Sorunu kabul etmezsek problemleri nasıl çözebiliriz? Tedavinin yarısı doğru teşhistir derler sağlık için.

Dün sanayi üretim endeksi açıklandı. Geçen yılın eylül ayında göre üretim takvim etkilerinden arındırılmış seride yüzde 3,4 artmış. Arındırılmamış endekse göre ise üretim artışı yüzde 4,2.

Hadi çarklar dönüyor mu diyelim.

Elbette dönmesi için dua edelim. Elbette dönmesi herkesi mutlu edecektir. Bir ailenin ocağına, sofrasına ekmek gitmesi kadar güzel bir şey olamaz.

Sofraya ekmek gitmediğinde neler olduğunu görüyoruz. Onun için ekmek siyasetin çok ama çok önünde gelir. Yani işsizlik var ise gerisi teferruattır.

Bir işsizin siyasi partisi mi olur? Bir işsizin tek derdi ekmeğidir. Evindeki bakmakla yükümlü olduğu evlatlarıdır. Bunu çok iyi bilen biri olarak söylüyorum. AK Parti döneminde uzun yıllar işsizlik yaşamış biri olarak söylüyorum.

***

Eylül ayında üretim yüzde 3,4 gerçekten arttı mı?

2017 eylül ayında takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi 120,0 seviyesindeydi. Geçen yıl eylül ayında reel kriz başlamış ve üretim 115,8’e gerilemişti. Şimdi 119,7’ye çıktık. Kısaca 2017’nin hâlâ gerisindeyiz.

Sadece baz etkisi ile geçen yıl ilk düştüğümüz sert hareketin biraz üzerindeyiz. Bir de unutmadan bu üretim verileri ‘miktar’ üzerinden değil ‘değer’ üzerinden açıklanıyor artık. O nedenle aynı miktarın altında üretsek bile değer olarak daha yükseğe çıkabiliriz.

Bakın bu durum nasıl olmuş?

-Düşük teknoloji üretim %2,7 artıyor.

-Orta-düşük teknolojik üretim ise -%1,2 azalıyor.

-Orta-yüksek teknoloji %2,4 artıyor veeee

-Yüksek teknoloji %51,1 büyüyor.

***

Yüksek teknolojik üretim hangi kalemlerde olabilir?

Mesela yüzde 35,7 artan kayıtlı medya basımı olabilir mi? Ya da yüzde 34,8 artan kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı. Yüzde 24,6 artan temel eczacılık ürünleri imalatı bu gruba belki girebilir.

Ama bizi ilgilendiren iki temel başlık var: Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatındaki yüzde 73,7 artış ile diğer ulaşım araçlarının imalatındaki yüzde 31,5 artış.

Yüksek teknolojik üretim mayıs ayında da yüzde 53,0 artış göstermiş ve o ayda ‘Diğer ulaşım araçları imalatı’ yüzde 115,5 artmıştı. Diğer ulaşım araçları imalatındaki bu yüksek teknolojinin bisiklet ve motosiklet olmadığını söylemeye gerek yok sanırım. Bu üretim IHA ve SIHA gibi insansız hava araçları üretiminden geliyor.

Nitekim bu ay yine aynı olayı daha az oranda da olsa yaşıyoruz.

Ama asıl sorun şu: Sanayi üretimi yılbaşından bu yana kamu bankaları eliyle verilen 135 milyar liralık krediye ve yine kamunun bütçeden sağladığı yaklaşık 180 milyar liralık açıktan harcamaya rağmen hâlâ dönmüyor. Aslında ekonomi onca kamu parasına rağmen hala dipten çıkamıyor.

Mesela 2017 yılında KGF üzerinden 200 milyar liralık genişleme ekonomiyi yüzde 7,5 şişiren büyütmeye getirmişti. Şimdi o da olmuyor.

Kısaca GÜVEN olmadan bir şey olmuyor.

Sadece enflasyonda olsun, sanayi üretiminde olsun tek avunduğumuz nokta geçen yıl düştüğümüz dip seviyenin oluşturduğu BAZ etkisi.

Bakalım BAZ ile ne kadar avunacağız?

'İbrahim Kahveci ile Ekonomi Gündemi'ni izlemek için: