Seçim sonuçlarını analiz etmeye devam ediyoruz.
Öncelikle yeniden iki hatırlatma yapmam gerekiyor. Burada verdiğim sayı ve oranlar benim elle girdiğim ve exel tablosunda hesaplayarak elde ettiğim Belediye Meclisi oylarına dayanmaktadır. Bu nedenle sağlamasını yapmama rağmen bazı küçük hatalar olabilir, ama geneli vermektedir. Tablo üzerinden itirazlara bağlı süre içinde de bazı değişimler de olmaktadır. Son güncelleme pazar günü üzerinden alınmıştır.
Gelelim meselemize;
Belediye Meclisi sonuçlarına göre elde ettiğim sonuçlar şu şekilde:
Seçmen: 57.006.416
Kullanılan oy: 48.191.891
Geçerli oy: 46.182.479
Seçime katılma oranı %84,54
Geçerli oy oranı %81,01
İktidar bloğu (AK Parti+MHP) : 23.422.783
İktidar bloğu oy oranı: %50,72
***
30 büyük ilde durum:
44 milyon 251 bin seçmen, 37 milyon 296 bin oy ve 35 milyon 754 bin geçerli oy...
Seçime katılma oranı %84,28 ve geçerli oy oranı %80,80.
İktidar bloğunun oy oranı ise %48,01
Kısaca iktidar bloğu büyük illerde çoğunluğu kaybetmiş durumda. 24 Haziran seçimlerinde büyük illerde iktidar bloğu %52,15 oy oranını 4,14 puan eritmiş.
***
Kalan illerde ise seçime katılma oranı %85,42 ile büyük illerin daha üzerinde. Hatta geçerli oy oranı bile %81,76 ile büyük illerin üzerinde.
Seçime katılım oranı hakkında bazı örnekler verelim: Bartın’da %87,01; Çankırı’da %87,36; Bilecik’te %89,43; Karaman’da %88,19; Burdur’da %89,53; Nevşehir’de %87,37; Bolu’da %88,49; Amasya’da %89,72; Kırklareli’nde %87,40; Niğde’de %87,46; Uşak’ta %88,58; Kastamonu’da %87,10; Düzce’de %89,40; Çorum’da %87,65; Çanakkale’de %88,33; Kütahya’da %89,20; Tokat’ta %88,06; Zonguldak’ta %87,08; Afyon’da %89,79 gibi seçime katılım oranı oldukça yüksek gerçekleşiyor.
30 büyük ilde iktidar bloğunun oy oranı %48,01’de kalıyor ama kalan illerin toplamında iktidar bloğunun oy oranı %60,01. Bu oran 24 Haziran seçimlerinin bile küçük bir farkla üzerinde bir orandır.
Küçük iller hem sandığa koşmuş, hem de iktidar bloğundan vazgeçmemiş.
Gelelim bugün ki asıl konumuza... Bu seçim bir muhalefet kazancı mıdır? İktidar bloğunun büyük illerde azınlığa düşmesi karşısında muhalefet mi kazanmıştır?
Tek kelimede cevap vereyim: HAYIR.
Seçime giderken ağır bir ekonomik kriz yaşıyoruz. Seçmenin ciddi tercih sorunu olabilirdi. Ama sandığa toplamda yansıma çok daha küçük.
Neden?
Muhalefet açısından düşünülmesi gereken konu şu:
İktidar bloğu İstanbul’da -3,2 puan kayıp ediyor, Ankara’da ise -5,4 puan kaybediyor ama örneğin Konya’da -10,5; Kocaeli’nde -7,7; Gaziantep’te -10,0; Şanlıurfa’da -6,7; Hatay’da -7,7; Samsun’da -10,0; Kayseri’de -11,8; Kahramanmaraş’ta -11,6; Sakarya’da -14,2; Trabzon’da-10,6; Ordu’da -7,7; Malatya’da -8,1; Erzurum’da -14,6 puan kayıp veriyor.
Büyük kayıp verilen illerde yine iktidar bloğu önde ama asıl kayıplar buradan geliyor.
İktidar bloğunun oy artırdığı büyük illere bakalım: Mardin 3,6; Van 5,4; Diyarbakır 8,2...
Ya CHP açısından durum ne?
Mesela İzmir’de ülkedeki büyük ekonomik krize rağmen iktidar bloğunun oy oranını 3,2 puan artırdığını kimse dikkate almıyor. Hatta ekleyelim:
Aydın’da iktidar bloğu oy oranını 1,11 puan artırıyor. Tekirdağ’da ise 0,26 puanlık iktidar bloğu artış sağlıyor. Muğla’da ise 2,84 puanlık iktidar artışı var.
Onca büyük ekonomik krize rağmen yerel yönetimi muhalefette olan büyük illerde iktidar bloğu nasıl ve neden oy oranını artırıyor?
Ya da, büyük çoğunluk olduğu yerlerde yüzde 5,0-15,0 puan arası oy kaybeden iktidar bloğu, neden kendisinde olmayan yerel yönetimlerde bırakın oy kaybetmeyi, oyunu bile artırıyor?
Şimdi bugün ki konumuzu da kapatalım: Ülkede seçmen özellikle büyükşehirlerde sandığa gitmeyerek iktidar bloğunu azınlığa düşürmüştür. Geçerli oylar 24 Haziran seçimlerine göre 39,1 milyondan 35,8 milyona düşüyor. Buna karşılık muhalefetin oyları da 18,7 milyondan 18,6 milyona düşüyor. Yani artmıyor.
Seçmen bu seçimde muhalefete de önemli işaretler vermiştir. En azından yerel yönetimlerde daha başarılı olması gerekiyordu.
NOT: Muhalefet bir blok olarak ele alınmamıştır. O nedenle iktidara MHP ile blok derken, muhalefete sadece geriye kalan oylar eklenmiştir.
