Sayıştay, İstanbul Yeni Havalimanı metro istasyonu işinin ikinci kez aynı şirketlere ihale edildiğini tespit etti. Havalimanı kapsamında yapılması gereken iş, yeni bir ihaleyle, havalimanı ihalesini alan şirketlerin kurduğu bir başka ortaklığa verildi. Ulaştırma Bakanlığı, Yap-işlet-Devret kapsamında yapılması gereken iş için açtığı ikinci ihaleyle, havalimanı işini üstlenen firmalara yaklaşık 82 milyon TL ödeme yaptı.
Sayıştay Başkanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın “Sayıştay Denetim Raporu”nu yayınladı. Raporun 36. Sayfasında yer alan “Bulgu 1”de, “Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Yapım İşinde, Sözleş Kapsamında Olmayan İşlerin Yapılması ve Bu İşlerin Bedellerinin İlgili İdareden Tahsil Edilmemesi” incelemesine yer verildi.
YAP-İŞLET-DEVRET KAPSAMINDAKİ İŞ İÇİN ÖDEME YAPILDI
Gayrettepe Metrosu’nun, İstanbul Büyük Havalimanı kapsamında kalan 3 istasyondan birinin kazısını oluşturan inceleme raporunda, söz konusu kazı işinin havalimanında gecikme yaşanmaması için Bakanlık tarafından, ikinci bir ihale ile bir başka ortaklığa yaptırıldığı ve 7 milyon 945 bin 479 euro bedel ödendiği belirtildi.
Söz konusu bedelin, Havalimanı’nın yapımını üstlenen 5’li ortaklıktan henüz tahsil edilmediğine dikkat çekilen raporda şöyle denildi:
“Görevli Şirket (5’li ortaklık) ile metro yüklenicisinin ortaklık yapıları da önem arz etmektedir. Havalimanı Yüklenicisi olan Görevli Şirket, eşit hisseye sahip beş farklı inşaat şirketinin girişiminden oluşmaktadır. Bu beş inşaat şirketinden üç tanesi ise üç ortaklı olan metro işi yüklenicisi ortak girişimin üç ortağını oluşturmaktadır. Bir başka ifadeyle Görevli Şirket, ortaklık yapısı itibarıyla metro yüklenicisini kapsamakta ve havalimanı yüklenicisi ile metro işi yüklenicisinin aslında aynı firmalardan oluştuğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
Gelinen sonuç ise aynı yüklenicinin, yap-işlet-devret modeli ile yapımını üstlendiği havalimanı işi kapsamında yer alan bir maliyet unsurunu, Gayrettepe Metro İnşaatı işi kapsamına alarak, söz konusu maliyet unsurunu 7,95 milyon euroluk finansal bir kaynağa dönüştürmesi anlamına gelmektedir. Anılan sonucun, kamu kaynaklarını etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun kullanılmasına uygun olmadığı düşünülmektedir.”
HAVLİMANI VE METRO İHALESİ
İstanbul Yeni Havalimanı yapım işi 2013 yılında yap-işlet-devret modeliyle ihale edildi. İhale, 22 milyar 152 milyon euro bedelle, “Beşli” olarak da ifade edilen Limak-Cengiz-Mapa-Kolin-Kalyon ortaklığına verildi.
İstanbul Yeni Havalimanı’na yolcu taşıyacak olan “Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Hattı“ ise 23 Kasım 2016 tarihinde, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ihale edildi. “Pazarlık” usulüne göre yapılan ihale, “Şenbay Madencilik Turizm İnşaat Nakliyat San. Ve Tic. A.Ş. - Kolin İnşaat Turizm San. Ve Tic. A.Ş.” ortaklığına verildi. Şenbay Madencilik firması, ortaklıktan çekilince hisseleri, Havalimanı yapım işini üstlenen şirketlerden Cengiz-Kolin-Kalyon’a devredildi.
Ancak, söz konusu metro hattının üç istasyonu, Havalimanı içerisinde kaldığı için, yap-işlet-devret modeli ile yapılan ilk ihale kapsamında yapılacaktı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İstanbul Yeni Havalimanı’nın açılışında gecikme yaşanmaması için, söz konusu istasyonlardan birinin kazı işini de, parasını ilk ihale kapsamındaki şirketlerden almak üzere yaptırdı. Ancak Bakanlık henüz parasını alamadı. Bir başka ifade ile, “Beşli” ortaklık, ilk ihale kapsamında yapması gereken işi, ikinci hale kapsamında yaparak parasını devletten almış oldu.
