Türkiye'nin birinci gündem maddesi olan ev fiyatları ila ilgili flaş bir karar alındı. Vergi gelirlerini artırmak isteyen Maliye, SPK ve BDDK ortak bir işbirliği ile gayri menkul rayiç bedellerini güncellemeye gidiyor. Bu düzenleme ile gayrimenkul alım satımlarında güncel rayiç bedel üzerinden vergi sistemine geçilecek. Böylece ev alımlarında ekstra vergi ödenecek. Konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri vatandaşları uyardı. Ucuza ev almak için son 25 gün! İşte detaylar
Son dönemin en çok tartışılan ve vatandaşların gündemi olan artan ev fiyatları ile ilgili yeni düzenleme yolda. Piyasadaki artışları değerlendiren Maliye rayiç güncellemesi yaparak konut satışlarından elde edilen vergi gelirini artırmak istiyor. Alınan bu kararla 1 Ocak 2023'ten itibaren gayrimenkul alım satımlarında rayiç bedeli düşük gösterme ortadan kalkacak. Yani artık ev alım satımlarında daha yüksek vergilerin olacağı ve bununda emlak maliyetlerini artıracağı anlamına geliyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan sektör temsilcileri vatandaşları uyardı. Bu tarihe kadar ev aldınız aldınız yoksa fiyatlar uçacak! İşte son dakika haberinin detayları...
EV ALMAK İSTEYENLER DİKKAT! VERGİ ORANLARI ARTACAK
Gelecek olan düzenleme kafalarda soru işareti oluştururken sektör temsilcileri ve emlakçılardan peş peşe açıklamalar geliyor. Sektör temsilcileri bugünkü sisteme bakılarak düzenlemenin getirildiğini belirterek yerel yönetimlerin rayiç düzenlemesine gitmelerinin yerinde olacağını ifade ettiler. Ancak bazı emlakçılar gerçek piyasa üzerinden vergi alınmasının satışları durduracağına ve piyasada durgunluk oluşabileceğini söyledi.
CUMHURBAŞKANLIĞININ GÜNDEMİNDE
Gayrimenkulün her dönemde geçerliliğini koruduğu ve hem ekonominin önemli bir taşlarından olduğu hem de yatırımcı aracı olmaya devam ettiğini belirten Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer, "Son dönemde maliyet artışları gayrimenkul fiyatlarının da yükselmesine neden oldu. Bütçe açıklarını kapatmaya çalışan Maliye, yüksek fiyatlı gayrimenkul satışlardan payını almak için harekete geçti” dedi. 25 Ekim 2022 tarih ve 31994 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan; ‘6294 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın onaylandığını kaydeden Sezer, “Söz konusu programın Tedbir 264.2. bölümünde, ‘Gayrimenkullerin vergilendirilmesinde esas alınan alım satım değerinin belirlenmesi ve beyanına ilişkin yeni bir sistem devreye sokulmak suretiyle vergide adalet pekiştirilecek ve vergilendirme etkinleştirilecektir’ ifadeleri yer almakta. Bu konu ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşları görevlendirilmiştir" değerlendirmesinde bulundu.
VERGİ DAĞILIMINDA ADALET SAĞLANACAK
Gelecek olan düzenleme ile birlikte vergi dağılımında adalet sağlanabileceğini ve fiyatlardaki artışın durdurulabileceğini ifa eden Sezer, "Uygulama web tapu ile hayata geçirilecek. Yani 1 Ocak 2023 itibari ile vergide adaleti sağlama ve etkinleştirme amacıyla daha önce rayiç bedel uygulaması olarak bilinen ve belediyeler tarafından tespit edilen gayrimenkul alım satımına esas olan değer tespitinin daha gerçekçi ve rasyonel olarak tespit edilmesi amacıyla yeni bir sisteme geçilmesi planlandı. Bu düzenleme ile vergi gelirlerinde adalet sağlanabilmesi ve ciddi bir artış yaratması hedeflenmiştir" açıklamasında bulundu.
Vergi düzenlemesinde büyük bir sorunun önüne geçileceğini söyleyen Sezer şu ifadeleri kullandı:
“Bu durumun vergi adaletini nasıl sağlayacağını ve vergi gelirlerindeki artışı nasıl sağlayabileceğini gelin birlikte inceleyelim. Bilindiği üzere ülkemizde gayrimenkul alım satımları genellikle gerçek bedel üzerinden değil belediyelerde belirlenen rayiç bedel uygulamaları üzerinden yapılmaktadır. Bu durumda ise rayiç bedel ile gerçek bedel arasında ciddi farklarının oluşmasına neden olmaktadır. Her şeyden önce alım satımda ödenen tapu harçlarının, rayiç bedelden alınması nedeniyle daha düşük olarak tespit edilip ödenmektedir. Ama asıl vergi kaybı; rayiç bedel ile satış bedeli arasındaki farktan kaynaklı matrahtan gelir veya kurumlar vergisini eksik alınmakta ve bu matraha isabet eden katma değer vergisi de haliyle düşük olmaktadır. Yeni durumda ise gayrimenkul gerçek bedeline yakın bir fiyat üzerinden alım satım işlemi yapılacağı için; öncelikle yüksek bedel üzerinden alım satım harçlarının ödenmesi gerekecektir. Ayrıca gayrimenkul fiyatlarının gerçek bedeline yakın bir bedel ile satışının yapılması sağlanacağından, vergisiz kalan matrah da vergiye tabi olacak tahakkuk ve tahsil edilecek hem gelir ve kurumlar vergisi artacak hem de buna bağlı KDV artışı yaşanacaktır.”
KARGAŞALAR YAŞANABİLİR
Yeni sistemin ilk başlarda karışıklıklar yaratabileceğini söyleyen Sezer, "Söz konusu sistemin uygulanmasının bu sene ilk olması ve web tabanındaki bilgi ve belgelere nasıl ulaşılıp ulaşılamayacağının belirsizliği nedeniyle alım satım işlemlerindeki süreler uzayacak. Hele buna bir de, web tabanında bilgi ve belge olmayan gayrimenkuller için, bu belge ve bilgileri oluşturmak için belirli bir zaman geçeceği düşünülecek olursa; gayrimenkul alım satımı daha önceden olduğu gibi birkaç günde gerçekleştirilemeyip, çok daha uzun bir zaman alacaktır. Bize göre web tabanındaki bilgi ve belgelerin hiç olmaması veya eksik olması nedeniyle ilk yıl bu süreç daha uzun olarak gerçekleşecek olup izleyen yıllar daha makul bir zaman diliminde gerçekleştirilecektir." dedi.
KONUT DÜZENLEMESİ PİYASALARI NASIL ETKİLEYECEK?
Peki gelecek olan konut düzenlemesi piyasayı nasıl etkileyecek? Konuyla ilgili önemli bilgiler veren sektör temsilcileri önemli bilgiler verdi. İşte sektör temsilcilerinden gelen ilk açıklamalar;
"DÜZELTİLMESİ GEREKEN AÇIKLAR VAR"
Halihazırda belediyenin belirlediği rayiç bedeller olduğunu belirten TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ, “Ama vatandaşa diyor ki rayiç bedeli kendin söyle, o zaman da vatandaş diyor ki belediyede niye sen kendin bedel gösteriyorsun. Diğer yandan daire fiyatı 1 milyon lira olmuş ancak kamuda rayiç bedel 200 bin lira ise belediyeler burada 750 bine varan bir rayiç bedel uygulamasına gidebilir. Böylece vergi kaçırmanın önü kapatılır” yorumunu yaptı. “Tek evini satana vergi olmamalı” “Aldığınız gayrimenkulü 5 yıl içinde sattığınızda vergiye tabi ödemek zorundasınız” diyen Karadağ, “5 yıl sonra sattığınızda buna tabi değilsiniz, ancak burada bunun ticaretini yapan kişiler için bu mekanizmayı canlı tutmak anlaşılır. Fakat bir kişi bir ev alıp bunu 1 yıl sonra satıp belki başka ev alacak kişiye burada inanılmaz bir vergi çıkıyor. Dolayısıyla satmaktan kaçınıyor. Bu konuda düzeltilmesi gereken bir açık var “ değerlendirmesini yaptı. Dolayısıyla rayiç uygun seviyede güncellenmesi ve alınan verginin daha alınabilir seviyeye çekilmesinin önemine dikkat çeken Karadağ, “Diğer türlü insanları kayıt dışına çeker, ilan sitelerine verilen ilanlar düşer, alım satımları banka yoluyla değil de elden yapar, buradan yapılacak bir şey yok” dedi.
"DÜZENLEMELER KALICI ÇÖZÜMLER GETİRMEYECEK"
Bosforce yönetici ortağı ve İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulvi Özcan, “Mevcutta belediyeye gittiğinizde memur hesaplıyor şu kadar para ödeyeceksiniz diyor, sizde imzalıyorsunuz. Normalde benim asgari beyanım 300 bin lira, evin değeri 1 milyon liraysa, devlet bana mülkin değeri nedir diye sormuyor ki, böyle olunca herkes 300 bin liraya göre rayiç bedelini ödüyor. Devletin teşvikiyle 700 bin lirayı vergiden kaçırmış oluyorsunuz“ dedi. Dolayısıyla emlak beyan değeri gerçekten çalışan bir sistem olmadığını savunan Özcan şöyle konuştu: “Örneğin Vaniköy Caddesi’nde, 50 bin TL diyor, ancak cadde üzerindeki yalı kısmı ise metrekare birim fiyatı 30 bin dolardır. Yalı dairesi ise 20 bin dolardır. Yalının arka tarafında yer alıyorsa 5 bin dolardır. Ancak bunlar aynı vergiden vergilendiriyor. Bu adil bir şey değil. Onun yerine beyan serbest bırakılmalı, düşük oranda vergi ve devletin vergi kaçırandan şuf’a (önalım) hakkı olmalı. Yani evin değeri bu kadarsa devlet önce bana sat deme hakkına sahip. Yoksa palyatif düzenlemeler kalıcı çözümler getirmeyecek.” değerlendirmesinde bulundu.
