu. Ekonomist Tunç Şatıroğlu Twitter’dan yaptığı değerlendirmede ‘’Bakalım harcamalar tarafında neler yapılacak? Devlet tasarruf için hangi tedbirleri uygulayacak? Hangi harcamalarını kısacak? Yapımı başlamamış veya yeni başlamış kaç altyapı projesinden vazgeçilecek? Yoksa sadece halk mı kemer sıkacak?’’ ifadelerini kullandı.
‘DEPREMİN İLAVE MALİYETLERİNİ AZALTMAYI HEDEFLİYORUZ’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, deprem felaketinden etkilenen vatandaşların yaralarını sardıklarını bildirerek, “Bu yıl deprem kaynaklı harcamaların 761,7 milyar liraya (milli gelire oran olarak yüzde 3,1) ulaşmasını bekliyoruz. Bu çerçevede deprem bölgesinde 179 bin konutun inşasına başlandı. Yaklaşık bir yılda 319 bin konutu depremzedelere teslim etmeyi planlıyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Mecliste görüşülen Milli Dayanışma Paketi’nin, depremin yol açtığı ilave maliyetlerin bütçe üzerindeki etkisini bir miktar azaltmayı hedeflediğini aktaran Şimşek, “Söz konusu düzenlemeler ayrıca dolaylı olarak cari açığı kontrol altına almaya da destek verecektir” ifadesini kullandı.
‘YAPTIKLARINIZIN BEDELİNİ HALKA ÖDETEMEZSİNİZ’
Bir yandan maaşlara zam yapılırken öteki taraftan gece yarısı ek vergi ve zamların gelmesi ‘Yük sadece milletin sırtına bırakılıyor’ tepkilerini doğurdu. Devlette tasarrufun da devreye sokulması çağrıları yapıldı. Yapılan vergi artışlarına tepki gösteren İyi Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Bilge Yılmaz sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ‘’Yaptıklarınızın bedelini halka ödetemezsiniz. Ortada hala eli yüzü düzgün bir istikrar programı ve böyle bir programı hazırlayacak, uygulayacak kadrolar yok. Onun yerine ortaya çıkan ağır faturayı adaletsiz vergi artışları ve yüksek enflasyon ile çalışan kesime ödetmeyi planlayan bir iktidar var. Bir yandan ekranlara çıkıp para dağıtmak diğer yandan ise gece saatlerinde ek vergiler getirip onu finanse etmek siyasi bir kurnazlık gibi gözükse de aslında işbilmezlikten başka bir şey değil’’ dedi.
Yılmaz açıklamalarına şöyle devam etti:
‘’Servet transferi devam ediyor! AK Parti yönetimi dar bir kesime bankacılık sistemi üzerinden kepçe ile rant dağıtırken, toplumun geniş kesimlerinden kaşıkla bu parayı topluyor. Sabundan, kitaptan, çocuk bezinden ek vergi alınıyor ama servetten elde edilen kazançtan vergi alınmıyor. Eğitimli orta sınıfın maaşı sistematik olarak asgari ücrete yaklaştırılıyor, vergiler ile alım güçleri azaltılıyor. Enflasyon hızla yükselecek! Döviz kurundaki yüzde 30’u aşan artış, getirilen ek vergiler ve KKM’nin maliyetinin Merkez Bankası’na devredilmesi (para basılacak) enflasyonu zıplatacak. Plansız, programsız ve tutarsız bir iktidar tarafından yönetiliyoruz. Ülkeyi uçurumun kenarına getiren kadro ve zihniyet birkaç vitrin düzeltmesi dışında hala yerinde duruyor. Bu akıl bizi buradan çıkartamaz.’’
MAAŞ ZAMLARI CEBE GİRMEDEN BUHARLAŞTI
Daha önce “Vergiyi, tabana yayacağız” açıklaması yapan Yeni Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek göreve gelir gelmez acı reçeteyi uygulamaya koydu. Daha önce iki katına çıkarılan motorlu taşıt vergisinden sonra 2023 yılı için belirlenen genel kurumlar vergisi oranı yüzde 20’den yüzde 25’e yükseltilmişti. Bunların ardından KDV, noter, pasaport, şans oyunları, cep telefonu kaydetme ücretlerinde de yüksek artışlara gidildi. ‘Verginin tabana yayılmaması’ ve ‘rasyonel politikalara dönüş’ politikası vatandaşa zam yağmuru olarak yansıdı. Başta ekmek ve su olmak üzere iğneden ipliğe her şey de fiyat artışı yaşandı. İstanbul’da ekmek kilogramı 35,5 TL’ye yükselirken, 230 gram ekmek 8 TL, simit ve poğaça 10 TL, açma ise 12 TL oldu.
SUYA SABUNA KADAR HER ŞEYE ZAM GELDİ
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile KDV genel oranı yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltildi. Bazı mal ve hizmetler için uygulanan yüzde 8’lik KDV ise yüzde 10’a yükseltildi. Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda yapılan değişiklikle, genel KDV oranları 2’şer puan artırılırken, temizlik ürünlerindeki KDV artışı 12 puan oldu. Daha önce yüzde 8’lik ürünlerin yer aldığı II sayılı listede yer alan; sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon emdirilmiş olsun olmasın), tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçete, ürünleri bu listeden çıkarıldı. Listeden çıkarılan bu ürünler otomatikman genel KDV oranına tabi hale geldiler ve KDV oranları yüzde 8’den yüzde 20’ye çıkmış oldu. Zamlardan damacana su da nasibini aldı. Son olarak geçen ay yaşanan fiyat artışıyla 19 litrelik damacana suyun fiyatı 55 liraya yükseldi. Zamla birlikte ilk defa damacana su almanın bedeli, depozitosuyla birlikte minimum 150 liraya çıktı.
DOHA’DA ‘ORTAK ÇIKARLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ’ ZİRVESİ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in çalışma ziyareti kapsamında temaslarını sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek çalışma ziyareti kapsamında gittikleri Katar’da, Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani ile görüştü. Görüşme sonrası Cevdet Yılmaz sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ikili ve heyetler arası yapılan verimli görüşmelerde, iki ülke ilişkileri ve ekonomik iş birliği imkanlarını ele aldıklarını belirterek, “Diplomatik ilişkilerimizin 50’nci yılını kutladığımız bu yıl içinde, Yüksek Stratejik Komite toplantılarının 9’uncusunu gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Şimdiye kadar gerçekleştirilen 8 Yüksek Stratejik Komite toplantısında toplam 95 anlaşma imzaladık” dedi.
Gerçekleştirilen ziyarette yeni projelerin yanı sıra, özellikle savunma sanayi ve enerji alanlarında iş birlikleri konusunu ele aldıklarını belirten Yılmaz, “İki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve ortak çıkarlarımızın güçlendirilmesi adına atılan adımlar, gelecekte daha da olumlu sonuçlar doğuracaktır. Katar ile Türkiye arasındaki stratejik iş birliği, bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlamaya devam edecek” ifadelerini kullandı.
‘BÜTÇE AÇIĞI İÇİN ÖNCE KAMUDAKİ İSRAFLARDAN VAZGEÇİLMESİ GEREKİYOR’
‘Devlette harcamaları kısma çabası yok’ vurgusu yaptı. İktisatçı Mahfi Eğilmez, kamuda israfa yol açan harcamalardan vazgeçilmesi gerektiğini vurgulayarak ‘’Vergileri artırarak bütçe açığını kapatmaya çalışmak yapısal reform değil, yanlış faiz politikasıyla yaratılan facianın halka ödettirilmesidir. Yapısal reform yapılmak isteniyorsa kamu kesiminde israfa yol açan harcamalardan vazgeçilmesi gerekir’’ ifadelerini kullandı. Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş ise ‘’Vergileri fahiş bir şekilde arttırarak bütçe açığını kapamaya çalışmak yapısal reform değildir. Geçmişte yapılan yanlışları halka yüklemektir’’ paylaşımında bulundu.
