Türkiye’nin deprem gerçeği kendini unutturmazken uzmanlardan yeni uyarılar gelmeye devam ediyor. Bu kapsamda açıklamalarda bulunan uzman isim o illere dikkat çekti. İşte detaylar…
Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu’nun geliştirdiği yeni internet tabanlı uygulama, Türkiye’deki fay hatlarının oluşturabileceği olası deprem senaryolarını mahalle mahalle gösteriyor. İstanbul için nispeten düşük risk vurgulanırken, Çanakkale ve Bursa çevresindeki kritik bölgeler için ağır hasar uyarısı yapıldı.
YENİ DEPREM UYGULAMASIYLA TEHLİKE GÖZLER ÖNÜNE SERİLDİ
Deprem gerçeğiyle yaşayan Türkiye'de, vatandaşların yaşadıkları bölgenin deprem riskini öğrenebilmesi için önemli bir adım atıldı. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu’nun öncülüğünde geliştirilen internet tabanlı "Deprem Bilgi Sistemi" (DepremBİS) uygulaması sayesinde, Türkiye genelindeki fay hatları ve bu hatların sebep olabileceği olası hasar senaryoları artık tek tıkla öğrenilebilecek.
Vatandaşların yaşadıkları semte, sokağa hatta binaya kadar uzanan detaylarda deprem etkisini görebileceği bu uygulama, Türkiye’nin zemin verileri ve fay haritalarını birleştirerek kullanıcıya bölgesel bazda hasar potansiyelini kırmızıdan maviye değişen renklerle sunuyor.
"YIKILACAK YERLERİ TEK TEK GÖSTERECEK"
Prof. Dr. Kutoğlu, DepremBİS’e entegre ettikleri yeni modül sayesinde vatandaşların yaşadıkları yerin zemin durumu ve faya uzaklık gibi kritik bilgileri görebileceğini söyledi. Sistemde, kullanıcılar doğrudan harita üzerinden bir fayı seçerek, o fayın oluşturabileceği en büyük depremin bölgedeki potansiyel etkilerini öğrenebiliyor.
"Vatandaşlarımız ekran üzerinden ilgilendikleri fayı tıkladıklarında, arka planda zeminle ilgili bilgilerle birlikte fayın üretebileceği maksimum deprem hesaplanıyor. Sonuç olarak hangi bölgede ağır, orta ya da hafif hasar oluşabilir; bunu net şekilde görebilecekler" diyen Kutoğlu, böylece bilgi kirliliğinin de önüne geçileceğini belirtti.
TEK TEK İL VE MAHALLE SAYMAK DOĞRU DEĞİL
Depremler hakkında yapılan açıklamalarda il, ilçe ve mahalle isimlerinin telaffuz edilmesini doğru bulmadığını belirten Kutoğlu, "Bir mahallede zemin çok zayıfken, hemen yanındaki alan güçlü zemine sahip olabilir. Bu nedenle genellemeler yanıltıcı olabilir" dedi. Bu boşluğu gidermek için geliştirilen yeni sistem, zemin tipi, faya uzaklık ve yerel jeofizik parametrelere dayalı hesaplamalarla çok daha doğru bir analiz sunuyor.
İSTANBUL İÇİN GÖRECELİ RİSK DÜŞÜK, BURSA VE ÇANAKKALE İÇİN UYARI VAR
Prof. Dr. Kutoğlu, Marmara bölgesindeki fay hatlarını detaylı olarak analiz ettiklerini ve özellikle Marmara Denizi’nden geçen fayın doğu, batı ve güney kollarına dair hesaplamalar yaptıklarını ifade etti. İstanbul’un bu analizlerde “sarı bölgede” yer aldığını ve çok güçlü bir sarsıntının beklenmediğini vurgulayan Kutoğlu, esas büyük riskin Çanakkale ve Bursa kıyılarında olduğunu söyledi.
“Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolu denizin içine dalarak Bursa kıyılarına, Mudanya ve Bandırma’ya doğru ilerliyor. Bu hatta meydana gelebilecek bir deprem, zayıf zeminli göl kıyılarında ciddi hasara yol açabilir” dedi.
FAYA UZAKLIK VE ZEMİN DURUMU BELİRLEYİCİ
DepremBİS yazılımının temelinde üç önemli parametre yer alıyor: Faya uzaklık, yerel zemin yapısı ve jeofizik veriler. Bu veriler, bilimsel formüllerle birleştirilerek bölgenin deprem karşısındaki direnci hesaplanıyor. Uygulama, büyük bir veri altyapısıyla çalıştığı için bazı hesaplamaların zaman alabileceğini belirten Kutoğlu, sistemin daha hızlı çalışması için verilerin önceden işlenip yüklenmesini sağladıklarını da ekledi.
TÜRKİYE GENELİ VERİLERİ SİSTEME ENTEGRE EDİLECEK
Uygulamanın nihai hedefi, Türkiye genelindeki tüm fay hatlarını ve bu hatların sebep olabileceği maksimum deprem senaryolarını kapsamlı şekilde sisteme entegre etmek. Böylece vatandaşlar, yaşadıkları her noktada deprem riskini doğrudan harita üzerinden görebilecek.
Kutoğlu, “Kırmızıyla gösterilen bölgeler depremin en yoğun hissedileceği ve en çok hasar görebilecek yerler. Bu alanlardaki yapıların zemin koşullarına göre uygun şekilde inşa edilip edilmediği mutlaka denetlenmeli” diyerek uyarıda bulundu.
UYGULAMA ÜCRETSİZ ERİŞİME AÇILACAK
Tüm çalışmalar tamamlandığında, www.deprembis.com.tr adresi üzerinden uygulamaya ücretsiz olarak erişilebilecek. Vatandaşlar, yaşadıkları bölgenin deprem tehlikesini renkli haritalarla görebilecek ve bu bilgiler ışığında risklerini değerlendirme imkanı bulacak.
