Osmanlı’dan kalan nadir miraslardan bir yenisi daha ortaya çıktı. Fatih Sultan Mehmet’in kullandığı ı güzergah ilgi çekti. İşte konuya ilişkin detaylar…
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) tarafından gerçekleştirilen tarihi araştırma, Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethederken kullandığı güzergahı tam 564 yıl sonra tespit etti. 8 akademisyenin 2 yıl süren titiz çalışmaları, Osmanlı İmparatorluğu’nun bu büyük fetih rotasının izlerini günümüze taşıdı.
BAYBURT’TAN MAÇKA’YA, FATİH SULTAN MEHMET’İN TARİHİ YOLCULUĞU
Karadeniz’in fethinde kullanılan güzergahların gün yüzüne çıkması, tarihçiler ve bilim insanları tarafından büyük bir gelişme olarak değerlendirildi. Prof. Dr. İsmail Köse’nin liderliğindeki araştırma ekibi, 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethettiği rotayı Bayburt, Aydıntepe, Maçka üzerinden geçtiğini belirledi. Bu yolculuk, hem tarihi hem de turizm açısından büyük bir öneme sahip.
PROJE NASIL BAŞLADI?
Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse’nin yürütücülüğündeki proje, 2019 yılında başlatıldı. TÜBİTAK’a sunulan proje, AB destekli COST Aksiyonu Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Programı-SEADDA kapsamında kabul edilerek, Karadeniz’deki tarihi güzergahların belirlenmesi amacıyla araştırma başladı. Proje ekibi, Trabzon, Erzurum ve Gümüşhane'deki üniversitelerden 8 akademisyenle birlikte bu araştırmayı yürüttü. Çalışmalar, 2024 yılında tamamlanarak haritalandı.
GÜZERGÂH BELİRLENDİ, TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ DERECE TARİHİ MİRASININ İZLERİ ORTAYA KONDU
Yapılan araştırmalar sonucunda, Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’a ulaşırken izlediği kara yolunun Bayburt’tan başlayıp Aydıntepe ve Maçka üzerinden devam ettiği tespit edildi. Ancak bu yolu tam anlamıyla belirleyebilmek için yapılan çalışmalarda, arazideki izlerin büyük ölçüde kaybolmuş olduğu belirtildi. Zamanla yok olan kaleler ve köprüler, bazı karayolları ve hazine avcıları tarafından tahrip edildi. Buna rağmen, proje ekibi yüzde 90 doğruluk oranı ile güzergahı tespit etmeyi başardı. Bu keşif, tarihî mirası koruma ve turizme kazandırma açısından büyük önem taşıyor.
FATİH SULTAN MEHMET’İN YOLCULUĞU: O DÖNEMİN STRATEJİK YOL HARİTASI
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tarih Bölümü Doç. Dr. Osman Emir, araştırmalarında 4 ana rotayı incelediklerini söyledi. Bu rotalar arasında, Roma döneminden itibaren kullanılan İpek Yolu, Hamsiköy üzerinden geçen eski Zigana Yolu ve diğer alternatif yollar yer aldı. Zamanla tahrip olan bu güzergâhlar, akademik bir çaba ile dijital haritalar haline getirildi.
TARİHİ ROTANIN KORUNMASI VE TURİZME KAZANDIRILMASI
Proje ekibi, bu keşfi sadece bir akademik başarı olarak değil, aynı zamanda tarihi mirası koruyarak turizme kazandırmanın önemini vurguladı. Fatih Sultan Mehmet’in 1461 yılında takip ettiği yol, gelecek nesillere aktarılabilecek bir kültürel mirasa dönüştürülmeye çalışılıyor. İlerleyen dönemde bu güzergah, koruma altına alınıp, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekecek bir turizm rotası olarak kullanılabilecek.
TARİHİN PEŞİNDEN GİDEN BİR EKİP: 2 YILLIK TITİZ ÇALIŞMA
Prof. Dr. Köse, "2 yıl boyunca hem literatür taraması yaptık hem de arazide çalışmalar gerçekleştirdik. Bu süreçte tarihi rotaları hem dijital ortamda hem de haritalar üzerinde belirledik. Fatih Sultan Mehmet’in izlediği güzergahın tam olarak belirlenmemiş olması, bizim için bir fırsat oldu. Bu konuda uluslararası projeler de yürütüyoruz ve bu keşfi dünya ile paylaşacağız" şeklinde açıklamalarda bulundu.
SONUÇ: TARİHİ MİRASIN GELECEĞE AKTARILMASI
Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon seferi sırasında kullandığı güzergahın 564 yıl sonra tespit edilmesi, sadece tarihi bir keşif değil, aynı zamanda geleceğe bırakılacak önemli bir miras. Projenin kapsamı, bölgenin kültürel değerlerini ortaya çıkaracak ve tarihî zenginliklerin korunmasına olanak tanıyacak.
