Grev yasağının gölgesinde devam eden ve yaklaşık 600 bin kamu işçisinin kaderini belirleyecek olan toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde hükümetin sunduğu son teklifin yankıları sürerken, ekonomist Prof. Dr. Aziz Çelik'ten ezber bozan bir analiz geldi. Sosyal medya hesabından yaptığı detaylı bir hesaplamayla, hükümetin sunduğu zam oranlarının bir "ilüzyon" olduğunu belirten Çelik, artan vergi dilimleri nedeniyle yılın ikinci yarısındaki net ücret artışının kağıt üzerindeki gibi %14 değil, fiilen sadece %4,4 olacağını ortaya koydu.
YÜZDE 14 ZAM NASIL YÜZDE 4,4'E DÜŞÜYOR?
Prof. Dr. Çelik'in, ortalama bir kamu işçisinin maaşı üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, hükümetin teklifiyle brüt ücretlerde yıllık %45'e varan bir artış görünse de, işçinin cebine giren net tutar bu oranın çok altında kalıyor. Çelik'in analizine göre durum şöyle:
- İlk 6 Ay Zammı: Taban ücret düzenlemesi ve %24'lük zamla birlikte toplam artış %27,3 olarak gerçekleşiyor.
- İkinci 6 Ay Zammı: Kağıt üzerinde brüt ücretlerde %14 civarında bir artış görülüyor.
- Vergi Etkisi: Ancak kamu işçilerinin önemli bir bölümünün yılın ikinci yarısında %27'lik üçüncü vergi dilimine girmesiyle, bu brüt artışın büyük bir kısmı eriyor. Yapılan hesaplamaya göre, ikinci 6 aydaki fiili net ücret artışı sadece %4,4 oranında kalıyor.
Çelik, "Böylece kağıt üzerinde göründüğü gibi yüzde 45 civarında bir artış değil, (yıllık) yüzde 33 civarında bir artış söz konusudur." diyerek rakamların ardındaki gerçeğe dikkat çekti.
SENDİKALAR NE İSTEDİ, HÜKÜMET NE VERDİ?
Analizde, sendikaların talepleri ile gelinen nokta arasındaki büyük fark da vurgulandı.
- İlk 6 ay için sendikalar %80-85 arası artış talep ederken, %27,3 oranında bir artış sağlandı.
- İkinci 6 ay için %25 oranında artış talep edilirken, kağıt üzerinde %14, fiilen ise %4,4 zam alınabildi.
- Yıllık toplamda ise %130 civarında bir artış istenirken, fiilen alınan net zam %33'ün altında kaldı.
"GREV YASAĞI SONRASI İŞÇİ KABUL EDECEKTİR"
Prof. Dr. Çelik, 8 aydır sözleşme bekleyen ve grev erteleme kararıyla direnci kırılan işçilerin bu teklife büyük ölçüde olumlu yaklaşacağını öngördü. Ancak günün sonunda hükümetin, kağıt üzerinde yaptığı artışların önemli bir bölümünü vergiler ve 8 aylık birikmiş farklarda yaşanacak enflasyon erimesiyle geri aldığını ve kemer sıkma politikasını kamu işçisine de yansıttığını belirtti.
