Anayasa Mahkemesi (AYM), Devlet Memurları Kanunu’nun aday memurların görevlerine son verilmesini düzenleyen 56. maddesinde yer alan “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları” ibaresini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, ilgili hüküm kararın yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
KEYFİ YORUMA AÇIK İFADE GEREKÇESİYLE İPTAL EDİLDİ
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi tarafından yapılan başvuruda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesinde yer alan “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları” ibaresinin hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri açısından ciddi sorunlar barındırdığı belirtildi. Mahkeme, bu ifadenin sınırlarının açıkça tanımlanmaması nedeniyle idareye geniş takdir yetkisi verdiğini ve bu durumun subjektif, hatta keyfi uygulamalara zemin hazırlayabileceğini vurguladı.
Başvuru dilekçesinde, “hangi davranışların memuriyetle bağdaşmadığı”nın açıkça düzenlenmediği, bu nedenle aday memurların hangi eylem ya da tutumları nedeniyle görevden alınabileceklerini önceden öngöremeyecekleri ifade edildi.
AYM: HUKUKİ BELİRLİLİK İLKESİNE AYKIRI
AYM, yapılan başvuruyu değerlendirerek söz konusu ibarenin Anayasa’nın hukuki güvenlik, belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme kararında şu ifadelere yer verildi:
“İtiraz konusu kuralda memuriyetle bağdaşmayan davranışların sınırları belirsizdir ve keyfi uygulamalara yol açabilecek niteliktedir. Disiplin suçu teşkil eden hâllerin kapsamı, niteliği ve nasıl gerçekleştiği net bir şekilde belirtilmemiştir. Bu nedenle, bireylerin hangi somut fiil ve davranışa nasıl bir sonuç bağlandığını önceden kesin olarak bilmesi mümkün değildir.”
Karar doğrultusunda, aday memurların disiplin süreçlerinde kullanılan “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlar” ifadesi artık geçerliliğini yitirecek.
KARAR 9 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Resmi Gazete’de 23 Haziran 2025 tarihli sayısında yayımlanan karar, Anayasa Mahkemesi içtihatları doğrultusunda 9 ay sonra, yani 23 Mart 2026’da yürürlüğe girecek. Bu sürede kanun koyucunun yeni bir düzenleme yapması bekleniyor. Mevzuatın yeniden düzenlenmemesi durumunda, mevcut 56. maddedeki ibare uygulanamayacak hale gelecek.
