FED, sahip olduğu tahvillerden elde ettiği faizler ve bankalara sağladığı hizmetlerden elde ettiği gelirden daha fazla faiz ödemeye başladı. FED gelirinin operasyon maliyetini aşmasıyla banka, fazla kazançlarını ABD Hazinesi’ne aktaramaz hale geldi. Verilere göre, Mart 2022’de varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artırımlarına başlayan bankanın Eylül 2022 itibarıyla zarara geçtiği görüldü.
Pandemi sonrasında dünya ekonomilerinde hızlı bir ısınma başladı. Buna önlem almak isteyen merkez bankaları da sıkılaşma hareketlerini sürdürdü. Amerika Merkez Bankası (FED) bu dönemde sert faiz artışlarına giderek piyasalar üzerindeki etkisini arttırmayı amaçladı. Öte yandan raporlara da FED’in Eylül 2022’den bu yana zarar ettiği yansıdı. ABD Hazinesi’ne katkıda bulunamaması, ülkenin kamu borçları üzerindeki faiz yükünün arttığı bir dönemde endişelere neden oldu. FED, sahip olduğu tahvillerden elde ettiği faizler ve bankalara sağladığı hizmetlerden elde ettiği gelirden daha fazla faiz ödemeye başladı.
FED gelirinin operasyon maliyetini aşmasıyla banka, fazla kazançlarını ABD Hazinesi’ne aktaramaz hale geldi. FED verilerine göre, Mart 2022’de varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artırımlarına başlayan bankanın Eylül 2022 itibarıyla zarara geçtiği görüldü. Bankanın zararı, faiz artırımlarına paralel olarak artarken, kasım sonu itibarıyla 122,6 milyar dolara ulaştı. Agresif para politikası duruşu FED’in finansallarını etkilemesinin yanı sıra faiz giderleri artan ABD Hazinesi üzerinde de baskı oluşturuyor.
ABD Hazinesi, 33 trilyon doların üzerindeki kamu borçlarının Ekim 2023 sonu itibarıyla 1 trilyon doları aşan faiz maliyetiyle boğuşuyor. Fed’in St. Louis Şubesi ekonomistleri Miguel Faria e Castro ve Samuel Jordan-Wood tarafından kasım sonunda yayımlanan analizde, Fed’in karşı karşıya olduğu finansal zorluklar ortaya konuldu. Analizde, Fed’in, son 10 yılın büyük bir bölümünde Hazine’ye her ay 5 ila 10 milyar dolar arasında para aktarırken, Eylül 2022 itibarıyla aktaramadığına işaret edildi.
TOPARLANMA İÇİN EN AZ 4 YILA İHTİYACI VAR
Para politikası görünümüne ilişkin belirsizlik, zararın nihai boyutunun ne kadar olacağını, ne zaman son bulacağını ve FED’in zararı ne zaman telafi ederek Hazine’ye aktarmaya başlayacağını tahmin etmeyi zorlaştırırken St. Louis Fed ekonomistleri, FED’in zararını karşılamak ve ABD Hazinesi’ne tekrar para aktarmaya başlamak için yaklaşık 4 yıla daha ihtiyacı olacağı tahmininde bulundu. Bu arada, piyasalar, faiz oranlarındaki artışın sonuna gelindiğini fiyatlarken, faiz indirimlerine ne kadar yakın olunduğu konusunda ise belirsizlik devam ediyor.
KÂRLILIĞA 2025’TE DÖNECEK
İstihdam piyasasının hala görülmek istenenden güçlü olması ve istihdam artışlarının en yoğun gözlemlendiği hizmet sektöründe harcamaların canlı olması faizlerin uzun süre yüksek kalacağına işaret ediyor. New York FED ise Bankanın 2025’te karlılığa döneceğini ve Hazine’ye yeniden para aktarmaya başlayabileceğini öngörüyor.
HAZİNE’YE 1 TRİLYON DOLAR AKTARMIŞTI
Faaliyetlerini finans sektörüne sağladığı hizmetler ve tahvil getirilerinden finanse eden FED’in bilançosunun bir tarafı varlıklardan, diğer tarafı ise yükümlülüklerden oluşuyor. FED, çok düşük para piyasası faiz oranı ve büyük bir bilançodan elde ettiği gelirin etkisiyle son 10 yılda Hazineye yaklaşık 1 trilyon dolar kar aktarmıştı. 2021’de Hazineye 109 milyar dolar aktaran FED’in, geçen yıl kar aktarımı 76 milyar dolara gerilemişti.
SALGIN DÖNEMİNDE SINIRSIZ PARASAL GENİŞLEME YAPTI
ABD’de Kovid-19 salgınının Mart 2020’de etkili olmasıyla FED, salgının ekonomik etkilerini sınırlamak için hızla önlemler almıştı. Faiz oranlarını sıfıra indiren Banka, sınırsız parasal genişleme başlatmış ve bankacılık sistemine rezerv enjekte ederek büyük miktarlarda ABD Hazine tahvili ve ipoteğe dayalı menkul kıymet (MBS) satın almıştı. Bu alımların bir sonucu olarak FED’in salgın öncesinde yaklaşık 4 trilyon dolar olan bilançosunun büyüklüğü, 2 kattan fazla artarak 2022’nin ortalarında yaklaşık 9 trilyon dolara ulaşmıştı. FED’in bilançosunun 29 Kasım itibarıyla büyüklüğü ise yaklaşık 7,8 trilyon dolar seviyesinde bulunuyor.
‘DOLARIN ZAYIFLAMASINI BEKLİYORUZ’
Reuters’in döviz stratejistleri arasında yaptığı bir ankete göre, ABD Merkez Bankası Fed’in gelecek yıl faizleri düşürmeye başlamasının beklenmesi nedeniyle 2024 yılında dolar için daha zayıf bir görünüm ortaya çıkacak. 2021 ortasından bu yana döviz piyasalarına hakim olan dolar, bu yılın büyük bölümünde nispeten güçlü kalmayı sürdürdü ancak birkaç Fed yetkilisinin geçen hafta güvercin açıklamalar yapmasının ardından ivme kaybetti. Dolar Endeksi, yıllık tüm kazanımlarını silerek Kasım ayında yüzde 3,0’le son bir yılın en büyük aylık düşüşünü yaşadı. Doların gücünün büyük bir kısmı ABD ekonomisinin emsallerine kıyasla üstün performansından kaynaklanıyordu. Dünyanın en büyük ekonomisi, geçen çeyrekte yıllık bazda yüzde 5,2 oranında büyüdü. Bu, 2021’in 4’üncü çeyreğinden bu yana en hızlı büyüme olarak kayda geçti. MUFG kıdemli döviz stratejisti Lee Hardman, “Doların gelecek yıl daha da zayıflamasını bekliyoruz, ancak zayıflık gelecek yılın ikinci yarısında kendini gösterecek” dedi.
YELLEN: RESESYON OLMAYACAK
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Salı günü yaptığı açıklamada, enflasyonu dizginlemek için ABD’de yüksek işsizliğin gerekli olacağını öngören ekonomistlerin, ekonominin işgücü piyasasında ve tüketici talebinde çok az zayıflık yaşaması ve fiyatların ılımlı olmasıyla “sözlerini yediğini” söyledi. Yellen, Mexico City gezisinde gazetecilere verdiği demeçte “Bir resesyondan korkmanıza neden olacak zayıflayan bir işgücü piyasasının olağan işaretlerini görmüyoruz” dedi.
Enflasyonu kontrol altına almak için gereken faktörlere atıfta bulunarak Yellen “Bunu gerçekleştirmek için çok yüksek işsizliğin gerekli olacağını söyleyen ekonomistler sözlerini yiyorlar. Dolayısıyla işsizliğin daha yüksek olmasını gerektirecek gibi görünmüyor” dedi. ABD Çalışma Bakanlığı’nın Cuma günü Ekim ayı istihdam verilerini açıklaması planlanıyor; bu, Fed politika yapıcılarının faiz oranlarını mevcut seviyelerde tutup tutmayacağına veya para politikasını gevşetmeyi düşünüp düşünmeyeceğine dair önemli bir sinyal. İşgücü büyümesinin yavaşlaması nedeniyle Eylül ayındaki işsizlik oranı yüzde 3,9’a yükseldi ve Salı günü yayınlanan yeni veriler işgücü piyasasında daha da soğumayı gösterdi; Ekim ayında her işsiz kişi için açık iş sayısı Ağustos 2021’den bu yana en düşük seviye olan 1,34 oldu ve Eylül’deki 1,47’den düştü.
