Çinli bilim insanları, bir mantarın genetik yapısını düzenleyerek ürettikleri yüksek proteinli yeni bir gıda kaynağının, tavuk etine çevre dostu ve düşük maliyetli bir alternatif olabileceğini açıkladı. Araştırmacılara göre bu yöntem, artan protein ihtiyacını karşılamada hayvancılığa güçlü bir seçenek sunuyor.
SON YILLARDA ET ALTERNATİFLERİ ARASINDA ÖNE ÇIKIYOR
Independent Türkçe’de yer alan habere göre, çalışmalar, hayvansal üretimin küresel sera gazı salımlarının yaklaşık yüzde 14’üne yol açtığını, bunun yanı sıra geniş tarım alanları ve büyük miktarda tatlı su tükettiğini ortaya koyuyor. Bu nedenle laboratuvar ortamında üretilen maya ve mantar proteinleri, son yıllarda et alternatifleri arasında öne çıkıyor. Ancak bu proteinlerin tüketiciye uygun ürünlere dönüştürülmesi bugüne kadar sınırlı kaldı.
Bu alandaki en bilinen örneklerden biri, Fusarium venenatum adlı mantardan elde edilen ve dokusu ile tadı kümes hayvanı etine benzeyen miyoprotein. ABD, Birleşik Krallık ve Çin dahil birçok ülkede gıda kullanımına onaylanan bu proteinin, mevcut yöntemlerle üretiminin oldukça yüksek kaynak gerektirdiği belirtiliyor.
GEN DÜZENLEMESİYLE VERİM ARTIŞI
Jiangnan Üniversitesi’nden araştırmacılar, mantara herhangi bir yabancı DNA eklemeden genom düzenlemesi yaptı. Trends in Biotechnology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, mantarın DNA’sından iki enzimle ilişkili gen çıkarıldı. Bu değişikliklerden biri hücre duvarını incelterek hücre içinde daha fazla protein depolanmasını sağladı, diğeri ise mantarın metabolizmasını optimize ederek daha az besinle daha fazla protein üretimine olanak tanıdı.
Çalışmanın yazarlarından Xiao Liu, sürdürülebilir protein kaynaklarına yönelik talebin hızla arttığını belirterek, gen düzenlemesi sayesinde hem besin değeri yüksek hem de çevresel etkisi daha düşük bir ürün elde ettiklerini ifade etti.
DAHA AZ KAYNAK, DAHA DÜŞÜK ÇEVRESEL ETKİ
Araştırmaya göre, FCPD adı verilen yeni mantar türü, aynı miktarda protein üretmek için orijinal mantara kıyasla yüzde 44 daha az şeker kullandı ve üretimi yüzde 88 daha kısa sürede tamamladı. Farklı enerji altyapılarına sahip altı ülkede yapılan üretim simülasyonları ise, Çin’deki tavuk üretimiyle karşılaştırıldığında FCPD kaynaklı miyoproteinin yüzde 70 daha az araziye ihtiyaç duyduğunu ve tatlı su kirliliği riskini yüzde 78 azalttığını gösterdi.
Bilim insanları, bu bulguların miyoprotein üretiminin hem hayvansal proteinlere hem de bazı yapay et seçeneklerine göre önemli çevresel avantajlar sunduğuna işaret ettiğini vurguluyor.
CRISPR VURGUSU
Çalışmada kullanılan gen düzenleme süreci, canlı organizmaların DNA’sında hedefli değişiklikler yapılmasına olanak tanıyan CRISPR teknolojisine dayanıyor. Araştırmacılar, uygun düzenleyici politikalar ve kapsamlı güvenlik değerlendirmeleriyle bu yaklaşımın, hücre tarımı ve alternatif protein alanındaki diğer üretim modellerine de uyarlanabileceğini belirtiyor.
