Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), bireysel başvuru hakkının başladığı 23 Eylül 2012'den 30 Haziran 2025'e kadar olan döneme ait istatistikleri, Türkiye'deki hak ihlalleri tablosunu gözler önüne serdi. Yüksek Mahkeme'nin internet sitesinde yayımlanan verilere göre, bu 13 yıllık süreçte toplam 686 bin 484 başvuru yapıldı.
AYM, bu başvuruların 573 bin 180'ini sonuçlandırdı. Derdest başvuru sayısı ise 113 bin 304 olarak kaydedildi. Sonuçlandırılan başvuruların yüzde 83,5'i karşılama oranıyla dikkat çekerken, kararların dağılımı ise çarpıcı sonuçlar içeriyor.
Sonuçlandırılan başvuruların yüzde 83'ü, yani 475 bin 850'si "kabul edilemez" bulundu. Buna karşın, başvuruların yüzde 13,9'unda, yani 79 bin 565 dosyada "en az bir hakkın ihlali" kararı verildi. "Hakkın ihlal edilmediği" kararı ise 1580 dosyada (%0,3) çıktı.
EN ÇOK İHLAL EDİLEN HAK: MAKUL SÜREDE YARGILANMA
İstatistikler, başvuruların yıllara göre artışını da gözler önüne seriyor. 2012 yılında bin 342 başvuru yapılırken, bu rakam 2022'de 109 bin 779'a, 2023'te 108 bin 816'ya yükseldi. 2024'te 70 bin 699, 2025'in ilk yarısında ise 36 bin 31 başvuru yapıldı.
Toplamda ihlal kararı verilen 79 bin 565 dosyanın içinde, en çok ihlal edilen haklar ise şu şekilde sıralandı:
- Makul sürede yargılanma hakkı: 56 bin 443 dosya
- Adil yargılanma hakkı: 7 bin 587 dosya
- Mülkiyet hakkı: 5 bin 813 dosya
- İfade özgürlüğü: 4 bin 552 dosya
- Özel hayat ve aile hayatına saygı: bin 976 dosya
- Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı: bin 548 dosya
Bu veriler, bireysel başvuru mekanizmasının, Türkiye'deki hak ihlallerinin tespiti ve giderilmesi sürecindeki önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
