Kamu kurumundan aldığımız yazılım ihalesindeki personelin SGK bildirimlerini devamlı işyeri dosyamızdan yapıyoruz. Kurum yetkilileri devamlı işyeri dosyamızdan yararlandığımız asgari ücret desteklerimizin tamamını hak edişimizden keseceğini söylüyorlar. Bu doğru mudur, ne yapabiliriz? Emre T.
Sosyal güvenlik mevzuatında kamu kurum ve kuruluşlarından alınan ihale konusu işlerde çalıştırılan sigortalılardan dolayı 14857 kanun numaralı engelli prim teşviki dışındaki “sigorta prim teşviklerinden” yararlanılmasına izin verilmezken, “asgari ücret desteğinden” yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Asgari ücret desteğinden hem geçici hem de devamlı mahiyetteki işyeri dosyalarından bildirimi yapılan sigortalılardan dolayı yararlanılması mümkün olup, destekten yararlanılması sırasında herhangi bir başvuru yapılmasına gerek olmaksızın, yasada öngörülen şartları sağlayan işyerlerinde destek tutarları SGK tarafından otomatik olarak oluşturulmakta ve bir sonraki döneme ait prim borcundan mahsup edilmektedir.
…
Ne var ki yasada 4734/2.maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için yararlanılan asgari ücret desteklerinin hak edişlerinden kesilerek İŞKUR’a aktarılacağı öngörülmüştür.
Dolayısıyla asgari ücret desteklerinin hak edişlerden kesilebilmesi için;
- İhale konusu işin, 4734/2.maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ihale edilmiş ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımı olması,
- İhale dokümanında, çalıştırılacak personel sayısının belirlenmiş olması ve bu personelin haftalık çalışma süresinin tamamında ihale konu işte çalıştırılacağına yönelik hüküm bulunması
gerekmektedir. Haliyle yapım ihaleleri ile yukarıda belirtilen şartların tamamının gerçekleşmediği hizmet ihalelerinde çalışanlardan dolayı yararlanılmış asgari ücret desteklerinin hak edişlerden kesilmesi mevzuata uygun olmayacaktır.
…
Hizmet alımına yönelik ihale konusu işlerde belirtilen şartların tamamının gerçekleşmesi halinde ise işin başlayıp bittiği tarihler arasında ihale konusu işte çalışan sigortalılar yönünden yararlanılmış olan asgari ücret desteklerinin idarelere açılan uygulama vasıtasıyla tespit edilmesi, sonrasında ilk hak edişten kesilmesi gerekir.
Bu anlamda, ihale konusu işte çalışacak sigortalıların SGK bildirimleri için “geçici” işyeri dosyası açılmış ise geçici dosyadan yapılan SGK bildirimleri ihale konusu işin başlayıp bittiği sürelere ve ihale konusu işte çalıştırılan sigortalılara yönelik olacağından, idarece eksik veya fazla kesinti yapılması söz konusu olmayacaktır.
Buna karşın ihale konusu işte çalıştırılan sigortalıların SGK bildirimlerinin “devamlı” işyeri dosyasından yapılması halinde, her ne kadar ihale konusu işin başlayıp bittiği tarihler arasında ve ihale konusu işte çalışan sigortalılar yönünden yararlanılmış asgari ücret desteklerinin hak edişten kesilmesi gerekse de idarelerce ihale konusu işin başlayıp bittiği süreler zarfındaki asgari ücret desteklerinin tamamı (ihale konusu işte çalışmayan sigortalılar için yararlanılmış asgari ücret destekleri de) geri alınmakta, hatta kimi zaman ihale konusu işin başladığı tarihten önce yararlanılmış asgari ücret desteklerinin de geri alındığı durumlarla dahi karşılaşılabilmektedir.
Örneğin 15/10/2025 tarihinde başlayıp 12/12/2025 tarihinde bitirilen ve ihale dokümanında personel sayısının 5 olarak belirtildiği hizmet alım ihalesinde çalışan sigortalıların devamlı işyeri dosyasından bildirildiği, devamlı işyerinden bildirilen sigortalı sayısının toplam da 30 olduğu ve yararlanılan asgari ücret desteklerinin;
2025/Ekim ayında 375 gün, 12.498,75 TL,
2025/Kasım ayında 402 gün 13.398,66 TL,
2025 Aralık ayında 675 gün 22.497,75 TL olduğu düşünüldüğünde, yapılacak kesinti tutarı asgari ücret desteğinden yararlanılmış olmak kaydıyla ve en fazla 5 sigortalı için;
2025/Ekim ayı için 16 X 5 = 80 gün olmak üzere; 80 X 33,33 (bir günlük destek tutarı) = 2.666,40 TL
2025/Kasım ayı için 30 X 5 = 150 gün olmak üzere 150 X 33,33 = 4.999,50 TL
2025 Aralık ayı için 12 X 5 = 60 gün olmak üzere 60 X 33,33 = 1.999,80 TL olabilecektir. Ayrıca ihale konusu işte çalışan 5 sigortalı arasında sosyal güvenlik destek primine (SGDP’ye) tabi çalışanlar da varsa, SGDP’ye tabi çalışanlar için asgari ücret desteği verilmediğinden, hak edişlerden yapılacak kesintinin hesabına SGDP’ye tabi çalışanların dahil edilmemesi gerekir.
Değerli okurlar,
2016 yılından bu yana verilmekte olan asgari ücret desteğinde, hak edişlerden yapılacak kesintinin detaylarıyla ilgili olarak bugüne kadar ne Kamu İhale Kurumu ne de Sosyal Güvenlik Kurumunca bir açıklama yapılmamıştır.
Haliyle idarelerin yeteri kadar bilgi sahibi olmaması nedeniyle, kimi zaman asgari ücret desteklerinin hak edişlerden kesilmemesi, kimi zaman da kesilmesine rağmen İŞKUR’a aktarılmaması nedeniyle konu Sayıştay raporlarına aktarıldığı gibi hak edişlerden yersiz kesilen asgari ücret destekleri de işverenlerin yakınmalarına ve mağduriyetlerine neden olmuştur.
İki kurumun da üstüne vazife olarak almadığı bu açıklamayı hangisi yapar bilinmez ama kesintinin detaylarının açıklandığı iki sayfalık bir duyurunun, uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi noktasında gerekli ve elzem olduğunu hatırlatmak isterim.
