Türkiye, yaşadığı ekonomik sorunlar için parasal sıkılaştırma politikasını izlese de yüksek enflasyon yaşanmaya devam ediyor. Türkiye'deki yerli şirketler yüksek enflasyon karşısında başka ülkelerde fırsat aramaya başladı. Pek çok şirket, Türkiye'de üretim yapmak yerine Mısır'ı tercih ediyor.
Türkiye ve Mısır ilişkilerinde yaşanan ayrılık sonrası ülkeler yeniden görüşmelerine başladı. Bu olumlu adımların ardından finans alanında da yaşanan gelişmeler yerli firmaların Mısır'da üretim yapma eğilimini de artırdı.
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el Sisi ile görüşme gerçekleştirdi.
İlişkilerin düzelmesi sonrasında özellikle Türkiye'de yüzde 60'ı aşan enflasyondan bunalan yerli şirketler, Türkiye'de üretim yapmak yerine Mısır'ı tercih ediyor. Pek çok sektörden yerli markalar, üretim üslerini Mısır'a taşırken ülkedeki yerli yatırımlarının büyüklüğü 2,5 milyar doları aştı.
Ekonomim'de yer alan habere göre iş dünyası temsilcileri, Türkiye'deki zorlu üretim koşulları karşısında Mısır'ın üretim ve ihracatta büyük fırsatlar sunduğunu belirtiyor.
EKONOMİK İLİŞKİLER DEVAM ETTİ
Türkiye'deki yerli şirketlerin Mısır'a doğrudan yatırım yapmaları, iki ülke arasında Serbest Ticaret Antlaşması'nın (STA) yürürlüğe girdiği 2007 yılında başladı. Yerli şirketler Mısır'daki nitelikli sanayi bölgelerinde üretime geçerek ABD, İsrail ve Mısır arasındaki "gümrüksüz ticaret" anlaşmasından yararlanmaya başladı. Özellikle tekstil ve konfeksiyon sektöründeki pek çok büyük şirket Mısır'da fabrika kurdu. 2010–2011 yıllarında Mısır'da yaşanan siyasi çalkantılara rağmen, ülkedeki yerli yatırımlar artarak devam etti.
2013 yılında askeri darbe ile Müslüman Kardeşler hükümetinin ve Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin devrilmesi sonrasında Türkiye, Mısır ile diplomatik ilişkilerini kesmiş ve darbenin lideri olan Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi'ye açıkça tavır almıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, defalarca "Sisi ile asla görüşmem" diyerek devrik lider Mursi ve taraftarlarını savunan açıklamalar yapmış, diplomatik ilişkiler de maslahatgüzar seviyesine çekilmişti.
Aradan geçen yaklaşık 10 yılda ekonomik ilişkiler ise hız kaybetse de devam etti. Türkiye ile Mısır arasındaki dış ticaret 2013 sonunda 5 milyar dolar iken bu rakam 2022 sonunda 7 milyar dolara ulaştı.
Son bir yılda ise iki ülke arasındaki buzlar eridi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile Kasım 2022'de Katar'da düzenlenen 2022 FIFA Dünya Kupası'nın açılış resepsiyonunda ilk kez bir araya geldi. Bu temasın ardından Mısır-Türkiye ilişkileri hızla eski haline geri döndü, ülke içinde yüksek enflasyondan bunalan yerli şirketler de yönünü yeniden Mısır'a çevirmeye başladı.
ENFLASYON ÖNEMLİ ETKEN
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bünyesindeki Türkiye-Mısır İş Konseyi Başkanı Mustafa Denizer, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, Nisan 2023'te Mısır'ın Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasını kaldırdığını hatırlatıyor.
Bu gelişme ile birlikte Mısır'ın yeniden Türkiye iş dünyasının gündemine girdiğini belirten Denizer, "Türkiye'de üretim maliyetlerinin enflasyon nedeni ile çok artmış olması şirketleri Mısır'da üretime yönlendiriyor. Dış ticarette rakip ülkeler ile uluslararası piyasalarda rekabet edebilmek için pek çok sektörden yerli şirketler, Mısır'da üretim yapmayı tercih ediyor" diye konuşuyor.
YATIRIMLAR 2,5 MİLYAR DOLARA ULAŞTI
Denizer'in verdiği bilgilere göre, Mısır'daki yerli yatırımların toplam 2,5 milyar dolar büyüklüğe ulaşmış durumda. 2023 itibariyle yaklaşık 35 yerli sanayi şirketi, Mısır'da yıllık 1,5 milyar dolarlık ciro elde ediyor. Yıl sonuna kadar Mısır'daki doğrudan yerli yatırımların 500 milyon dolar daha artması bekleniyor.
ART ARDA FABRİKA YATIRIMLARI
Mısır'ın dış ticarette büyük avantajlara sahip olduğunu vurgulayan Denizer, "Mısır'ın ABD, AB, Güney Amerika ve Afrika ülkeleri ile gümrüksüz ticaret anlaşmaları var. Yerli şirketler için Mısır'da üretim yaparak tüm bu pazarlara Türkiye'ye göre çok daha az maliyetlerle üretim yaparak ulaşmak mümkün" diyor.
Türkiye'de yaklaşık 500 dolar olan işçilik maliyeti, Mısır'da 150 dolar civarında. Ayrıca elektrik ve doğalgaz maliyetleri de Türkiye'ye göre çok düşük. Bu avantajlar, Mısır'a olan ilgiyi giderek artırıyor. Şu anda Arçelik'ten Şişecam'a, Temsa'dan Yıldız Holding'e kadar pek çok sektörden dev yerli firmalar, Mısır'da üretim yapıyor.
Örneğin Mısır'ı üretim ve ihracat üssü seçen Temsa, 1000 adet kapasiteli fabrikasında otobüs ve midibüs üretip ihraç ediyor. Yıldız Holding'in MENA Bölgesi'nin en büyük ikinci bisküvi pazarı olan Mısır'da Pladis markasıyla biskivü fabrikası bulunuyor. İskenderiye, Kahire ve İsmailiye olmak üzere Mısır'daki üç kentte fabrikası bulunan Yeşim Tekstil, dünyanın önde gelen spor kıyafeti markalarına yönelik üretim yapıyor.
Türkiye'nin en büyük holdingi olan Koç Holding'e bağlı Arçelik, Mısır'da 100 milyon dolarlık yatırımla kurduğu yeni fabrikasını yıl sonuna doğru devreye almaya hazırlanıyor. İskefe Holding, LCWaikiki, Eroğlu Grubu, Yeşim Tekstil, Şahinler Holding ve Hayat Holding gibi yerli şirketler de yakın zamanda Mısır'da yeni yatırımlar yapmaya hazırlanıyor.
Yerli şirketler Mısır'da doğrudan 70 bin kişiye istihdam sağlarken sektörler içerisinde tekstil ve konfeksiyon sektörü büyük yer kaplıyor. Şu anda Mısır'ın toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatının üçte birini yerli firmalar yapıyor.
'ŞİRKETLER KAPIDA KARŞILANIYOR'
İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesi sonrasında, Mısır hükümetinin yerli şirketlere çok sıcak yaklaşıldığını vurgulayan Mustafa Denizer, "Gerek ilgili bakanlıklar gerek yatırımla alakalı kurumlar, yerli şirketlerin kapıda karşılıyorlar; ellerinden geldiği kadar destek veriyorlar ve bilgilendirme yapıyorlar" şeklinde konuşuyor.
Mısır'da yerli şirketlerin yaşadığı tek sıkıntının ülkedeki döviz azlığı nedeni ile ödemelerin gecikmesi olduğunu da sözlerine ekleyen Denizer, şunları söylüyor:
"Mısır iç piyasasına direk mal satan yerli şirketler paralarını tahsil etmekte zorlanıyor. Bu noktada Mısır hükümetinden yerli şirketlere pozitif ayrımcılık yapılmasını talep ediyoruz. Döviz sıkıntısını aşabilmek için aramızdaki ticaretin yerel para birimleri yapılması gündemde. Bu konuda iki ülkenin merkez bankaları görüşmeler yapıyor."
'İŞBİRLİĞİNİ ARTIRACAĞIZ'
Ekim ayında iki ülke arasındaki ticari ilişkileri güçlendirmek için Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Mısır'a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyarette Bakan Bolat'a eşlik eden Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada "Mısır ile ticareti 5 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz" diyor.
Yeni dönemde Türkiye'nin otomotiv ve tekstil merkezi olan Bursa ile Mısır arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesine odaklandıklarını kaydeden Burkay şöyle konuşuyor:
"Mısırlı firmalarla üçüncü ülkelerde de işbirliği fırsatlarına sahip olduğumuzu düşünüyoruz. Mısır'da ev tekstili sektörüne yönelik bir fuar düzenlemek için çalışmalara başlayacağız. Yurt dışı fuar düzenleme yetkisine sahip olan KFA Fuarcılık şirketimizin 10 yıllık fuarcılık birikimini ve tecrübesini Mısır'a taşıyacağız. Mısır'da ilk olacak bu fuar ile eş zamanlı bir kumaş fuarı da düzenleyeceğiz. Mısır'la iş birliğimizin her alanda geliştirilmesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
Kredili konut satışlarında yüzde 58’lik düşüş
Ticaret Bakanlığı açıkladı: İhracatta üretim yeri bazlı yeni sisteme geçiliyor
