Kastamonu, coğrafi işaret tescilli kestane balı üretimiyle öne çıkan önemli bir merkez. Ancak bu yıl fındık üreticileri, verimdeki ciddi düşüşle sarsıldı. Yıllık ortalama 400 ton civarında olan üretim, beklenmedik zorluklar nedeniyle 100 ton seviyelerine kadar geriledi. Bu dramatik düşüşün arkasında ise kestane gal arısı ve küresel iklim değişikliğinin getirdiği olumsuz hava şartları yatıyor.
GAL ARISI İSTİLASI ÜRETİMİ DÜŞÜRDÜ
Bölgedeki kestane ağaçlarına 2021 yılından itibaren zarar vermeye başlayan gal arısı, ağaçların çiçek verimini büyük ölçüde düşürdü. Bunun üzerine bir de mevsim şartlarının olumsuz etkileri eklenince, bal rekoltesinde rekor seviyede bir düşüş yaşandı. Kastamonu Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cem Başar, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Başar, "Yaklaşık olarak Kastamonu’da 70 bin civarında kolonimiz var. Bunun tabi hepsi kestane balı üretiminde çalışmıyor. Yaklaşık olarak 40-50 bin civarında kolonimiz kestane balı üretimde çalışıyor. Geri kalan 20-30 bin civarında kolonimiz ise çiçek balı üretiminde çalışıyor. Çiçek balında bu sene verimli bir sezon oldu, güzeldi. Önceki yıllara göre üreticilerimiz mutlu ayrıldı ama kestane balında, 2021 yılından itibaren sürekli olarak düşüş yaşanıyor" şeklinde konuştu.
ÇİÇEK BALI ÜRETİMİNDE VERİMLİ SEZON
Kestane balındaki bu olumsuz tablonun aksine, çiçek balı üretiminde ise verimli bir sezon geçirildi. Cem Başar, bu konuda şunları söyledi: "Çiçek balında bu sene verimli bir sezon oldu, güzeldi. Önceki yıllara göre üreticilerimiz mutlu ayrıldı ama kestane balında, 2021 yılından itibaren sürekli olarak düşüş yaşanıyor."
Birlik tarafından 2025 yılı için belirlenen tavsiye edilen fiyatlar ise kestane balı için kilogram başına 2.500 TL, çiçek balı için ise 1.000 TL olarak açıklandı. Ancak üreticiler, ürünlerini bu fiyatların dışında da satabiliyor.
MÜCADELE DEVAM EDİYOR
Kestane ağaçlarını tehdit eden gal arısına karşı mücadele de aralıksız devam ediyor. Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü, gal arılarının yumurtalarıyla beslenen 'Torymus Sinensis' böceğini çoğaltarak ormanlık alanlara bırakıyor. Bu biyolojik mücadele, gal arılarının popülasyonunu azaltmayı ve ağaçları korumayı hedefliyor.
Bir üretici olan Ali Yılmaz ise yaşadıkları zorluğu şu sözlerle dile getirdi: "İklim değişikliğinden ve gal arısı zararlısından dolayı kestane balında dilediğimiz rekolteyi yakalayamadık. Arıcılar olarak bu durumdan muzdaripiz. Gerekli çalışmaların yapılmasını devletimizden talep ediyoruz. Normalde her yıl kovan başı 10 kilogram-15 kilogram arasında bir kestane balı hasadımız oluyordu. Seneden seneye göre değişebiliyordu. 2-3 yıldır bu verim sürekli düşüyor. Şu anda kovan başı 2-2,5 kilograma kadar düştük."
