Cumhurbaşkanı Erdoğan en düşük emekli maaşının 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya yükseltildiğini açıkladı. Yapılan artışa rağmen en düşük emekli aylığı asgari ücretin gerisinde kaldı. Artışın 7 bin 500 TL üstünde maaş alanlara yansıyıp yansımayacağı merak konusu olurken, uzmanlar bu rakamdan fazla alanlara bir faydası olmayacağını söyledi. Bu durumda fazla prim ödeyenlerle az prim ödeyenlerin maaşları eşitlenirken, ‘’Emekli maaşları asgaride buluştu adaletsizlik arttı’’ tepkilerine neden oldu.
Seçime sayılı günler kalırken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan en düşük emekli aylığının yükseltildiğini duyurdu. Erdoğan, katıldığı canlı yayında en düşük emekli aylığının 2 bin lira artırılacağını duyurdu. Böylece en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL olacak. En düşük emekli aylığı yapılan artışa rağmen asgari ücretin gerisinde kalırken, yapılan artışın bin 500 TL üstünde maaş alanlara yansıyıp yansımayacağı merak konusu oldu.
Uzmanlar bu rakamdan fazla alanlara bir faydası olmayacağını söyledi. Bu durumda fazla prim ödeyenlerle az prim ödeyenlerin maaşları eşitlenirken, ‘’Emekli maaşları asgaride buluştu adaletsizlik arttı’’ tepkilerine neden oldu. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun Habertürk’te katıldığı yayında 7 bin 500 liranın üstünde maaş alanlara farkın yansımayacağını belirtti.
Erdursun yasal düzenleme yapılırsa nisan ayına yetişeceğini yapılmazsa zamlı en düşük emekli maaşının mayısta alınacağını belirterek ‘’En düşüklü emekli aylığı zaten 5bin 500 lira değildi 3 bin liraysa 4 bin liraysa bunun üstü Hazine’den tamamlanıyordu şimdi 7 bin 500 liraya tamamlanacak. 7 bin 500 liranın üstüne enflasyon farkı ödenmeyecek. Dolayısıyla 7.500’ün üzerinde maaş alanlara bu artış yansımayacak. En çok eleştirilecek noktada bu çünkü, Türkiye’de en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine gelmesi gelmesi gerektiğini bizler de vurguluyoruz’’ dedi.
Prim farkına değinen Erdursun en düşük emekli aylığı aylığını siz yüzde 36,4 arttırıp diğer emeklilerin hiçbir hak vermezseniz bu sefer de 6 bin lira 7 bin lira 8 bin lira bu rakamları alan kişilerin aylıkları da sabit kalır. O aylıkları almaları için fazladan prim ödemişlerdir hem sigorta primi hem de fazladan vergi ödemişlerdir. Bu sefer de ödedikleri fazla sigorta primi ve verginin bir bir anlama olmaz mesele sadece para meselesi değil bu sistem kamuda düzeni de bozar kayıt dışlılığını ve beraberinde getirir. Madem en düşük emekli aylığını alacağım neden fazladan prim yatırayım diyebilirler’’ ifadelerini kullandı.
‘21 YIL ÖNCEKİ ORAN KORUNSAYDI EN DÜŞÜK AYLIK 11 BİN 880 TL OLACAKTI’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın,en düşük emekliği aylığının 7 bin 500 TL olacağını açıklamasının ardından , “Oysaki en düşük emekli aylığı, 4380 TL daha fazla zamla 11 bin 880 TL olmalıydı” dedi. Asgari ücrete oranla en düşük emekli aylığının 11 bin 880 TL olması gerektiğini söyleyen Ağbaba, yaptığı değerlendirmede “Erdoğan 2 Bin TL zam ile en düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL’ye çıkarılacağını müjdeliyor. Oysaki en düşük emekli aylığı, 4 bin 380 TL daha fazla zamla 11 Bin 880 TL olmalıydı. Erdoğan, emeklinin hakkı olan ama verilmeyen en düşük 11 bin 880 TL emekli aylığından bahsetmiyor. Peki, neden en düşük emekli aylığı 11 bin 880 TL olmalı? AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılında net Asgari ücret 184 TL, En düşük işçi emekli aylığı ise 257 TL ’idi. Bu da demek oluyor ki 21 yıl önce en düşük işçi emekli aylığı, Asgari ücretin tam 1,39 katı idi. 21 yıldan bu yana eğer AK Parti hiçbir şey yapmasa, sadece en düşük emekli aylığının asgari ücrete olan oranı korunmuş olsaydı, en düşük işçi emekli aylığı 7500 TL değil 11 bin 880 TL olacaktı” dedi.
HAFTAYA YASALAŞABİLİR
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, emeklilerin maaşlarına yapılacak zamma ilişkin olarak “Biz AK Parti grubu olarak konuyla ilgi ön çalışma yapıyoruz, önümüzdeki hafta yasalaştırılmasını ümit ediyoruz” ifadesini kullandı. Akbaşoğlu “Geçici işçilerle ilgili düzenlemede sona gelindiğini, kalıcı işçi olarak çalışmaları için genel kurulda görüşmeyi planlıyoruz” dedi.
‘7 BİN 500 TL ÜZERİNDE ALANLARA BİR FAYDASI YOK’
BirGün yazarı Aziz Çelik, seçimlere dikkat çekerek en düşük emekli aylığının yükseltilmesinin, 7.500 TL’den fazla alanlara bir faydası olmayacağını söyledi. Çelik emekli aylıklarının yasayla artırıldığını ve yetkinin TBMM’de olduğunu hatırlatarak ‘’İddia edildiği gibi en düşük emekli aylığı 7.500 TL olmuyor. Eğer yasa çıkarsa 7 bin 500 TL’den düşük aylıklar Hazine tarafından 7 bin 500 TL’ye tamamlanacak. Emeklilerin kök aylıkları aynı kalacak. Gelecekteki zamları kök aylıkları üzerinden alacaklar, 7 bin 500 TL üzerinden değil. En düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL yükseltilmesinin 7 bin 500 TL’den fazla emekli aylığı alanlara bir faydası olmaz. Yapılması gereken en düşük emekli aylığının asgari ücrete eşitlenmesi ve bütün emekli aylıklarına seyyanen zamdır. Emekli aylıklarının sefalet düzeyine düşmesinin sebebi. AK Parti Hükümetinin 2008’de çıkardığı 5510 sayılı Yasadır. Seçim olmasaydı emekliye zırnık koklatmazlardı. Bu seçime giderken emekli oylarını çelme manevrasıdır. Yıllarca sefalet aylığını reva gördükleri milyonlarca emekliye 2 bin lira vererek seçimleri etkilemeye çalışıyorlar. Milyonlarca emekliye reva gördüğünüz 7500 TL ile bir ay buyrun siz geçinin’’ değerlendirmesinde bulundu.
EYTLİLER DE ARTIŞTAN FAYDALANACAK
En düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya yükseltilmesi yönündeki kararın ilerleyen günlerde yasalaşması ve zamlı aylıkların nisan ayında hesaplara yatırılması beklenirken, Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın (EYT) artıştan yararlanıp yararlanmayacağı merak konusu oldu. Uzmanlara göre artıştan, EYT düzenlemesiyle emekli olanlarla beraber emeklilerin yarısından fazlası yararlanacak. Öte yandan maaşların yanı sıra gözler bayram ikramiyelerine çevrildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Erdoğan açıklama yapmadan saatler önce en düşük emekli aylığı ve bayram ikramiyelerini yükseltecek alternatif modeller üzerine çalıştıklarını duyurmuştu. Bilgin “Emeklilere rahat nefes aldıracak düzenlemeyi ayrıntılı olarak çalıştım. Bayram ikramiyeleri için 3 formül var. Bu formülden biri zam olarak yansıtılacak” dedi. Mart ayında emeklilik başvurusunu yapan EYT’lilerin maaşları 1 Nisan’dan geçerli olarak bağlanacak. Yani emekli bayram ikramiyesi almaya hak kazanacaklar. Ancak maaş bağlanması demek o tarihten itibaren hak kazanacak anlamı taşıyor. Emeklilik işlemleri ne zaman biterse EYT’liler maaşlarını ve ikramiyelerini o zaman alabilecek.
AÇLIK SINIRI İLE EN DÜŞÜK AYLIK ARASINDAKİ FARK 2 BİN LİRAYA DAYANDI
Cumhurbaşkanı Erdoğan en düşük emekli aylığını 7 bin 500 liraya çıkardıklarını ‘müjdelerken’ yapılan artış hem asgari ücretin hem de açlık sınırının altında kaldı. Emekliye 8 bin 500 lira olan asgari ücret bile verilmezken, en düşük aylık ile açlık sınırı arasındaki makas da açıldı. Türk-İş tarafından hazırlanan Açlık ve Yoksulluk Sınırı Şubat 2023 araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 9 bin 425,15 TL’ye yükseldi. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 30 bin 700,83 TL’ye yükseldi. Şubat ayındaki açlık sınırına göre en düşük emekli aylığı arasındaki fark 1.925 TL ile iki bin liraya dayandı.
DÜZELTME YAPILMAZSA FAZLA PRİM ÖDEYENLERE HAKSIZLIK OLACAK
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, yüksek prim yatıranlaela düşük prim yatıranların aynı maaşı alması kayıtdışılığı beraberinde getireceğini söyleyerek ‘’En düşük emekli aylığına yapılan yüzde 36,4 oranında zam tüm emekli aylıklarına aynı oranda yansıtılmalıdır aksi durumda fazla prim ödeyenlere haksızlık olur. Bir örnek verecek olursak brüt 40 bin lira ile çalışan bir kişinin aylığı net 30 binlira. Yıl sonuna doğru net aylığı 26 bin liraya düşüyor kişi kendi primleri ve işveren primleri ile beraber SGK’ya 17.000 lira prim yatırıyor. Aylık olarak yıl sonuna doğru da 21 bin liraya yakın prim yatırıyor bu kişinin emekli aylığı 10.000 lira. Şu anda asgari ücretle çalışan birisi için de devletin 3.000 lira yatırılıyor. Devletin kasasına 3 bin lira ödeyen biri 7.500 lira 20 bin lira ödeyen 10.000 lira alacak. Temmuz ayında eşitlenmezse 10.000 lira alan bir yıl ya da bir buçuk yıl sonra bu kişi de en düşük emekli aylığını alacak. Bir tarafta devletin kasasına 17 bin lira yatıran var diğer tarafta 3 bin lira ortada bir adaletsizlik var bu sistem kayıt dışlılığı beraberinde getirir’’ dedi.
‘RAKAMSAL OLARAK DEĞİL ENFLASYON ORANINDA HER AY SEYYANEN ARTTIRILMALIDIR’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya yükseltileceğini açıklaması üzerine Birleşik Kamu İş Konfederasyonu Genel Sekreteri Mehmet Koç, bir açıklama yaparak; en düşük emekli maaşının asgari ücret seviyesine çekilmesi, kamu çalışanları ve emeklilerin maaşlarının rakamsal olarak değil enflasyon oranında her ay seyyanen arttırılması gerektiğini belirtti.
Koç yaşanılan yüksek enflasyon ve ekonomik krizde en düşük emekli aylığına 2 bin lira zam yapılması emeklilerce olumlu karşılansa da 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya yükseltilen en düşük emekli aylığı yine asgari ücretin altında kalarak emeklilerin yaşam standartlarını karşılayacak düzeyde olmadığını vurgulayarak ‘’Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu olarak; defalarca belirttiğimiz gibi, en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine çekilmesi ve aynı oranda tüm çalışanlara seyyanen zam yapılması yaşadığımız ekonomik koşullarda zorunlu hale gelmiştir’’ açıklamasında bulundu.
Kamu-Ar’ın mart ayı gıda enflasyon oranlarına bakıldığında, Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 300 oranında arttığını ifade eden Koç, diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl mart ayında 400 lira ödemek gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin Eylül 2021’deki 100 liralık geliri bugün 241 lira, asgari ücretlininki 300 lira, işçi ve bağımsız çalışan emeklisininki ise 232 lira olduğunu söyledi.
