Otomobillere gelen peş peşe zamlar bu ay itibarıyla Türkiye'deki bütün otomobil modellerinin yüzde 80'lik ÖTV dilimine girmesine neden oldu. Kur artışı ve araç bulunulurluğundaki sıkıntılar nedeniyle vergisiz fiyatların yükselmesiyle yüzde 45, 50, 60 ve 70’lik ÖTV dilimlerinde araç kalmadı.
Sıfır otomobillerin hangi ÖTV dilimine gireceğini belirleyen matrah limitleri aracın vergisiz fiyatı üzerinden hesaplanıyor. Kur artışı ve araç bulunulurluğundaki sıkıntılar nedeniyle vergisiz fiyatların yükselmesiyle yüzde 45, 50, 60 ve 70’lik ÖTV dilimlerinde araç kalmadı. Temmuz 2023 itibariyle Türkiye'de satılan bütün modeller yüzde 80'lik ÖTV dilimine girdi.
Bu durumunun yerli üretimin avantajını ortadan kaldırdığını ve ithalatı artırdığını, aynı zamanda düşük gelirli vatandaşların araçlara ulaşımını engellediğini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, "45, 50, 60, 70 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Şimdi yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara göre daha fazla artmış oldu" dedi.
Eroldu, OSD tarafından İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında, otomotivin ilk yarı sonuçlarını ve sektördeki güncel gelişmeleri değerlendirdi.
TÜM OTOMOBİLLER YÜZDE 80'LİK DİLİM İÇİNDE
Cengiz Eroldu, "Aralık ayında 80 ve üzeri vergi diliminde olan araçlar, pazarın yüzde 65’ini oluşturuyordu. Haziran ayında bu rakam 98’e geldi, temmuz ayında da yüzde 100 oldu, tekrar yapılan zamlarla ve ÖTV matrahlarının değişmemesi sonucunda. Bu tabii 45, 50, 60 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Şimdi yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara göre daha fazla artmış oldu çünkü 80’lik araçlarda, sene başında 80 olan bir araçta vergi değişimi yok fakat sene başında 50 olan bir araçta 50’den 80’e gittiğiniz zaman bir vergi değişimi de geliyor. Bu da aslında gerçek ihtiyaç sahiplerinin mobiliteye ihtiyaçlarının erişimlerini zorlaştıran bir durum. Yani bütün Türkiye'de satılan bütün araçların yüzde 80’lik ÖTV diliminde olması bence Türk tüketicisinin mobiliteye erişiminde önemli bir sorun." diye konuştu.
'YERLİ PAYI AŞAĞI DOĞRU GİDİYOR'
OSD olarak ÖTV matrah güncellemesi konusunda bir girişimleri olup olmadıkları sorusunu yanıtlayan Eroldu, şu ifadeleri kullandı:
"45-50-80 matrah yapısının oluşumunun amacı aslında hem tüketiciyi korumak hem de yerli sanayicinin rekabetçiliğini gözetmekti. O yapı bozuldu. Herkes 80’lik dilime girdi ve yerli ürünlerin payı da aşağı doğru gidiyor gördüğünüz gibi. Ama bu tabii siyasi iradenin ve bakanlıkların vereceği bir karardır. Biz sadece bu durumun altını çizmek istiyoruz. Dar gelirli insanların araçlara erişimi şu anda zorlaştı. Daha önce yüzde 50 ve yüzde 18 KDV ile araç alan vatandaşlarımız şimdi 80 ve artı 20 ile araç almaları lazım. Dolayısıyla bizim bir anlamda bu dar gelirli ve mobilite ihtiyacı olan insanları gözetmemiz gerekiyor. Bunu söylemek istiyoruz."
'PAZAR 1 MİLYON ÜSTÜ GÖRÜNÜYOR'
Bu yıl pazarın 1 milyon adet seviyesine doğru gittiğini belirten Eroldu, "Şimdi aslında şöyle bir şey var. Mayısa kadar olan tempoyu sürüklersek, bir milyonun üzerine gidiyor çok rahatlıkla. Yine herhalde 1 milyon arttı demek lazım pazara, yani şu andaki trend onu gösteriyor. Yani nerede durur, nereye gider kestirmek zor. Ama zaten temmuz ayı sonunda 650’ye gelmiş olacağız ki Türkiye pazarı hepimiz biliyoruz senenin özellikle son döneminde kuvvetli olur. Yani artık temmuzda 650 bin adet olduktan sonra sene sonunda 750 bin adet olmaz bu pazar." diye konuştu.
ÇİP SORUNU
Yerli üreticilerde şu andaki en kritik problemleri sıralayan Eroldu, "Aslında çiple ilgili sorunlarımız devam ediyor. O aşılamadı. Şu anda bizi en çok zorlayan, verimsiz üretimlere yol açan konu, hâlâ çip ağırlıklı malzeme bulunurluğu. Malzeme temininde sorunlarımız devam ediyor maalesef." değerlendirmesinde bulundu.
'PAZARDAKİ RAKAMLAR GEÇİCİ DEĞİL, KALICI'
Pazardaki rakamların önceki aylardan sarkan teslimatlardan çok etkilenmediğini ve kalıcı rakamlar olduğunu vurgulayan Eroldu, sözlerini şöyle tamamladı:
"Teslimatlar anlamında ise şimdi şunu söyleyebilirim, çok marka olduğu için her markada nasıl bir pozisyon var onu söylemek çok zor. Avrupa'da yılın ilk 6 ayında çok ciddi bir lojistik sorunu yaşandı. Fabrikalarda üretilen araçlar sahalarda kaldı, pazarlara taşınamadı. Bu yalnızca gemi nakliyesi değil, kamyon nakliyesi ile ilgili çok ciddi sorunlar oldu. Hatta Ukrayna-Rusya savaşında herkes anladı ki TIR şoförlerinin büyük kısmı Ukraynalıymış. Hakikaten bu teslimatlarda aslında bitmiş araçları müşteriye ulaştıramadılar. Şimdi oranın bir miktar iyileştiğini görüyoruz. Onun için de Türkiye'ye gelen ithal araç sayısında bu aylar itibarıyla baktığımız zaman bir artış var. Bu tabii lojistik problemlerinin parça parça çözülmesiyle alakalı. Bekleyen araç muhakkak vardır ama kuvvetli bir talep var. O açıdan bunlar geçici rakamlar değil."
