Son yıllarda artan enflasyona karşı ekonomi yönetimi sorumlu tuttuğu market ve depolara baskınlar düzenledi. Birçok ürüne el konulurken zincir marketlere rekor düzeyde para cezaları kesildi. Ekonomi Koordinasyon Kurulu, seçimden sonraki zamlara karşı stokçuluk ve fahiş fiyat gündemiyle toplandı. Toplantıda gıda perakende sektöründe arz talep dengesini bozacak şekilde oluşan stokçuluk ve haksız uygulamalar ile bunlarla bağlantılı fahiş fiyat artışlarının önlenmesinin değerlendirildiği bildirildi.
Türkiye ekonomisinde uygulanan politikalar döviz kurlarının patlamasına, enflasyonun tarihi zirveleri test etmesine neden oldu. Yanlış politikalar vatandaşa zam yağmuru olarak dönerken, ekonomi yönetimi zamlardan marketleri, ürünü depoda bulunan satıcıları sorunlu tuttu. Fahiş fiyat ve stokçuluk gerekçesiyle market ve depolara baskınlar düzenledi. Birçok ürüne el konulurken zincir marketlere rekor düzeyde para cezaları kesildi.
Zabıtalar marketlerde fiyat denetimine çıkarıldı. Seçimden sonra zamlar devam ederken Ekonomi Koordinasyon Kurulu, yine stokçuluk ve fahiş fiyat gündemiyle toplandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında bir araya gelen Ekonomi Koordinasyon Kurulu, toplantı sonunda yaptığı açıklamada ilerleyen süreçte atılacak ekonomik adım ve alınacak tedbirler sıralayarak enflasyonun yeniden tek haneli seviyelere düşürülmek için adım atılacağı vurguladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın da katıldığı toplantı sonrası yayınlanan açıklamada ‘’Otomotiv ve gıda perakende sektöründe son dönemlerde arz talep dengesini bozacak şekilde oluşan stokçuluk ve haksız uygulamalar ile bunlarla bağlantılı fahiş fiyat artışlarının önlenmesine yönelik yürütülen çalışmalar değerlendirilmiştir. Güven ve istikrar ortamında enflasyon ile mücadele öncelikli olmaya devam edecek, nitelikli yatırımlarla yüksek katma değerli üretimi, ihracatı ve potansiyel büyümeyi daha da güçlendirecek, istihdam artışını destekleyecek, tasarrufları artırarak cari işlemler açığında kalıcı iyileşmeyi sağlayacak etkin ve kararlı adımlar eşgüdüm içerisinde hayata geçirilecektir’’ denildi.
HEDEFİMİZ ENFLASYONU YENİDEN TEK HANELİ SEVİYELERE DÜŞÜRMEK
Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında, yaptığı toplantı sonrası yayınladığı açıklamada ‘’Önümüzdeki süreçte temel makroekonomik hedefimiz enflasyonu yeniden tek haneli seviyelere düşürmektir. Bu kapsamda toplantıda fiyat istikrarıyla birlikte finansal istikrarın devamı için Merkez Bankası’nın uhdesinde olmayan alanlarda atılacak adımlar ele alınmıştır. Para politikasının genel çerçevesi ile son dönemde atılan miktarsal sıkılaştırma adımları konusunda bilgilendirme yapılmış, Kur Korumalı Mevduat konusunda gelişmeler değerlendirilmiştir. Toplantıda mesleki eğitim merkezlerine sağlanan devlet katkısının etkinliği özel olarak değerlendirilmiş, tasarrufu ve etkinliği artırıcı kararlar alınmıştır’’ ifadelerine yer verdi.
ÖNGÖRÜLEBİLİRLİĞİ ARTIRACAK OVP HAZIRLIKLARI GÖZDEN GEÇİRİLECEK
Toplantıda ilk olarak güncel makroekonomik gelişmeler ile bütçe görünümünün değerlendirildiği belirtilirken, ekonomide öngörülebilirliği artıracak, beklentilere yön verecek Orta Vadeli Programa (OVP) ilişkin hazırlıkların gözden geçirildiği vurgulandı. OVP ile makroekonomik hedefler ve yapısal reform politikaların güncelleneceği önümüzdeki üç yıla ilişkin yol haritası ile ortaya konulacağı aktarıldı. İlgili tüm kesimlerle istişare içinde hazırlanacak OVP’nin, öngörülebilirliği arttırarak yatırım ortamına önemli katkılar sunmasının beklenmeklendiği ifade edilerek ‘’Mali disiplini esas alan maliye politikamızı kamuda tasarruf anlayışı ile güçlendirerek elde edilecek mali alan, vatandaşlarımızın refahını artırmak için kullanılacaktır. Deprem harcamaları hariç tutulduğunda bütçe açığının milli gelire oranını AB standartlarında tutacak bir yaklaşım devam ettirilecektir. Toplam maliyeti 104 milyar dolara ulaşan deprem konusunda ilgili tüm kurumların koordinasyon içinde hareket etmesi ve deprem bölgesinde ekonomik ve sosyal hayatın rehabilitasyonuna bütçe imkanları içinde gerekli değişiklikleri yaparak tüm kurumların öncelik tanıması sağlanacaktır’’ denildi.
PATATES SOĞAN DEPOLARINA BASKIN YAPILDI
2018 yılında patates ve soğan fiyatlarının normalin üzerinde artış göstermesi sonrası birçok kentte gıda depolarına baskın yapılmış, stokçulukla suçlanan bazı üreticiler ceza soruşturmasıyla karşı karşıya kalmıştı. Baskınlarda soğan bulunurken, fiyatın bu kadar yüksek olması stokçuluğa bağlanmıştı. . Ankara başta olmak üzere birçok ilde soğan depolarına yönelik baskınlar yapılarak kamuoyuna teşhir edildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 21 Kasım 2018’de muhtarlarla buluşmasında yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Patatesi stokluyorsunuz. Soğanı stokluyorsunuz, sebzeyi, meyveyi stokluyorsunuz. Bundan sonra aldığımız ihbarlar sebebiyle bütün bu stokların yapıldığı depoları basacağız. Kimse benim vatandaşıma, benim halkıma pahalı ürün yedirme hakkına sahip değil, bu böyle biline. Ondan sonra da ne diyorlar, hastalıklı, çürüdü. Ya sen çürüttün be. Sen hastalıklı hale getirdin. Bunlar havasız kalınca ne olacak, Tabii ki çürüyecek. Onun için asla taviz yok.”
Bu açıklama üzerine depolara yapılan baskınlar arttı. Depolardaki soğanlar suç aleti gibi sunulmaya başlandı.
‘ÜRETİM VE İSTİHDAM POLİTİKALARINI HAYATA GEÇİRME PLANLARINI ELE ADIK’
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “İstikrar ve güven ekseninde yatırım, üretim ve istihdam politikalarımızı daha güçlü bir şekilde hayata geçirmeye yönelik gelecek planlarımızı ele aldık” dedi. Toplantıda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da yer aldı. 3 saat süren toplantıda, ekonomide son dönemde yaşanan gelişmeler ile enflasyonla mücadelede atılacak adımlar ele alındı. Toplantı sonrasında sosyal medya hesabından açıklama yapan Bakan Işıkhan, “Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz başkanlığında Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantımızı gerçekleştirdik. Toplantıda istikrar ve güven ekseninde yatırım, üretim ve istihdam politikalarımızı daha güçlü bir şekilde hayata geçirmeye yönelik gelecek planlarımızı ele aldık” ifadelerine yer verdi.
ZİNCİR MARKETLERE 2.7 MİLYAR LİRA CEZA KESİLDİ
Ekim 2021 tarihinde, kartel oluşturma ve danışıklı fiyat oluşumu gerekçeleriyle 5 zincir markete ve Savola Gıda’ya toplam 2,7 milyar TL’yi bulan ceza uygulaması yapılmıştı. Bu bağlamda, BİM’e 958,1, A101’e 646,6, Migros’a 517,7, Şok’a 384,4, Carrefoursa’ya 142,5, Savola Gıda’ya ise 22,2 milyon liralık Rekabet cezası uygulanmıştı. 5 zincir markete daha önce Rekabet Kurumu tarafından kesilen 2,7 milyar TL’lik cezayla ilgili olarak idare mahkemesine yapılan itirazların tümü reddedildi. BİM bu konuyla ilgili olarak daha önce KAP’a açıklama yapmış ve konuyu istinaf mahkemesine götüreceğini duyurmuştu. Rekabet Kurulu, zincir marketlere yönelik soruşturmanın ikinci ayağında aralarında Coca-Cola, Eti ve Kent Gıda’nın da olduğu 13 tedarikçi firmaya 878 milyon lira para cezası verdi. 13 firmanın dolaylı olarak marketlerdeki raf fiyatlarının artmasına neden olabilecek rekabet ihlali yaptığı tespit edildi. Kurul, bu kapsamda 13 tedarikçi firmaya 878 milyon lira para cezası verdi.
MALİYE BAKANLIĞI FİYATLARI SABİTLEYİN ÇAĞRISINDA BULUNMUŞTU
Seçimlerden önce dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati marketlere ‘fiyat sabitleme ve indirim’ çağrısında bulunmuştu. Marketler bu çağrıya kulak vermiş başta temel gıda olmak üzere yüzlerce üründe fiyat sabitlemişti. Türkiye’nin önde gelen zincir marketlerinden Şok, Migros, CarrefourSA, BİMÜ A101, Happy Center gibi çoğu firma “indirim” ve “fiyat sabitleme” uygulamasına gittiğini belirtmişti. Bu kapsamda 14 perakende derneği, 5 bin 500 şube ve 100 bini aşkın çalışana istihdam sağlayan şirketleri temsil eden ve perakendecilerin çatı örgütü konumunda bulunan Türkiye Perakendeciler Federasyonu da gıdada, dayanıklı tüketim grubunda, temizlik ürünlerinde, mutfak araç ve gereçlerinde zam yapmama kararı aldıklarını açıklamıştı.
