Türkiye’yi beş gündür saran yangınlar, kriz yönetimi ve teknik donanım olarak afetlere hazır olmadığımızı acı şekilde gösterdi. Uzmanlar, her yıl etkisini daha da artıran küresel ısınmaya işaret edip ‘asıl tehlike önümüzde’ uyarısı yaptı: Afetlerle mücadele politikası yok. Kiralamayla olmaz, filomuzu koruyalım. THK’yı güçlendirelim.
Sibirya, Güney Amerika, Avrupa ve Orta Doğu’daki yangın ve seller, afetlere karşı hazırlıklı olmanın önemini ortaya koydu. Beş günde 125 yangınla mücadele eden Türkiye’nin envanterinde uçak olmaması ve Türk Hava Kurumu’nun sistem dışına itilmesi ‘Neden hazırlık yapılmadı’ sorusunu gündeme getirdi. Başta kiralık üç uçakla müdahale edilirken Rusya, İran ve Ukrayna yardım yolladı. 38 uçaklık filosu bulunan Atina ise kendi araçlarıyla mücadele verdi, 58 yangına karşı kısa sürede sonuç aldı.
EN ÖNEMLİ PARAMETRE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ESKİ ALIŞKANLIKLARLA MÜCADELE OLMAZ
Acı tecrübe, afete karşı yeni bir stratejinin gerektiğini gösterdi. Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu “Bu yaşananlar iklim değişikliğinin Akdeniz’e yapacaklarının ilk göstergeleri” uyarısında bulundu. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan ise “Afetlerle mücadele politikası yok. Yöntemimiz değişmeli” dedi. Eski Milli Parklar Genel Müdürü Hüsrev Kara da “Eski alışkanlıklarla mücadele edemeyiz. Filomuzu korumamız gerek. THK’yı güçlendirip, yeni bir yol haritası çizmemiz lazım” ifadelerini kullandı.
ATEŞE KARŞI VATANDAŞ SEFERBERLİĞİ
Muğla ve Antalya’da felakete dönüşen yangınla kontrol altına alınamayınca vatandaşlar kendi seferberliğini ilan etti. Muğla’nın Köyceğiz ilçesinde geçtiğimiz Perşembe günü başlayan yangın halen devam ediyor. Yeşilköy Mahallesi’nde başlayan ve Ağla Mahallesi’ne saran yangın tüm hızıyla devam ederken, yangının dumanlarının Denizli’nin Çameli ilçesinden gözüktüğü öğrenildi. Yangın nedeniyle Yeşilköy ve Çalca’daki bazı evler tedbir amaçlı tahliye edilmişti. Bugün sabah saatlerinde ise yangının Yeşilköy’deki evlere tehdit etmeye başlaması ile vatandaşlar adeta seferberlik ilan etti. Su dolu traktör ve tankerler hazır beklerken, genci yaşlısı yüzlerce vatandaş yangının evlere yaklaşmaması için yangın söndürme çalışmalarında büyük çaba sarf ettiler. Kimisi su şişeleri ile alev alan yerleri söndürmeye çalışırken, birçok vatandaş ise itfaiye erlerine ulaşan hortumlarda sıralandı. Söndürme çalışmalarının yanı sıra birçok vatandaş da söndürmeye katılanlara su, buz, soda ve ayran taşıdı. Çalışmalarda fenalaşan bazı vatandaşlara ilkyardım ekipleri müdahale etti. Karadan ve havadan müdahalenin devam ettiği yangında alevler Yeşilköy Mahallesi’ndeki evlere yaklaşık 50 metre mesafeye kadar ulaştı. Hava ve doğa şartlarının elverişsiz olduğu için söndürme çalışmalarının güçlükle yapıldığı yangına havadan uçak ve helikopterler de müdahale etti.
BU FELAKET DERS OLSUN BARİ GELECEK YAZA HAZIR OLALIM
8 kişinin ölümüne neden olan ve beş gündür süren orman yangınları, Türkiye’nin kriz yönetimi ile teknik donanım olarak afetlere hazır olmadığını acı bir şekilde gösterdi. Uzmanlar, her yıl etkisini daha da artıran küresel ısınmaya işaret edip “asıl tehlike önümüzde” dedi. “Ülkenin afetlerle mücadele politikası yok” diyen uzmanlar, yangın söndürme konusunda uçak kiralamayla felaketlerin önüne geçilemeyeceği uyarısında bulundu. Türkiye’nin filosunu büyütüp Türk Hava Kurumu’nun güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Dünyada uzmanların uzun yıllardan beri dile getirdiği küresel ısınma bu yıl etkisini pek çok yerde gösterdi. Yaşananlar güçlü ülkelerin bile durumun vehametini tam olarak kavramadığını gösterdi. Sibirya, Güney Amerika, Avrupa ve Orta Doğu’daki yangın ve seller, afetlere karşı hazırlıklı olmanın önemini ortaya koydu. Küresel ısınma Türkiye de kuruyan göller, yağışların azalması ve son olarak da 5 gündür süren orman yangınlarıyla kendini gösterdi.
AKDENİZ ÜLKELERİ YANGIN KAPANINDA:
The New York Times gazetesi, Türkiye’de beş gündür süren ve 112 noktada gerçekleşen orman yangınlarını ele aldı. Haberde, Akdeniz’de Libya, Suriye, İtalya ve Yunanistan’da bu yaz boyunca meydana gelen orman yangınları hatırlatılırken bilim insanları, yangınları küresel ısınmayla ilişkilendirdi. NYT ‘Orman yangınları Akdeniz’i sarsarken sırada Türkiye var’ başlıklı haberinde, yangınların, son aylarda gezegeni etkisi altına alan aşırı hava olaylarının devamı niteliğinde olduğu belirtilirken Avrupa ve Çin’deki sel felaketleri; ABD, Kanada ve Sibirya’daki yangınlar hatırlatıldı.
BU YAŞANANLAR İLK GÖSTERGELER:
Bilim insanları, söz konusu aşırı hava olaylarının küresel ısınma bağlantılı iklim değişikliğiyle ilgili olduğunu söyledi. Haberde görüşüne yer verilen Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi, yangın ekoloğu ve biyolog Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, Akdeniz’de orman yangınlarının her sene yaşandığını ancak boyutlarının bir uyarı olarak algılanması gerektiğini söyledi. Tavşanoğlu “Pek çok yangın söndürülemedi ve kuru rüzgârın etkisiyle yanma çok hızlı gerçekleşti. Bu yaşananlar, iklim değişikliğinin Akdeniz’e gelecekte yapacaklarının ilk göstergeleri” dedi.
Nature dergisinde 2018’de yayımlanan bir araştırma, küresel sıcaklığın üç derece yükselmesi durumunda güney Avrupa’da her yıl yaşanan yangınların iki katına çıkacağını göstermişti. Araştırmacılar, ısınmanın Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen 1.5 derecenin altında kalması durumunda bile yüzde 40’lık bir alanın yanacağı konusunda uyarmıştı.
YENİ BİR YOL HARİTASI ÇİZMELİYİZ:
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan “Türkiye’de afet ve afetlerle mücadele politikası maalesef yok. Depremlerle iyi mücadele etseniz yangınlarla mücadele edemiyorsunuz. Uzun yıllardır mücadele ettiğimiz şey bütünleşik bir afet sisteminin konuşulması ve sistemimizin buna göre şekillendirilmesidir. Başka afetlere karşı da mücadele yöntemlerimizi geliştirmemiz gerekmektedir. Yangın afetine karşı Türkiye kendi kurumsal alt yapısını geliştirmediği için mücadele edemez noktaya gelmiştir” dedi. Alan “Afetlerle mücadele politikası yok. Yöntemimiz değişmeli” vurgusu yaptı.
ESKİ ALIŞKANLIKLARLA MÜCADELE OLMAZ:
Eski Milli Parklar Genel Müdürü Hüsrev Kara da “Eski alışkanlıklarla mücadele edemeyiz. Filomuzu korumamız lazım. THK’yı güçlendirip, yeni bir yol haritası çizmemiz lazım” ifadelerini kullandı. Kara ayrıca “300 hektar civarındaki yangınların ortaya çıkardığı enerjinin Japonya’ya atılan atom bombasının enerjisine eşit olduğunu biliyoruz. Bu noktaya ulaştıktan sonra su atarak ya da kimyasal maddeler püskürterek bunu durdurma şansınız çok düşük” ifadesini kullandı. Öte yandan beş günde 112 yangınla mücadele eden Türkiye’nin envanterinde uçak olmaması ve Türk Hava Kurumu’nun sistem dışına itilmesi “Neden hazırlık yapılmadı” sorusunu gündeme getirdi. Başta kiralık üç uçakla müdahale edilirken Rusya, İran ve Ukrayna yardım yolladı. 38 uçaklık filosu bulunan Yunanistan ise kendi araçlarıyla mücadele verdi, 58 yangına karşı kısa sürede başarı sağlayıp sonuç aldı.
24 ilde 117 noktada felakete dönüşen orman yangınları yetersiz hava müdahalesi nedeniyle durdurulamıyor. Manavgat ve Marmaris’te süren yangınlar yerleşim alanlarına sıçrayınca bazı belde ve köyler için tahliye kararı alındı. Milli Savunma Bakanlığı bölgeye tahliye için çıkarma gemisi gönderdi. Bilançonun her geçen saat arttığı alev kapanında can ve mal kaybı da artıyor.
ALEVLER DURDURULAMIYOR SİVİL TAHLİYELERİ BAŞLADI
Antalya’nın Manavgat ilçesinde 28 Temmuz’da çıkan orman yangınları ardından Muğla Bodrum, Osmaniye, Mersin, Adana, Hatay, Aydın, Kayseri, Afyon’un da aralarında olduğu 24 ilde de kendisini gösterdi. Felakete dönüşen yangınlar beşinci günde 125 nokta olarak açıklandı. Felaketin en ağır biçimde kendisi gösterdiği Manavgat’ta can kaybı 7’ye yükseldi. Antalya’nın Akseki ilçesinde de bir kişi yaşamını yitirdi. Binlerce hektarlık alanın yok olduğu yangınlarda yüzlerce ev küle döndü. Sera alanları zarar gördü, onlarca mahalle tahliye edildi.
BELDEYE TAHLİYE KARARI:
Marmaris’in Turunç beldesi için tahliye kararı alındı.
Milli Savunma Bakanlığı “Marmaris’te devam eden orman yangını dolayısıyla Turunç Mahallesinde yaşayan vatandaşlarımızın denizden tahliye edilmesine destek olmak üzere Aksaz Deniz Üs Komutanlığımızdaki iki çıkarma gemimiz bölgeye sevk edildi. Gemilerimiz ihtiyaç halinde tahliyeye destek sağlayacak” açıklamasını yaptı. Muğla’nın Milas ilçesinde Gökbel Mahallesi’ne kadar ulaşan alevler nedeniyle Gökbel köyü boşaltıldı. Antalya’nın Manavgat ilçesinde de beş gündür devam eden orman yangınlarına gün içinde havadan yoğun müdahale devam ediyor. Sırtköy Mahallesi’nde alevler evlere ulaştı. Mahalledeki evler bu nedenle tahliye edildi. Antalya’nın Akseki ilçesi, Kepezbeleni Mahallesi Hocaköy Mahallesi’nde yangınlar sürüyor. Mersin’in Silifke ilçesinde 3 gün önce başlayıp Gülnar ilçesine de sıçrayan orman yangını kontrol altına alındı.
ÜÇ İLDE YANGINLAR SÜRÜYOR:
Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli 117 yangının kontrol altında olduğunu, 3 ilde 6 yangının devam ettiğini açıkladı. Muğla’da 3, Antalya’da 2, Tunceli’de ise bir yangın devam ediyor. Bakan Pakdemirli “Muğla Bodrum yangını kontrol altına alındı. Soğutma çalışmaları devam ediyor” açıklamasını yaptı.
YANGIN KAPANINDA 8 CAN KAYBI
Beş gündür alevlerle mücadele eden Antalya’nın Manavgat ilçesindeki orman yangınında hasar gören evin bahçesinde, bir çiftin cansız bedeni bulundu. Alınan bilgiye göre, ilçede 28 Temmuz’da orman yangınının başladığı Kalemler Mahallesi’nde yaşayan Türk vatandaşı ile Alman eşinden haber alamayan yakınları yardım istedi. Daha önce yanarak hasar gördüğü belirlenen evde ve çevresinde yapılan incelemede, evin bahçesindeki zeytinlikte çiftin cansız bedenlerine ulaşıldı. Cesetlerin Fahri ile eşi Alman Andrea Yiğitokur’a ait olduğu belirlendi. Yiğitokur çiftiyle birlikte Manavgat’ta can kaybı 7’ye yükseldi. Akseki’de de bir kişi yangından dolayı hayatını kaybetmişti. Bu arada yangından etkilenen 507 kişiden 497’sinin tedavileri tamamlanarak taburcu edildi. 10 kişinin tedavisi ise sürüyor.
GÖKTÜRK UYDULARI DEHŞETİ UZAYDAN GÖRÜNTÜLEDİ
Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü yerli keşif uydusu Göktürk-1 ve Göktürk-2, Manavgat ve Marmaris’teki orman yangınlarını görüntüledi. Milli Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından paylaşılan uydu fotoğrafları, yangının yarattığı tahribatı gözler önüne serdi. Söz konusu uydu görüntülerinin yangınla mücadele eden bakanlıklar ile ilgili kurumlara da gönderildiği öğrenildi.
