Çanakkale’de kuraklık tehlikesi büyüyor. Kentin en önemli içme ve kullanma suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı’nda doluluk oranı yüzde 37’ye gerilerken, Kaz Dağları’ndan beslenen Bayramiç Barajı’nda ise oran yüzde 12’ye kadar düştü. Uzmanlar, bu seviyenin “ölü hacim” olarak kabul edildiğini belirterek özellikle sulama suyu açısından ciddi bir risk oluştuğunu söylüyor.
Boğaziçi Üniversitesi İklimBU Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, “Yağışlar bu hızla devam ederse Çanakkale’de içme, kullanma ve sulama suyu konusunda ciddi sıkıntılar yaşanabilir. Önlemler kaçınılmaz hale gelebilir” uyarısında bulundu.
DOLULUK ORANLARI KRİTİK EŞİĞİN ALTINDA
Çanakkale'nin içme suyu ihtiyacını karşılayan 54 milyon 115 bin metreküp kapasiteli Atikhisar Barajı’nda su seviyesi yüzde 37’de kaldı. Kuraklık nedeniyle hızla düşen seviye, kentin su güvenliği açısından endişe yaratıyor.
Kaz Dağları’nın zengin su kaynaklarından beslenen 96,5 milyon metreküplük Bayramiç Barajı’nda ise tablo çok daha vahim. Doluluk oranı yüzde 12’ye kadar indi ve artık “kullanım seviyesi”nin de altına düştü.
“YAZ BAŞINA KADAR YÜZDE 70’E ÇIKMAMIZ GEREKİYOR”
Prof. Dr. Murat Türkeş, sonbaharda görülen yağışların barajlara anlamlı bir katkı sağlayamadığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“İlkbahar sonu ve yaz başında barajların çoğunda doluluk oranı yüzde 50’nin altındaydı. Eylül ve ekimde yağış aldık ancak bu yağışlar normal düzeylerin oldukça altında kaldı. Atikhisar Barajı’nda yüzde 37’lik doluluk oranı çok düşük. Halkın içme ve kullanma suyu açısından kendini güvende hissetmesi için bu oranı yaz başına kadar en az yüzde 70’e çıkarmamız gerekiyor.”
BAYRAMİÇ BARAJI ‘ÖLÜ SEVİYE’YE GERİLEDİ
Bayramiç Barajı’ndaki yüzde 12’lik seviyenin kritik bir eşik olduğunu vurgulayan Türkeş, bu seviyeden sulama suyu temin etmenin artık mümkün olmayabileceğini söyledi:
“Eğer yağışlar bu şekilde devam ederse barajdan içme suyu ve özellikle sulama amacıyla su alınması neredeyse imkânsız hale gelebilir. Bu, tarımsal üretim açısından da ciddi sonuçlar doğurur.”
“ENTEGRE SU VE KURAKLIK YÖNETİMİ ŞART”
Kuraklık riskinin artmasının iklim değişikliğiyle doğrudan ilişkili olduğunu söyleyen Türkeş, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda önemli uyarılarda bulundu:
- Artan sıcaklıklar ve buharlaşma
- Değişen yağış rejimi
- Orman tahribatı ve ekosistem bozulması
- Yer altı sularının aşırı çekilmesi
- Hidrojeolojik bağlantıları bozan madencilik faaliyetleri
Bu faktörlerin kuraklık baskısını daha da artırdığını belirten Türkeş, şunları söyledi:
“Ormanlardan yer altı sularına kadar tüm kaynakları bütünleşik bir yönetim anlayışıyla ele almamız gerekiyor. Her kuraklık ve yangın sezonundan sonra bilimsel değerlendirmeler yapılmalı. İklim değişikliği koşullarında her yıl aynı sorunları konuşmamak için kısa, orta ve uzun vadeli planlamalara acilen geçilmelidir.”
“YAĞIŞLAR YETERSİZ KALIRSA KESİNTİLER GÜNDEME GELEBİLİR”
Prof. Dr. Türkeş, Türkiye’yi etkileyen siklon ve cephe sistemlerinin yeterli yağış üretemediğini hatırlatarak, kış ve ilkbaharda yağışlar artmazsa su kesintilerinin gündeme gelebileceğini belirtti:
“Yağış alınamaz, sıcaklıklar düşmez ve buharlaşma bu şekilde devam ederse Çanakkale’de içme suyu, kullanma suyu ve sulama suyu konusunda ciddi sıkıntılar yaşanabilir. Bu nedenle bazı önlemler kaçınılmaz hale gelebilir.”
