KENAN BUTAKIN
Yıllardır tartışma konusu olan kış saati uygulaması Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlükten kaldırıldı. Resmi Gazete’de yayınlanan karara göre, enerji ve iş gücünden tasarruf etmek için yapılan uygulamadan vazgeçilmesiyle yaz saati uygulaması yıl boyu sürecek. Gecelerin uzun gündüzlerin kısa olduğu aylarda artık saatlerimizi bir saat geri almayacağız.
AVRUPA’YLA FARK ARTTI
Kararı değerlendiren İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Selçuk Bilir, doğal şartlara geri döndüğümüzü belirterek şunları söyledi: “Türkiye kış saati uygulamasını enerji tasarrufu için uyguluyordu. Enerjiyi daha efektif kullanabilmek için saatlerimizi 1 saat geri alıyorduk. Avrupa ile saat farkı arttı. İngiltere ile 2 olan saat farkı 3’e, Avrupa ile ülkeleriyle 1 olan saat farkı 2’ye çıktı.
SPORDA BÜYÜK MUAMMA
Uygulamayla Ticari ilişkiler ile uçuş saatleri etkilenebilir. Yaz saatinin kalıcı hale gelmesiyle enerji tasarrufu negatif etkilenebilir ama bu uygulamadan çıkacak en büyük sonuç doğa şartlarına geri dönmemiz oldu. Yani artık güneşin doğması ve batmasına göre kendimizi ayarlayacağız. Güneş doğduğunda gerçekten kalkacağız. Bu şekilde de doğa ile metabolizmamız eşitlendi. Biyolojik saatimiz astronomik saatle eşitlendi.” Uygulamayla, UEFA’nın da Şampiyonlar Ligi karşılaşmaların da hangi saatleri belirleyeceği merak konusu oldu. UEFA yeni bir düzenleme yapmadığı sürece Beşiktaş’ın katılacağı Şampiyonlar Ligi maçları Türkiye saatiyle 22.45’te başlayıp ertesi gün 00.30’da sona erecek. Kış saati uygulamasından vazgeçilmesi, Avrupa’da bu uygulamayı sürdüren ülkelerle aramızdaki zaman farkının artmasına neden oldu. Bu durum özellikle bankacılık, borsa gibi sektörlerde Avrupa ülkeleriyle iş yapan şirketlerin aleyhine olacak. Havayolu şirketleri ve turizm acentaları da aynı şekilde bu karardan etkilenecek.
225 YILDIR TARTIŞILIYOR
Yaz saati uygulaması fikri 1784’te ortaya atıldı, ilk olarak 1916’da uygulandı. Ancak faydası hâlâ tartışmalı. Gün ışığından daha fazla yararlanma fikri ABD’nin Fransa elçisi olan Benjamin Franklin tarafından ortaya atıldıysa da modern yaz saati uygulaması projesi hem Yeni Zelandalı böcek bilimci George Vernon Hudson’a hem de İngiliz müteahhit William Willet’e atfediliyor. Hudson, 1895’te yazdığı bir makalede gün ışığından daha fazla yararlanmak için iki saatlik bir ayarlama yapılmasını tavsiye ediyordu.
82 ÜLKE KULLANIYOR
Willet de Hudson’dan bağımsız olarak 1907’de yazdığı makalede, insanların yaz günlerini uyuyarak geçirmemeleri için yaz aylarında saatlerin ileri alınmasını önerdi. Ancak yaz saati uygulaması ilk kez 1916’da Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’ndaki müttefikleri ve bu ülkelerin işgal ettiği topraklarda, savaş zamanında kömür kaynaklarını daha verimli kullanmak amacıyla uygulanmaya başladı. Sonra birçok Avrupa ülkesi ve Rusya da yaz saati uygulamasını başlattı. ABD de 1918’de bu uygulamayı kabul etti. Öte yandan yaz saatini en az bir bölgesinde uygulayan ülke sayısı 83, bütün bölgelerinde yaz saati uygulayan ülke sayısı 74. Türkiye’nin vazgeçmesiyle bu sayı 82’ye düştü.
