Son bir haftalık akaryakıt fiyatlarına bakıyorum (İstanbul/Beşiktaş).
01 Kasım 2018:
Benzin 6,94 TL - Mazot 6,33 TL
03 Kasım 2018:
Benzin 6,78 TL - Mazot 6,34 TL
08 Kasım 2018:
Benzin 6,58 TL - Mazot 6,34 TL
Benzine iki kez indirim gelmiş ve fiyat 36 kuruş düşüş göstermiş. Oysa mazot (dizel) fiyatında hala ÖTV farkı olduğu söyleniyor. Hatta mazotta 27 kuruş daha ÖTV farkı olduğundan indirim bir süre daha zor görülüyormuş.
Geçmişe baktığımızda benzin ile mazot arasında yaklaşık yüzde 10 civarında bir fiyat farkı vardı. Mesela 15 Ekim 2017:
Benzin 5,27 TL - Mazot 4,74 TL.
Fark 53 kuruş. Yani mazot benzinden yüzde 11,2 daha ucuz.
15 Nisan 2018:
Benzin 6,09 TL - Mazot 5,57 TL
Fark 52 kuruş ve benzin yine mazottan yüzde 9,3 daha pahalı.
Akaryakıtta ÖTV’den indirim başlamadan kısa süre önce, 15 Mayıs 2018:
Benzin 6,23 TL - Mazot 5,66 TL
Fark 57 kuruş ve mazot benzinden yüzde 10,0 daha ucuz.
17 Ağustos 2018
Benzin 6,83 TL - Mazot 6,20 TL.
Fark 63 kuruş ve mazot benzinden yüzde 10,2 daha ucuz.
Gelelim şimdi petrol ve dolar kurundaki düşüşle kasım ayındaki gelişmelere.
3 Kasım 2018 benzinde indirim oluyor ama mazotta olmuyor:
Benzin 6,78 - Mazot 6,34 TL
Fark 44 kuruşa geriliyor. Benzin ile mazot arasındaki fiyat farkı ise yüzde 6,9’a düşüyor. Hele hele son indirimle bu fiyat farkı çok daha azalıyor. Bakın dün itibari ile fiyatlar şu şekilde:
Benzin 6,58 TL - Mazot 6,34 TL
Yani fiyat farkı sadece ve sadece 24 kuruş. Böylece aradaki fiyat farkı oranı da yüzde 3,8’e geriliyor.
Kısaca nerede ise, benzin ile mazot arasında hiç fiyat farkı kalmadı. Hatta söylenen doğru ise, mazotta 27 kuruş daha indirim olursa pompaya yansımadan ÖTV’den indirilecek. O zaman benzin ile mazot fiyatı eşitlenmiş olacak.
Aklıma hemen ülkemizdeki araçların yakıt dağılımı geldi. Mazot ve benzinli araçlara baktığımızda yüzde 40’a yüzde 60 fark var. 3,1 milyon adet benzinli araca karşılık 4,5 milyon adet mazot kullanan araç var.
Acaba mazot üzerinden gizli zam mı yapılıyor?
Konu için önce TÜPRAŞ’ın bilançosuna baktım. Bu yılın son üç ayında (Haziran-Eylül) satışları 33,5 milyar liradan 63,7 milyar liraya yükselmiş. Satışlardaki muazzam artışa bağlı olarak brüt karı da 3,3 milyar liradan 7,2 milyar liraya yükselmiş. (2017 ilk dokuz aylık brüt karı ise 4,8 milyar liraydı)
TÜPRAŞ’ın net karındaki artışı engelleyen kur farkı ve finansman giderleri olmuş. “Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler” başlığında 4,3 milyar muazzam artış, ticari borçlardan doğan kur farkı gideri oluşunca net kar epey azalmış elbette. Tabi ki bir de 5,8 milyar liralık finansman gideri (bunun içinde de finansal borçlardan doğan kur farkı gideri var) net karı epey düşürmüş. (09/2017 3,3 milyar-09/2018 1,9 milyar TL)
İşin içinden çıkmak için Fesih Aktaş’ı aradım. Aslında Fesih Beyi arayana kadar başka görüşlere de başvurdum ama makul bir cevap alamadım. Fesih Bey tek cümlede işi özetledi.
28 Ağustos Akdeniz Havzası benzin ve mazot fiyatları: Benzin 730$ - Mazot 687$
08 Kasım fiyatları ise; benzin 607$ -Mazot 695$
Kısaca sadece 2 aylık sürede ÖTV indirimlerinden dolayı tüketicinin hissetmediği fiyat değişimleri yaşanmış. Benzin fiyatları borsalarda çok sert düşerken, mazot fiyatı bırakın düşmeyi, küçük bir oran da olsa artış göstermiş.
Bu oranlara göre şu anda ülkemizde de mazot fiyatı benzin fiyatının en az yüzde 13-15 oranında daha pahalı olması gerekiyor.
Anlayacağınız fiyatı daha ucuz diye alınan dizel araç sahipleri epey ilginç bir durumla karşı karşıya. Yıllardır alışılan görece ucuz mazot gitti, yerine daha pahalı mazot geldi.
En azından yeni araç alırken, artık mazotun daha pahalı olduğunu düşünmek gerekiyor.
Bu arada BlombergHT TV’de Petrol Ofisi CEO’su Selim Şiper bu işin fazla sürmeyeceğini söyledi. Ne de olsa insan alıştığı bir fiyat dengesinin bozulmasını yadırgıyor.
İzleyip göreceğiz.
