SALİHA SULTAN
Pandemiyle birlikte yaşanan son iki yıldaki kripto para birimi patlaması, yeni bir pazarın da rekor kırmasını sağladı: NFT’ler olarak bilinen dijital koleksiyonlar. 2021’in başlarında NFT eserler pek az kişi tarafından biliniyordu. Ancak yıl sonu rakamlarına göre 2021, satışları 246 milyon dolara ulaşan NFT’nin yılı oldu.
Analistlere göre, NFT satışları 2021’de toplam satış hacmininin 12 milyar dolara yükseldiği bir atılım yaşadı. Sanatçılar tarafından imzalanan ve değiştirilemez tokenler olarak nitelenen bu benzersiz eserler, yıl boyu koleksiyonerlerden on milyonlarca dolara ulaşan yüksek fiyatlar aldı. Bu süreçte, sanat dünyasında yeni oyunculardan oluşan yeni bir ekosistem yaratıldı. Geleneksel satış yöntemlerini kullanan Christie’s ve Sotheby’s gibi prestijli müzayede evleri ise rekorlara imza attıkları satışlarla şimdiden bu yeni pazarın yönetimini ele geçirmiş durumda.
YENİ ALICILARIN YÜZDE 40’I ORTA DOĞU’DAN
Öte yandan, NFT’lerin rekor kıran satışları kadar alıcıların kim olduğu da önemli bir konu. Müzayede evleri özellikle Y kuşağının bu satışlara ilgi gösterdiğini belirtiyor. Ayrıca, teknolojik paraya yönelen Asyalılardan ciddi koleksiyoncuların da çıktığını aktarıyorlar. Örneğin Christie’s, alıcılarının yaklaşık üçte birinin müzayede evine yeni gelenlerden oluştuğunu kaydediyor. Yeni alıcıların en çok çıktığı diğer bir alan ise Orta Doğu pazarı. Sotheby’s’e göre ise, 2021’de bu bölgelerden teklif verenlerin yüzde 40’ı müzayede evinin satışlarında ilk kez göründü. Bu da son beş yılda Orta Doğu’daki sanat koleksiyonerliğinin yaklaşık yüzde 110 arttığın gösteriyor.
Diğer taraftan, Christie’s ve Sotheby’s’in satışlarında Orta Doğu eserlerini giderek daha fazla sunması dikkat çekici. Artık Orta Doğu’daki eserleri Batılı sanat eserleriyle yan yana satıyorlar. Bu da Orta Doğulu sanatçılar için büyük bir fırsat. Bütün bunların arkasında elbette pandemiyle birlikte sanat pazarının çevrimiçi ortama taşınmasının büyük etkisi var. Çünkü bu çevrimiçi erişilebilirlik dünyanın her yerindeki sanat alıcıları için müzayede dünyasına girmeyi kolaylaştırdı. Bu sayede herkes oturduğu yerden tek tıkla sanat eseri alabiliyor. Dijital sanat pazarındaki bu seneki atılımın ardından şimdi gözler 2022’de NFT’lerin bu çekiciliği sürdürmeye devam edip etmeyeceğine çevrilmiş durumda.
Yeni yılda, Mart ayında Christie’s müzayedesinde 69.3 milyon dolara satılarak en pahalı NFT olan Beeple’ın dijital kolajının rekoru kırılacak mı şimdiden merak konusu. 2021 sona ererken, yıl boyu en yüksek fiyata satılan ilk beş NFT eseri KARAR okurları için derledik. İlginç olan, ilk beşin ilk iki sırasında Beeple kendisiyle yarışıyor. Geri kalan üçte ise Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’ın kurduğu Larva Labs stüdyosunun maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu CryptoPunks yüzleri yer alıyor.
REKORUN İLK İKİ SIRASINDA AYNI SANATÇI VAR
2021’deki en pahalı NFT satışının ilk sırasında Beeple olarak bilinen Amerikalı dijital sanatçı Michael Joseph Winkelmann’in ‘Everydays: The First 5000 Days’ eseri var. Bu sadece yılın en büyük satışı olmakla kalmadı, aynı zamanda medyada bir kartopu etkisi yarattı ve ‘NFT’yi dünya çapında tanınır hale getirdi. Mart ayında Christie’s’te 69.3 milyon dolara satılan eseri Hindistan doğumlu, Kanadalı bir kripto yatırımcısı olan 33 yaşındaki Vignesh Sundaresan satın aldı. Listenin ikinci sırasındaki eser de yine Beeple imzalı. Sanatçının ‘Human One’ adlı eseri yine aynı müzayede evi tarafından satışa çıkarıldığında tepkiler ‘sanatçı bir yıl daha bekleseydi’ şeklindeydi ama eser Kasım’da 28.9 milyon dolara alıcı bulduğunda şok etkisi yarattı. Beeple böylece rekor listesinde kendisinden sonra gelen diğer sanatçı oldu.
MASKELİ JİDİTAL MAYMUN 12 MİLYON DOLAR
2021’in en pahalı NFT’lerinin üçüncü sırasında Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’dan oluşan iki kişilik bir ekip olan Larva Labs stüdyosu tarafından hazırlanan ‘CryptoPunks’ koleksiyonu var. İnsanları, maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu olan ve öne çıkan yüz maskesi özelliği ile ‘Covid Alien’ olarak adlandırılan CryptoPunk #7523 numaralı eseri Haziran ayında Sotheby’s Natively Digital müzayedesinde 11.7 milyon dolara alıcı buldu. CryptoPunk’un Aralık’ta satışa sunulan, bandanalı bir maymunu yansıtan #4156 numaralı eseri ise 10.2 milyon dolara alıcı buldu. Serinin mart ayında satışa sunulan #3100 numaralı uzaylı eser ise 7.5 milyon dolara satıldı.
