Merkez Bankası’nın “Ödemeler Dengesi” verileri 1975 yılından bu güne kadar olan süreyi kapsıyor.
Türkiye, 1975-2002 arası 28 yılda; 40 milyar 179 milyon dolar cari açık verdi.
Oysa, 2003-2016 arası 14 yılda; 494 milyar 522 milyon dolar cari açık verdik.
Süre 28 yıldan 14 yıla düşüyor
ama cari açık tam 12,3 kat artıyor.
Bunu bir kenara not edin ve devam edelim.
***
Ülkemizin 1975-2002 arası 14’er yıllık büyüme oranlarına baktığımızda da karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor. (Kalkınma Bakanlığının 1998 fiyatları ile TÜİK verilerinden yola çıkarak oluşturduğu tarihi Milli Gelir serisine göre veriyoruz)
1975-1988 arası 14 yılda %83 reel büyüme yakalamışız.
1988-2002 arası 14 yılda ise %57 reel büyüme yakaladık
2002-2015 arası 14 yılda ise tam %92 reel büyüme elde etmişiz.
(Not: Türkiye’nin bir dönemine damga vuran Turgut Özal ile geçen 80-93 arasında ise ülkemiz tam %92 reel büyüme sağlamıştır. Bu büyüme sürecinde verilen cari açık ise sadece 20 milyar dolardı.)
Şimdi ise büyümeye dolar bazında bakalım:
1975-1988 arası GSYH’mız 49.746 milyon dolardan 121.667 milyon dolara; yüzde 145 artış gösteriyor.
1988-2002 arası ise dolar bazında %89 büyüyerek 230.494 milyon dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşıyoruz.
Asıl ilginç rakam ise 2003-2015 arasında ortaya çıkıyor. Eski yıllarda reel büyümenin yaklaşık iki katına yakın dolar bazında büyüme sağlanırken, 2003-2015 arası işin rengi değişiyor.
2003-2015 arasında Türkiye %92 reel büyümeye karşılık dolar bazında %266 büyüme gerçekleştiriyor. GSYH’mız 230.494 milyon dolardan 719.620 milyon dolara yükseliyor. Eğer 2013 dolar bazlı ekonomik büyümeyi baz alsaydık karşımıza çok daha ucube bir rakam çıkacaktı.
2013 yılında 823 milyar dolar olan ekonomik büyüklüğümüz sadece doların değer kazanması nedeniyle 2015 yılında 720 milyar dolara geriledi. Buna rağmen 2003-2015 büyüme sürecinde dolar bazında ortaya çok büyük fark çıkıyor. Yüzde 92 reel büyüme ama %266 dolar bazlı büyüme gerçekleşiyor. Reel büyümenin yaklaşık 3 katı oranında dolar bazında büyüme oluşuyor.
***
Şimdi gelelim işin bir başka boyutuna.
Büyüdük, ama ne ile? Veya büyüdük ama bize kim baktı?
Türkiye, 1975’den 2003 yılına kadar adeta kendi parası ile bu büyüme oranlarını yakaladı. Yurtdışından doğru dürüst bir para gelmedi. Dedim ya 28 yılda 40.179 milyon dolar cari açık verdik ama gelen para sadece 38 milyar 407 milyon dolardı.
Adeta kendi kendimize bakarak büyüdük.
2003 yılına kadar bize yabancı hiç bakmadı.
Ama olay 2002’den sonra değişti. Türkiye adeta yabancıların parasına boğuldu. Her yerden dolar aktı... Sanki musluklardan bile dolar akacak gibiydi.
Kimdi bize bu kadar dolar akıtan? Bizi boğazımıza kadar dolara boğanlar kimdi? Bize bu kadar büyük kredi açanlar kimdi?
Dünkü yazımda da belirttim: 2003-2016 arasında bizim ülkemize YABANCILAR tam 557 milyar 490 milyon dolar PARA getirdi. Hatta bu yabancılardan kaynağı belirsiz şekilde de 98 milyar 146 milyon dolar daha geldi.
YABANCILAR 2003-2016 arasında bizim ülkemize tam 655 milyar 636 milyon dolar PARA getirmişler.
***
Biz, TÜRKİYE olarak yakın tarihimizde hiçbir şekilde eşine rastlanmayacak bir yabancı para bolluğu ile sefa sürdük. Evet, evet sefa sürdük.. Çünkü gelen paranın büyük kısmı ile yedik- eğlendik; yan gelip yattık. Yabancının parasını yerken adeta üretimi de unuttuk. Üreten toplumdan, tüketen topluma geçtik. Sanayinin ekonomideki payını yüzde 20’lerden yüzde 15’lere düşürdük.
Bu dönemde yabancı bize bizden fazla güvendi. Bizim ülkemize 173 milyar 787 milyon dolarlık doğrudan yatırımda bulundular. Şirketler satın aldılar; yeni tesisler kurdular. Bize tam 299 miyar 932 milyon dolar da borç verdiler.
Biz de yüzde 266 oranında artan ekonomik büyüklüğümüz ile düşman çatlattık. Ne kadar muhteşem büyüdüğümüzde bahsettik... Örnek ülkeyiz diye dünyaya meydan okuduk. Ama kimin parası ile...
Evet, biz yabancının parası ile büyüdük, yedik-harcadık. Ama sorun başladığı anda da yabancıları düşman ilan edercesine “bizim ekonomimizi çökertmek istiyorlar” dedik.
Sahi bizi kim büyüttü?
2003’den bu yana bize 655 milyar doları kim verdi de şimdi düşman oldu? Lütfen sorunu kendimizde arayalım. Sorun da çözüm de bizde. Bakışımız değişmez ise daha çok düşman yaratırız. Sayın Ahmet Taşgetiren’in dediği gibi “bize düşman lazım düşman”.
