Dünyaca ünlü Science dergisinde Alman araştırmacıların yayınladığı ve Marmara Denizi'ndeki depremlerin batıdan doğuya doğru ilerleyerek İstanbul kapılarına dayandığını iddia eden makale, Türkiye'de deprem tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Prof. Dr. Osman Bektaş'ın "Bilimsel çelişkiler var" çıkışının ardından, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy da YouTube kanalından sert konuştu: "Adalar fayı ölüdür, İstanbul için çizilen o felaket senaryosu çöptür!"
Marmara Denizi'ndeki sismik aktivitenin "kilitli" fay hatlarında gerilimi kritik eşiğe taşıdığını öne süren Alman kaynaklı araştırma, Türk yer bilimciler tarafından mercek altına alındı. Prof. Dr. Osman Bektaş ve Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, farklı gerekçelerle de olsa Science dergisindeki senaryoya şerh düştü.
BEKTAŞ'TAN "EKOL" UYARISI: "ALMANLAR İLE JAPONLAR AYNI FİKİRDE DEĞİL"
Makaleyi ilk değerlendiren isimlerden Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, söz konusu çalışmanın yeni bir bulgu sunmadığını, aksine bilim dünyasındaki kafa karışıklığını gözler önüne serdiğini belirtmişti. Bektaş, X hesabından yaptığı analizde şu kritik ayrıma dikkat çekmişti:
Alman Ekolü (Science Makalesi): Depremlerin doğuya göçü, Avcılar ve Adalar segmentinin "kilitli" olduğunu ve enerji biriktirdiğini gösteriyor. Bu da 7 büyüklüğünde deprem demek.
Japon Ekolü (Prof. Uchida): Marmara fayı tek tip davranmıyor. Tekirdağ'dan İstanbul'a doğru fayın yapısı değişiyor; bazı bölgeler "kısmi kilitli" bazıları ise "tam akma" (creep) gösteriyor. Yani enerji deprem üretmeden de boşalıyor olabilir.
ÜŞÜMEZSOY'DAN SERT ÇIKIŞ: "ADALAR FAYI ÖLÜ, ORAYA STRES YÜKLENMEZ"
Bektaş'ın teknik analizinin ardından, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy da YouTube kanalından yayınladığı videoda Science makalesini "Marmara'nın jeolojik gerçeklerine aykırı" olmakla suçladı. Üşümezsoy, Alman araştırmacıların İstanbul üzerinde yıllardır "spekülatif bir korku imparatorluğu" kurduğunu savundu.
"KORKU POMPALAMAYIN, O FAY 7 ÜRETMEZ"
Üşümezsoy, Science dergisinin "deprem göçü" haritasını yorumlayarak şu tezleri savundu:
"Düz Mantıkla Bilim Olmaz": "Haritaya bakıp 'depremler batıdan doğuya gidiyor, sırada İstanbul var' demek jeoloji bilmemektir. Alman ekolünün 'kilitli' dediği ve büyük deprem beklediği Adalar fayı, aslında aktif olmayan, ölü bir faydır. 1894 depreminde o hat kırıldı ve enerjisini boşalttı."
"Senaryolar Çöp": "Marmara'da 7.4 veya 7.5 büyüklüğünde deprem üretecek tek parça, boydan boya kırılacak bir fay hattı yok. Batıdan gelen stresin doğuya göçtüğü doğru olsa bile, Adalar'da bunu karşılayıp patlatacak bir mekanizma yok. Bu felaket senaryoları bilimsel değil, çöptür."
TEK RİSK: KUMBURGAZ ÇUKURU
Üşümezsoy, Marmara'daki riskin Adalar'da değil, Kumburgaz çukurunda olduğunu bir kez daha yineleyerek, "Tek riskli bölge Kumburgaz sırtındaki o küçük segmenttir. O da kırılırsa maksimum 6.5 büyüklüğünde bir deprem üretir. İstanbul'u yerle bir edecek 7 üzeri deprem beklentisi, Marmara'nın tabanındaki gerçeklerle uyuşmuyor" ifadelerini kullandı.
