Gıda ürünlerinde enflasyon resmî rakamlara göre bile yüzde 20 seviyesindeyken Diyanet geçen yıl 27 TL olarak açıklanan Ramazan fitresine bu yıl yalnızca 1 TL ekledi. Fitre miktarının belirlenmesinde ülkedeki yoksulluk sınırının yüksek görünmemesi kaygısının etkili olduğu ileri sürüldü. Bir kişinin günlük gıda ihtiyacını karşılaması gereken tutarın günlük asgari ücretin oldukça altında kalması da ayrıca eleştiri konusu oldu.
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2022 Ramazan başlangıcına kadar fitreyi 28 lira olarak belirledi. Son dört yılda en az 3 TL artış yapılmasına rağmen miktarın bu kez 1 lirada kalması dikkat çekti.
Rakamın belirlenmesinde, günün şartlarında bir kişinin günlük gıda ihtiyacının ortalamasının esas alındığı vurgulandı.
Ancak gıda enflasyonunun yüzde 20 olduğu dönemde geçen yıla göre yapılan yetersiz artış eleştiri konusu oldu.
‘GÜNLÜK 28 TL’YE BİR FAKİR SABAH AKŞAM NASIL DOYACAK’
Diyanet’in belirlediği fitre rakamı, dört kişilik bir ailenin aylık gıda ihtiyacının mevcut asgari ücretten 535 TL daha fazla olduğunu ortaya koydu.
CHP’li Mahmut Tanal “Fitrenin amacı bir fakiri sabah akşam doyurmak. Gıda enflasyonu ortadayken 28 TL’yle kim doyar?” tepkisini gösterdi.
Sosyal medyada da eleştiriler yükseldi. Kullanıcılar, fitrenin belirlenmesinde gerçeklere daha uygun kriterlerin gözetilmesi gerektiğini belirtti.
FİTREYE DE AYAR GELDİ
Diyanet Ramazan ayında verilmesi gereken fitreye son yıllarda en az 3 TL artış yapıyordu. Bu yıl ise fitre bedeli 1 TL artarak 28 liraya çıktı. Alınan bu karar tepkilere neden oldu. Rakamın nasıl belirlendiği sorgulanırken, 2 bin 800 liralık asgari ücret yeniden gündeme geldi. Vatandaş 28 liradan yapılan hesaplamada bile 4 kişilik ailenin sadece karnını doyurması için 3 bin 360 lira gerekiyor yorumunu yaptı.
Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte fitre miktarları da belli oldu. Diyanet’in paylaştığı rakam 28 lira oldu. Geçen yıla göre artışın 1 TL olduğu görünürken, tepkiler de gecikmedi. Bir kişinin günlük gıda harcamasını ifade eden rakam karşısında, asgari ücret ve enflasyonla birleştiğinde 1 liralık artış az bulundu.
Tartışmalara sebep olan fitre karşısında 2020 gıda enflasyonu yüzde 20,6 olduğu ifade edilirken, vatandaşlar değerlendirmenin nasıl yapıldığını sordu. Son dört yılda en az 3 TL artış yapılmasına rağmen miktarın bu kez 1 lirada kalması dikkat çekti. Rakamın belirlenmesinde, günün şartlarında bir kişinin günlük gıda ihtiyacının ortalamasının esas alındığı vurgulandı.
Açıklamada, karar verilen meblağın, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda gibi maddelerden ayni olarak da verilebileceği belirtilerek, “Belirlenen bu miktar aynı zamanda, günlük fidye miktarıdır. Bununla birlikte her bir mükellef (fitre veren kişi) bir günlük kendi gıda harcamasına denk düşecek meblağı ya da daha fazlasını fitre/fidye olarak da verebilir” ifadesi kullanıldı.
Türkiye’de dört kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden “açlık sınırı” Şubat 2021 için 2 bin 719 lira olarak belirlendi. Diyanet’in belirlediği fitre ise aylık 840 liraya denk geliyor.
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal da 28 TL olarak açıklanan fitre miktarına tepki göstererek: “Diyanet, 2021 yılı fitre miktarını 28 TL olarak belirledi. Geçen yılki Ramazan’da fitre miktarı 27 TL’ydi. Fitre sadece 1 TL artmış. Din İşleri Yüksek Kurulu’nun saygıdeğer hocaları, 28 TL’yi hangi ölçüte göre belirlediniz? Fitrenin amacı bir fakiri sabah akşam doyurmaktır.
Gıda enflasyonu ortadayken 28 TL’yle kim doyar? Mâide Suresi’nin 89. Ayeti Kerimesindeki ‘Ailenize yedirdiğinizin ortalama seviyesinden’ vurguyu dikkate almanızı öneririm. Mesela Sayın Diyanet İşleri Başkanımız Ali Erbaş Hoca’nın sabah-akşam yediği yemeğin ücreti ortalama ne kadar tutuyorsa, fitre miktarını da ona göre belirlemeniz gerekiyor.
28 TL’yle ancak simit, kuru ekmek alınarak karın doyurulur. Simit, kuru ekmek üzerinden hesaplama yaptıysanız, o da ayrı bir tartışma konusudur. Lütfen resmi kalıpların dışına çıkın. ‘Midesine kuru ekmek giriyorsa aç değiller’ mantığıyla hareket edenlerin ekmeğine yağ sürmeyin” yorumunu yaptı.
DİNEN BİLE ADALETSİZ KALDI
Ekonomist Mustafa Sönmez fitrenin 1 TL artmasını şöyle yorumladı: “Diyanet’e göre, 1 kişinin günlük gıda ihtiyacının karşılığı fitre 28 TL. Buradan asgari ücretin nasıl adaletsiz kaldığı da dinen ortaya çıkıyor. 4 kişilik aileye günlük gıda harcaması 112 TL, ayda 3 bin 360 TL. Oysa asgarimiz 2 bin 800 TL. Ne lazım? Hemen 560 TL artış. Kaldırın vergiyi, olur.”
Deva Partisi Kurucu Üyesi İlker Çelik ise “Fitre rakamı 28 TL olarak belirlenmiş. Neye göre hangi öğüne göre belirlediniz? Diyanet yetkilileri, bugün ki öğünlerinizi elinizi vicdanınıza koyup 28 TL ile tamamlayın bakalım” dedi.
