Türkiye'nin yumuşak gücü olarak kabul edilen, 150 ülkeden 500 milyon izleyiciye ulaşan Türk dizilerine ilişkin İstanbul Ticaret Odası öncülüğünde bir araştırma yapıldı. Konuyla ilgili şimdiye dek hazırlanan en kapsamlı rapor olma özelliğini taşıyan çalışmada; Türk dizilerinin toplumsal hayata, ülke tanıtımı ve turizme etkisi, uyarlama dizilerin gençler üzerindeki etkisi ve sektör çalışanlarının sorunları gibi birçok başlıkta veriler elde edildi.
İstanbul Ticaret Odası öncülüğünde ve Doç. Dr. İbrahim Sarıtaş ile Prof. Dr. Aydan Özsoy editörlüğünde, ‘Kültürel Değişim ve Endüstrileşme Sürecinde Türk Dizileri’ başlıklı rapor yayımlandı.
Söz konusu raporda, Türk dizilerinin 2010-2020 yılları arasındaki on yıllık periyodunda gerçekleşen endüstriyelleşme süreci, sektörün aktörleri, çalışanları ve içeriklerden hareketle üretim süreçleri ele alındı. Yaklaşık 2 yılda tamamlanan çalışmada, 2 editör, 1 editör yardımcısı, 22 akademisyen, 8 araştırmacı, 2 proje asistanı, 43 anketör, 7 süpervizör, 5 telefon ekibi, 2 grafiker, 1 istatistik uzmanı, 1 veri analiz değerlendirme uzmanı, 2 tashih uzmanı görev aldı. Çalışmada medya ve iletişim uzmanı olan akademisyenlerin yanında; işletmeciler, ekonometriciler ve psikologlar da yer aldı.
TURİZME VE MAL İLE HİZMET SATIŞINA KATKI SAĞLIYOR
Türk dizi sektörüne dair çarpıcı ve çok yönlü verilere ulaşılan rapora göre, Türkiye’de üretilen dizilerin yüzde 75’i yaklaşık 150 ülkeye ihraç edilirken, 500 milyon civarında izleyiciye ulaşıldı. Türk dizilerinin ihracat hacminin ise önümüzdeki dönemde 1 milyar dolarları aşması bekleniyor. Çalışmada, turistlerin Türkiye’yi ziyaret etmelerinde Türk dizilerinin ne kadar etkili olduğunu belirlemek amacıyla toplamda 470 yabancıya, Arapça, İngilizce, Rusça, Almanca ve Türkçe olmak üzere beş dilde hazırlanan anketler uygulandı. Bunun yanında aynı anket aracılığıyla turistlerin ülkemizde bulunan hizmet ve ürünleri satın alma davranışlarında, Türk dizilerinin etkisi araştırıldı. Raporda Türk dizilerinin turizm hareketliliğinde, ülke tanıtımında ve pek çok mal ve hizmet satışları üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu belirlendi.
SEKTÖR ÇALIŞANLARININ SORUNLARI NELER?
Bunun yanında araştırma kapsamında, sektörün çalışma koşullarında yaşanan sorunların belirlenmesi ve mevcut durumların analiz edilmesi amacıyla sektörün çeşitli dallarında aktif çalışan 425 katılımcıya anketler uygulanmış ve bu anketlerin analizi gerçekleştirildi. Bu sayede sektör çalışanlarının konumuyla ilgili bir harita da çizildi.
DİZİLER TOPLUMSAL HAYATA ETKİ EDİYOR MU?
Ayrıca çalışmada, Türk dizilerinin, toplumsal ve kültürel değişimde nasıl bir rol oynadığının belirlenmesi de amaçlandı. Diziler dijital mecrada yayınlanan ve ulusal kanalda yayınlanan olmak üzere bütünlüklü olarak ele alınıp, bunların toplumun kültürel yapısına etkisi, aile ve manevi değerler üzerindeki etkisi, şiddet ve suç algısına etkisi, yaşam tarzları üzerindeki etkisi ve tarih algısı üzerindeki etkisi ana başlıklarında araştırıldı. Araştırmanın bu bölümünde, 13 ilde 2100 katılımcıya yüz yüze uygulanan anketler aracılığıyla açığa çıkarılan veriler incelenip sonuçlarına raporda ayrıntılı bir biçimde yer verildi.
GENÇLER UYARLAMA DİZİ İZLEYEREK KÜLTÜRLERİNE YABANCILAŞIYOR MU?
Araştırmada, yabancı yapımdan uyarlama dizilerin 18-29 yaş arasında sınırlandırılan genç bireylerin kültürel yabancılaşmasında bir etkisinin olup olmadığı 302 genç bireye uygulanan anketler aracılığıyla irdelenerek sonuçları aktarıldı.
Bunun yanında çalışmada, Türk dizi sektörünün telif sorunları, festival-fuar stratejileri ve ihracat veri sorunsalı gibi unsurlarına da yer verildi.
BUGÜNE KADAR HAZIRLANAN EN KAPSAMLI RAPOR
Rapor, dizi sektörüne yönelik bugüne dek gerçekleştirilen en kapsamlı araştırma olmasının yanında farklı disiplinlerden akademisyenlerin aynı projede buluşturması açısından da öne çıkıyor. Çalışma, İstanbul Ticaret Odası tarafından kitap olarak basılmış ayrıca yine İstanbul Ticaret Odası’nın resmi sitesinde elektronik kitap olarak okuyucuya sunuldu.
Ek olarak, çalışmanın İngilizce olarak hazırlanan özet raporu, çok sayıda ülkeden profesyonellerin buluştuğu ve Fransa’nın Cannes şehrinde gerçekleştirilen MIPCOM fuarına katılan ülke temsilcilerine dağıtıldı. Tamamı İngilizceye çevrilen 460 sayfalık rapor, ayrıca tüm ülkelerin yapımcılarına dağıtılacak.
