İklim değişikliği nedeniyle 7 yıldır özellikle Karadeniz Bölgesi'ni istila eden kahverengi kokarca böceği, İstanbul'a kadar geldi. Önlem alınmadığı takdirde kısa zamanda tüm ülkeye yayılacağı belirtilen böcekle mücadele için Çin'den Samuray arıları ithal edilirken, bazı fındık üreticileri kokarca böceği yüzünden yüzde 40 kayıp yaşadı. İşte detaylar...
İstilacı kahverengi kokarca böceği, Türkiye'deki tarım alanlarının yeni zararlısı oldu. 2017 yılında Gürcistan'dan uçarak gelen böcek, yıllar içinde Karadeniz ve Marmara Bölgesi'nde yayılırken, tarım ürünlerine zarar vermeye başladı. Bu yıl fındık ağaçlarına saldıran istilacı tür nedeniyle yüzde 40 oranında verim kaybı yaşayan üreticiler olurken, böceklerle mücadele için Çin'den Samuray arıları ithal edildi.
Kokarca böceğinin, 65 ila 95 gün içinde 400'e yakın yumurta bıraktığı ve 80 kilometre uçuş mesafesi olduğunu söyleyen uzmanlar ise istilacı türün evlere girip çoğaldığına da dikkat çektiler. Neredeyse her bitki ile beslenen istilacı kokarca böceği, meyveleri acılaştırıp çürümesine de neden olurken, fındığa hastalık bulaştırıyor.
HER YERİ İSTİLA EDECEK
Haber Global'den Sibel Gülersöyler'in haberine göre, son yıllardaki sıcaklık artışının kokarca böceğinin yumurtlama sayısını artırdığı vurgulanırken, Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise şunları söyledi:
"Kokarca böceği ile Çin'den Samuray arılar getirildi. Ancak bu arıların etkileri 3, 4 yıl içinde ortaya çıkacak. Kimyasal mücadele riskli çünkü diğer canlılar da ilaçlardan olumsuz etkileniyor. İstilacı türün Karadeniz'deki saldırısı fındıkta başlarken yaz döneminde Yalova'ya kadar yayılım gördük. Kokarca böceğine karşı acilen önlem alınmazsa, bu tür birkaç yıl içinde tüm ülkeye yayılır."
7 YILDA YAYILDI
Artvin Çoruh Üniversitesi'nden Prof. Dr. Temel Göktürk ise kokarca böceğinin denize yakın kesimlerde daha çok ürediğini belirtirken, "İstilacı bu tür ilk olarak uçarak Gürcistan'dan Artvin'e geldi. Aynı zamanda Sarp sınır kapısından giriş, çıkış yapan kamyon ve tır kasalarında da gelen böcekler oluyor. Kokarca böceği, 7 yıl içinde Doğu Karadeniz Bölgesi'nin tamamına yayılırken, İstanbul'a kadar ulaştı" dedi.
ÇARE SAMURAY ARISI
İstilacı türün içinde su bulunan tüm meyveler ile beslendiğine dikkat çeken Prof. Dr. Temel Göktürk; "Kokarca böceği, ekonomik değeri yüksek ürünler ile beslenirken, yaydığı salgılar ise meyveleri acılaştırıp, kahverengi lekelere neden oluyor. Bu yıl fındık tarlalarında çokça görülen türün seneye hangi ürüne zarar vereceğini bilmiyoruz. Tek umudumuz ise Samuray arısı. Çünkü Samuray arıları, bu böceğin yumurtasının içine kendi yumurtasını koyarak canlının çıkmasını engelliyor. Verim kaybını yüzde 5'e düşürürsek, istilacı türle mücadelede başarı yakalamış kabul edeceğiz" ifadelerini kullandı.
YARARLI TÜRLER ÖLDÜ
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden Prof. Dr. Cem Özkan da iklim değişikliği etkisine vurgu yaparak, "İstilacı türler, çevre ısısı arttıkça daha çok çoğalıyor. Bu böcek, dünya için bir tehdit. Karadeniz Bölgesinde çok fazla zirai ilaç kullanıldığından, kokarca böceği gibi türlerle mücadele eden faydalı canlı grupları da yok oluyor. Uğur Böceği, kokarca türünün en önemli avcılarından. Vakit kaybetmeksizin risk haritaları çıkartıp kokarca böceklerinin yayılım alanları izlenmeli. Yanlış ilaç uygulamaları da böceklerin direncini güçlendirebiliyor" bilgisini verdi.
