Nasıl izah edeceğimi bilmiyorum.

Konu biraz ağır. Ama yazılara gelen yorumlar olsun, sosyal medyada cevap verenler olsun oldukça kaliteli bir okur kitlesi var karşımda.

Affınıza sığınarak konuya başlıyorum. Hatta bu yazıya yine bir sosyal medya yazışmasının katkısı olduğunu ilan edeyim.

***

Bildiğiniz gibi İŞ-KUR yaklaşık üç aydır veri yayınlamıyor.

Ne kadar kişi işe yerleşti? Ne kadar kişi işsizlik maaşı alıyor? Kayıtlı işsiz sayısı; kayıtlı işgücü sayısı vs vs öğrenemiyoruz. Çünkü İŞ-KUR üç aydan fazla bir süredir “Aylık istatistik bültenlerini” açıklamıyor.

Son açıklanan bülten, Ocak 2017’ye ait. Oysa şu anda nisan bülteni yayınlanmış olmalıydı. Siz bunu nasıl yorumlarsınız, bilmiyorum...

Fakat İŞ-KUR’un “Resmi istatistik programı” üzerinden “Kayıtlı işsiz istatistiklerine” ulaşılıyormuş. Dedim ya, dün sosyal medyadan gelen bilgi üzerine ben de o veriye ulaştım.

Şimdi olayı açıklamaya başlayalım:

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sn. Mehmet Müezzinoğlu, istihdam seferberliğinde 1 milyon 77 bin 367 kişiye istihdam alanı oluşturulduğunu açıkladı.

Bildiğiniz gibi istihdam seferberliği 17 Ocak 2017’de ÇSGB ila TOBB önderliğinde başladı. Seferberliğin kamuoyuna duyurulması ise, 07 Şubat 2017 günü sayın Cumhurbaşkanımızın TOBB toplantısına katılımı ile gerçekleşti.

Başlangıçta +1 istihdam iken, sonradan +yüzde 5 istihdama dönüşen kampanyada yeni istihdam edilenlerden vergi ve SGK parası alınmıyor.

Sahi ya, yeni istihdamda SGK ve gelir vergisi parasını almayan devlet, neden işçinin parasını patrona bırakıyor? Ama bugün konumuz bu değil.

***

Sayın Bakan, istihdam seferberliğinde 1 milyondan fazla kişinin iş bulduğunu açıkladı. Sn Bakan yıl içinde işsizlik oranının da tek haneye ineceğini ilan etti.

Önceki gün TÜİK, Şubat 2017 istihdam verilerini açıkladı. Gazetelerde haber “istihdam seferberliği sonuç verdi” şeklinde yer aldı. Karar Gazetesi de “Seferberlik meyvesini tarla ve inşatta verdi” şeklinde yer aldı.

Bakalım doğrusu ne?

Önce bir açıklamada bulunalım. İstihdam veya çalışmak mevsimsel etkiler de içerir. Mesela, genellikle tarlada 3-5 ay çalışılır ama yılın geri kalanında evde oturan epey çiftçi vardır. Bazıları 8-9 ay da çalışır tabii.

Veya turizm sektörünü düşünün. Bazı rehberler ve otel görevlileri 12 ay çalışsa da, genellikle sektörde 6-8 ay çalışılır. Hatta inşaat sektöründe bile kışın zor şartlarında çalışan oranı epey azalır.

Bu nedenle istihdam verileri kış aylarından, yaz aylarına doğru sürekli artış gösterir. Gelin rakamları verelim:

Ocak ayından-Nisan ayına çalışan sayısı ne kadar artmış?

2014 yılı: 1 milyon 738 bin

2015 yılı: 1 milyon 184 bin

2016 yılı: 1 milyon 363 bin

Gördüğünüz gibi her yıl ocak ayından nisan ayına, istihdam yaklaşık 1,5 milyona yakın artış göstermiş. Veya en az 1,2 milyon istihdam artışı mevsimsel etkilerle oluşmuş. Şimdi sadece ilk iki aya bakalım:

Ocak ayından-Şubat ayına çalışan sayısı ne kadar artmış?

2014 yılı: 543 bin

2015 yılı: 122 bin

2016 yılı: 181 bin

2017 yılı: 284 bin

Rakamlar bakınca ocak ayından şubat ayına istihdam artışı 2017’de çok fazla mı değişmiş? Hayır...

Hatta sektörlere baktığımızda da seferberlikle işe alınacak alanlarda bir kıpırdama olmamış. Sadece tarımda 143 bin ve inşaatta 63 bin istihdam artışı olmuş. Sanayi sektöründe istihdam 23 bin kişi gerilemiş bile. Hizmetlerde ise geçen yıl 143 bin artış olurken, bu yıl sadece 99 bin artış olmuş.

İşte bu nedenle biz seferberliğin tarlada karşılık bulduğunu manşete taşıdık. Çiftçilerin seferberliğe uyduğunu ama ne sanayicinin, ne de hizmetler sektörlerinden seferberliğe bir katkı olmadığını açıkladık.

***

Sayın Bakan 1 milyon 77 bin kişi seferberlik kapsamında işe başladı diyor. Oysa her yıl Ocak ayından Nisan ayına 1,2 ila1,5 milyon arasında kişi işe başlıyor. Yani mevsimsel etkilerle oluşuyor bu istihdam. Nitekim yaz ayları biterken de bu insanların çoğu işini kaybediyor.

Hiçbir veri “+1 veya +%5 İstihdam seferberliğinin” bir artı değişim gösterdiğine işaret etmiyor. Mesela İŞ-KUR kayıtlı işsiz sayısı ocak ayından nisan ayına 65 bin kişi artarak 2 milyon 562 bine çıkmış. Geçen yıl Ocak ayından Nisan ayına kayıtlı işsiz sayısı ise 63 bin kişi artmıştı. Ne değişti; siz söyleyin bakalım...

Geçen yıl nisan ayında 1 milyon 800 bin kişi olan kayıtlı işsiz sayısı, bu yıl nisan ayında 2 milyon 562 bin kişiye yükselmiş. Sormak isterim size, nerde istihdam seferberliğinin 1 milyon yeni istihdamı?

***

Bana bazı arkadaşlarım kızıyor. Çok sert yazıyorsun diyorlar. İyi ama acaba ben mi sert yazıyorum, yoksa toplumda biriken sorunları gördükçe ve bu sorunlar karşısında gerçek bilgiler saklandıkça mı sert yazmış oluyorum.

Eğer güçlü ülke olacaksak bir an önce sorunları ve çözüm yollarını ortak akıl oluşturarak çözmemiz gerekiyor. Yok eğer sorunları gizleyeceğiz ve çözümleri de erteleyeceğiz diyorsanız, benim de diyecek bir sözüm kalmaz. Unutmayın ki, Türkiye orta yaş fırsat ülkesidir ve bu yıllarda bırakın yüzde 3-4 büyümeyi, çift hane büyümeyi yakalayacak güçtedir. Yeter ki sorunları tartışalım ve akıllı çözümler üretelim.

Yukarıdaki bilgiler mi sorun?