Son günlerde gündemde olan balon balığı avcılığına ilişkin Resmi Gazete yeni kararlar yayımlandı. Bu kararlar doğrultusunda önceden tanesi 5 TL'ye avlanan balon balıklarının artık tanesi 12.5 TL'ye avlanacak. Bunların yanı sıra balon balıklarının ürettikleri zehirle neler yapıldığına ilişkin çalışamalar hız kesmeden devam ediyor. Biz de bu haberimizde sizlere konuya ilişkin merak edilen tüm bilgileri aktardık.
Cumhurbaşkanı kararı sonucunda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Balon Balığı Avcılığının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlanarak resmiyet kazandı. Bu kararlar doğrultusunda lagocephalus sceleratus, lagocephalus spadiceus, lagocephalus suezensis, lagocephalus guentheri, tylerius spinosissimus, lagocephalus lagocephalus, sphoeroides pachygaster, torquigener flavimaculosus türündeki balon balıkları avlanacak.
Bunların yanı sıra balon balığı türlerinden olan lagocephalus sceleratus için 500 bin adede kadar adet başına 5 TL olan ödeme 12.5 TL'ye çıkarıldı. Bunun yanı sıra diğer türler için ise 1 milyona kadar olan balıkların adedi de 50 kuruştan 2.5 TL'ye yükseldi.
Balon balıkları zehri ile ne elde ediliyor?
Destek doğrultusunda yapılacak olan avlama işlemleri sağlık koşulları göz önünde bulundurularak yapılacak. Dolayısıyla avcılık yapacak olan balıkçıların bu durumdan zarar görmemeleri için tüm koşullar sağlanacak. Balon balığı avcılığı yapacak olan bütün balıkçıların teknesinde koruyucu eldiven, sızdırmaz poşet ve benzeri malzemelerin bulundurulması zorunlu olacak. Bu balıklar yalnızca il müdürlükleri tarafından belirlenen bölgelerden karaya çıkarılacak. Yakalanan balıkların kuyruğu alındıktan sonra karınları yarılarak denize bırakılacak. Ege Denizi kıyılarından minimum 5 mil uzağa, Akdeniz kıyılarından ise minimum 10 mil uzaklığa atılacak.
Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özoğul, konuya ilişkin olarak bu balıkların içinde bulunan tetrodotoksin (TTX) zehrinin 1 gramının 1 milyon eurodan daha fazla olduğunu söylerken bunun yanı sıra zehrin mikroorganizmalarca üretimi için çalışmaların başladığını belirtti. Özoğul açıklamasında "Balon balığında bulunan TTX zehri, yurt dışında ileri seviyedeki kanser hastalarının ağrılarının dindirilmesinde kullanılıyor" dedi.
Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özoğul, Kızıldeniz üzerinden ülkemize gelen bu balıkların oldukça önemli seviyede balık popülasyonuna zarar verdiği TTX zehri üzerinde çalışmalar yapmaktadır. Özoğul açıklamalarında balon balıklarının iç organları ve derisinde bulunan TTX zehrinin morfinden 3 bin kat daha etkili, siyanürden ise 1200 kat daha zehirli olduğunu bildirmişti. Bunun yanı sıra bu balıkların zehrinin yurt dışında uyuşturucu ve kanser tedavilerinde kullanıldığını açıklayıp konuya ilişkin çalışmaların her geçen gün arttığını da belirtmişti.
Çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Özoğul şunları dile getirdi:
"TTX zehri, son yıllarda Kanada, ABD ve uzak doğu ülkelerinde anestezik madde olma özelliğinden dolayı kullanılmaya başlandı. Ayrıca uyuşturucu madde bağımlılığı tedavisinde de kullanılıyor. Bu zehir uyuşturucu madde bağımlılığında kişinin uyuşturucu istemini baskıladığı için, bağımlıya uyuşturucu kullanma isteği gelmiyor. Morfinden 3 bin kat daha fazla etkiye sahip olduğu için de ileri seviye kanser hastalığı tedavisinde ağrı kesici olarak da kullanılıyor. Bu zehir nöronların arasındaki sodyum kanallarını bloke ettiğinden dolayı insanlar acı hissetmiyor ve acıya duyarsız kalıyorlar. Şu anda Türkiye'de bu konularla ilgili bir çalışma yok. Bu zehrin ilaç olarak kullanılmasında mikroorganizmaların üretiminden faydalanılabilir. Eğer yaptığımız araştırmalar sonucunda bu mikroorganizmalar yeterli miktarda bu zehri üretme kapasitesine sahip olursa, ilgili sektörlerle birlikte çalışarak ülkemize bir kaynak sağlanabilir düşüncesindeyim."
Bunların yanı sıra yapılan çalışmalar sonucunda Akdeniz kıyılarında bulunan 4 çeşit balon balığında zehir analizlerinin yapıldığını belirtirken şunlara da değindi:
"Yapmış olduğumuz çalışmada, balığın iç organlarından ve derisindeki mikroorganizmaları izole ettik. Bu mikroorganizmaların TTX'i sentezleyebilir mi? Onu araştırıyoruz. Araştırma sonuçlarında, izole ettiğimizde mikroorganizmaların TTX zehrini üretip üretmediğini öğrenmiş olacağız. Balon balığının zehri bilindiği üzere çok pahalı bir zehir. 1 gramı 1 milyon euro seviyelerini aşmış durumda. Eğer ki bu zehrin, izole ettiğimiz bakteriler tarafından üretilmesini başarabilirsek, ülkemizde üretip yurt dışına satmış olacağız. Bu maksatla ülkeye döviz girdisi ve ekonomik kazanç sağlayabiliriz."
