Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşme, iki ülke arasındaki ticari ve savunma ilişkileri açısından büyük önem taşıyor. Görüşmenin en önemli gündem maddelerinden biri, yıllardır çözülemeyen F-35 savaş uçağı krizi olacak. Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada bu konunun "olumlu sonuçlanmasını beklediğini" belirterek, tansiyonu düşürdü.
F-35 SAVAŞ UÇAKLARI NEDEN ÖNEMLİ?
F-35, "beşinci nesil" çok amaçlı bir savaş uçağı olarak biliniyor ve saatte yaklaşık 1.900 km hıza ulaşabiliyor. Ancak asıl gücü, gelişmiş teknik özelliklerinden geliyor:
- Gizlilik ve Sensörler: F-35, radara yakalanmamak için özel olarak tasarlanmıştır. Gelişmiş sensörleri ve yapay zekâ destekli sistemleri sayesinde hedefleri kendi başına tespit edip vurabilir.
- Veri Paylaşımı: Sahip olduğu sensörlerle topladığı bilgileri anlık olarak diğer uçaklarla veya muharebe sistemleriyle paylaşabilme yeteneği, onu hava operasyonlarında kritik bir unsur haline getiriyor.
- Pahalı ve Uzun Soluklu Bir Program: F-35, yaklaşık 80 milyon dolarlık fiyatıyla dünyanın en pahalı savaş uçaklarından biri. Program, 30-40 yıl sürmesi beklenen devasa bir silah projesi olarak görülüyor.
- Kusurları da Var: Pentagon'un gizliliği kaldırılan bir raporuna göre, F-35 programında bakım gecikmeleri, isabetsiz silahlar ve siber güvenlik zafiyetleri gibi sorunlar da bulunuyor.
Bloomberg Erdoğan-Trump zirvesinin perde arkasını yazdı: 250 Boeing, 40 F-16 ve 40 F-35 masada
ABD’den Hollanda’ya 570 milyon dolarlık füze satışı onayı
HANGİ ÜLKELERDE F-35 SAVAŞ UÇAĞI VAR?
F-35 programı, Amerika Birleşik Devletleri liderliğinde 19 ülke tarafından destekleniyor. 2030'a kadar Avrupa'da 550'den fazla, Hint-Pasifik bölgesinde ise 300'ü aşkın F-35'in olması bekleniyor. Uçağa sahip olan veya programda yer alan ülkeler arasında İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Japonya, İsrail, Güney Kore, Almanya, Polonya ve Yunanistan gibi ülkeler bulunuyor.
TÜRKİYE NEDEN F-35 PROGRAMINDAN ÇIKARILMIŞTI?
Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Programı'na 2002 yılında dahil olmuş ve 100 adet uçak siparişi vermişti. Hatta bazı uçak parçalarının tedarikçisi konumundaydı. Ancak Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alması, ABD Kongresi'ndeki bazı üyelerin tepkisini çekti. Demokrasi ve tutuklu vatandaşlar gibi konular da bu kararın gerekçeleri arasında gösterildi. Bu sebeple dönemin ABD Başkanı Donald Trump, 2018'de Türkiye'ye F-35 teslimatını durdurmuş ve Türkiye programdan tamamen çıkarılmıştı.
