20 Kasım 2008: Türkiye, terörle mücadelede önemli bir görev üstlenen İnsansız Hava Araçları’na (İHA) kavuşuyor. 2005’te imzalanan anlaşma uyarınca İsrail’den tedarik edilecek olan Heron adlı İHA’ların kabul testi için ilk araçlar 30 Kasım’da Türkiye’ye geliyor.
18 Aralık 2008: Komuta kontrol sistemi ile birlikte aralık ayı başında kabul testleri yapılmak üzere Türkiye’ye getirilen iki Heron’dan biri kabul testinde düştü.
21 Ocak 2010: Heronların Türkiye’ye teslimatı adeta yılan hikayesine döndü. İsrailli IAI/Elbit konsorsiyumundan 183 milyon dolara alımı kararlaştırılan 10 adet Heron’un komuta kontrol sistemleri ile birlikte 2007’nin ekim ayında Türkiye’ye teslim edilmesi planlanıyordu. Ancak büyük bölümü İsrailli konsorsiyumdan kaynaklanan aksaklıklar nedeniyle Heronların kesin kabulü bugüne kadar yapılamadı. Kabul testleri devam eden Heronların, bu kez de sözleşme koşullarında değişikliğe gidileceği öğrenildi. Mevcut sözleşmede Heronların görev bölgesi üzerinde 24 saat kesintisiz uçuş yapması istenirken, yeni sözleşmede uçuş süresi 6-8 saate çekilecek.
21 Haziran 2010: Toplam 10 uçaktan oluşan Heron filosunun altı aracı Batman’daki üsse teslim edildi ama kullanılamıyor. Heronların uçurulmasında İsrailli üretici firmanın elemanı olan operatörlerin önemli rolü olduğuna dikkat çeken kaynaklar, “Türkiye ile İsrail arasında çıkan kriz sonrasında güvenlik nedeniyle operatörler gidince sorumluluk Türk askeri yetkililerinin omzuna bindi. Onlar da kaza olur, uçaklar düşebilir diye Heronları uçurmaya korkuyor” bilgisini verdi.
21 Ağustos 2010: Son 4 Heron da Türkiye’ye getirildi ve Batman’da konuşlandırıldı.
13 Eylül 2011: Terörle mücadele için Batman’da konuşlandırılan Heronların üçü düştü, beşinin motorunun arızalı olduğu tespit edildi. Bakım için İsrail’e gönderilen Heronlar geri gelmedi.
Vs, vs, vs…
***
21 Aralık 2016: Kale-Baykar ortaklığında geliştirilen yerli İHA Bayraktar’la Türkiye silahlı İHA üretip kullanabilen 6 ülkeden biri oldu. Bayraktar da hem havada en uzun süre kalma rekoruna sahip olması hem de silah yüklenebiliyor olması dolayısıyla İsrail yapımı Heron’un önüne geçti. Bayraktar, Türkiye’nin istediği özellikleri karşılayamayan Heron’a göre oldukça uygun bir maliyete sahip. Ayrıca, sık arıza yapan Heron bakım ve onarım için İsrail’e gönderilirken, Bayraktar ise yerli mühendisler tarafından kısa süre içinde bakım ve onarımdan geçiriliyor.
14 Mart 2018: TSK tarafından son dönemde terörle mücadelede etkin olarak kullanılan Bayraktar TB2 İHA Sistemi’nde ilk ihracat başarısına imza atıldı. Baykar ve Katar Silahlı Kuvvetleri arasında imzalanan sözleşme kapsamında 1 yıl içinde 6 Silahlı Bayraktar TB2 Hava Aracı (SİHA) Platformu, 3 yer kontrol istasyonu sistem ve ekipmanı ile İHA eğitim simülatörü teslim edilecek.
8 Kasım 2019: Ukrayna’ya Bayraktar TB-2 SİHA ihracatına ilişkin nihai kabul anlaşması imzalandı.
15 Temmuz 2020: Hava ve Uzay Gücü Konferansında konuşan İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, “Türkiye’nin Bayraktar TB-2’leri Libya’da nasıl kullandığına bakın. Bu İHA’lar istihbarat topladı, gözetleme yaptı ve cephe, tedarik hatlarını ve lojistik üslerini hedef alan operasyonlar yaptı… Ya da Türkiye’nin Suriye’de müdahil oluşunu ve elektronik harbi, hafif silahlı İHA’ları ve -tankları, zırhlı araçları ve üzerlerindeki hava savunma sistemlerini durdurmaya dönük- akıllı mühimmatı nasıl kullandığını düşünün. Haberlere göre Esed rejimi ağır kayıplar verdi. ‘3 bin asker, 151 tank, 8 helikopter, 3 İHA, 3 muharip savaş uçağı, kamyonlar, 8 hava savunma sistemi, bir karargah ve sair ekipman ile tesisler.’ İddiaların yarısı bile doğruysa, bu oyun değiştirici niteliktedir” dedi.
1 Nisan 2021: ABD merkezli Foreign Policy’de yayımlanan bir analizde, “Azerbaycan, geçtiğimiz sonbaharda tartışmalı Dağlık Karabağ bölgesi için Ermenistan ile mücadelesinde gökyüzünü ele geçirdiğinde, Türk insansız hava araçlarıyla hava savaşını kazandığında, ABD Ordusu stratejistleri için bir şey netleşmeye başladı: Avlanmak daha kolay hale geliyor” ifadelerine yer verildi.
Veeee…
24 Mayıs 2021: Bayraktar TB2 SİHA’lar, Ukrayna, Katar ve Azerbaycan’dan sonra Polonya semalarında uçacak. Türkiye ilk defa NATO ve AB üyesi bir ülkeye SİHA ihraç etmiş olacak. Anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Sebastian Duda’nın huzurunda Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar ve Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak tarafından imzalandı.
***
Şükredelim ki nimet bereketlensin; elhamdülillah, çok şükür.
İHA’lara / SİHA’lara emeği geçen herkesi candan tebrik ederim.
Mavi Marmara şehitlerini de rahmetle analım bu vesileyle.
Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar’ın, 18 Eylül 2019’e katıldığı bir televizyon programında dediği gibi: “Özellikle Mavi Marmara olayından sonra İsrail’le olan ilişkilerin kopmasıyla Türkiye teknik destek alamaz oldu. Ama iyi ki de öyle oldu. Milli İHA’larımızın yolu bir anlamda o şekilde açıldı.”
