Anayasa Mahkemesi, bir ceza davasında davanın sonucunu etkileyebilecek nitelikteki itirazların gerekçede karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkin başvuruyu karara bağladı. Yüksek Mahkeme, gerekçeli karar yükümlülüğünün ihlal edildiğine hükmederek yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.
BERFU KARGI
Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, bugün yayınladığı kararda, Antalya 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nin verdiği bir mahkûmiyet kararında davanın sonucuna etkili olabilecek iddia ve itirazlara açık bir şekilde yanıt verilmediği gerekçesiyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Karar, 29 Nisan 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
İTİRAZLAR GÖZ ARDI EDİLDİ
Başvuru dosyasına göre, davada sanık hakkında, iletişimin dinlenmesi suretiyle elde edilen delillere dayanarak nitelikli hırsızlık, konut dokunulmazlığını ihlal ve mala zarar verme suçlarından mahkûmiyet kararı verilmişti. Sanık, söz konusu delillerin hukuka aykırı olarak elde edildiğini, suç tarihi itibarıyla bu suçların iletişimin dinlenmesine olanak sağlayan katalog suçlar arasında bulunmadığını belirterek, mahkûmiyet hükmünün temyizini istemişti.
Başvurucu, özellikle Yargıtay'ın bu konuda yerleşik hale gelmiş içtihatlarına atıf yaparak, katalog suçlar arasında bulunmayan fiillere ilişkin elde edilen delillerin hükme esas alınamayacağını vurgulamıştı. Ancak Yargıtay 6. Ceza Dairesi, temyiz başvurusunu gerekçelendirmeden reddetmiş ve mahkûmiyet kararını onamıştı.
AYM: KARARLARIN TUTARLI VE GEREKÇELİ OLMASI ŞART
Anayasa Mahkemesi kararında, yargılamanın adil yürütülebilmesi için mahkemelerin davanın esasına etkili olan iddialara makul ve açık yanıtlar vermesi gerektiğini hatırlattı. AYM, Yargıtay'ın aynı hukuki meselelerde daha önce farklı kararlar verdiği durumlarda, karar değişikliğinin nedenlerine ilişkin makul bir açıklama yapmasının hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik ilkeleri açısından zorunlu olduğunu vurguladı.
Yüksek Mahkeme, derece mahkemesinin ve Yargıtay’ın başvurucunun ileri sürdüğü hukuka aykırı delillerle ilgili esaslı itirazlarını açıkça tartışmadığını ve bu konuda farklı içtihatlardan ayrıldığını makul bir gerekçeyle açıklamadığını tespit etti. Kararda, “Mahkemece karar sonucunu etkileyen iddia veya itirazların incelenip açıklığa kavuşturularak durumun gerekçeye yansıtılması yükümlülüğü yerine getirilmemiştir” ifadesine yer verildi.
YENİDEN YARGILAMA VE GİDERİM YOLU
Anayasa Mahkemesi, ihlalin sonuçlarının giderilmesi amacıyla kararın Antalya 18. Asliye Ceza Mahkemesi'ne gönderilmesine hükmetti. Mahkemeden, yeniden yargılama yaparak ihlal kararında belirtilen ilke ve gerekçelere uygun bir karar vermesi istendi.
Öte yandan, başvurucunun maddi ve manevi tazminat talepleri reddedildi. AYM yalnızca 30 bin TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verdi.
GEREKÇELİ KARAR HAKKININ ÖNEMİ
Anayasa Mahkemesi kararında, gerekçeli karar hakkının adil yargılanma hakkının ayrılmaz bir parçası olduğuna dikkat çekildi. Mahkemelerin kararlarında, tarafların esaslı iddia ve itirazlarını değerlendirdiklerini açıkça göstermeleri gerektiği, aksi durumda yargılamanın şeffaflığının ve tarafların hak arama özgürlüğünün zedeleneceği vurgulandı.
Bu karar, Yüksek Mahkeme'nin, gerekçeli karar hakkı, delil değerlendirme yasakları ve hukuki güvenlik ilkelerine ilişkin standartlarını bir kez daha teyit etmesi bakımından önem taşıyor.
