Ekonomide önümüzdeki döneme ilişkin ağırlıklı olarak ekonomistlerden oluşan beklentiler oldukça kötümser. Fakat son aylarda artan oranda kamyon satışı kamyoncuların iyimser beklentisini gösteriyor. Acaba ekonomiyi kim daha iyi biliyor.
Farklı ekonomi birimleri gelecekle ilgili kararlar almak adına ve geleceğin ne yönde oluşacağını kestirebilmek adına beklenti anketleri yapmaktadır. Çünkü ekonomide mevcut durumun ne olduğu kadar belki de daha önemlisi geleceğin ne olacağına ilişkin beklentidir.
Bir ekonomide beklentiler iyileştiğinde harcamalar-yatırımlar ve tüketim artarak gelecek daha iyi bir noktada oluşabilmektedir. Veya tam tersini düşünelim: Aynı ekonomide geleceğe ilişkin beklentiler kötüleştiği zaman temkinlilik artar, harcamalar azalır, yatırımlar azalır ve ekonomi çok daha olumsuz bir yerde oluşur.
Kısaca beklentilerin yönetimi ekonominin gelecekte nasıl bir yerde oluşacağına ilişkin en önemli konulardan biridir. Beklentiler iyiyse işler daha iyiye gider ama beklentiler kötüyse para ve şartlar iyi olsa da ekonomi daha kötüye gidebilir.
Nitekim son yapılan anketlerde ekonomik beklenti oldukça kötümser. Mesela Merkez Bankası'nın enflasyon-büyüme beklentisi nerede ise son aylarda en alt seviyede. Bu yıl enflasyon yüksek bekleniyor ama büyüme düşük kalacakmış. Yüzde 3,5 büyüme beklentisi son ankette 3,3 e düştü.
TUIK'in anketlerinde de beklentiler oldukça karamsar. Bazı noktalarda 2001 krizinden daha kötümser sonuçlar çıkıyor. Tüketici güven endeksi yüzde 5,4 azalarak 64,4 seviyesine geriledi. Bu nokta oldukça karamsar bir seviye.
Nitekim TUIK anketinde genel ekonomik durum beklentisi de Şubat ayından Mart ayına geçerken 5 puan düşerek 86,3 seviyesine indi.
Kısaca ekonomistler ağırlıklı yapılan ekonomik beklenti anketlerine bakacak olursak ekonomide geleceğimiz oldukça karamsar. Önümüzdeki aylara yönelik iyimser hiçbir şey yok. İşler daralacak ve daha sıkıntılı aylar yaşayacağız.
Ama bir başka gösterge daha olmalı. Yani elini taşın altına sokanların göstergesi. Kim onlar: Kamyoncular...
Kamyoncular ekonomiye nasıl bakıyor?
Biz 2001 krizinin ardından 2002 yılı başlarında bir tabloyu hatırlıyoruz. Ekonomistler ekonomiye dair beklentileri oldukça karamsar iken birden ticari araç satışlarında artış yaşanmıştı. Kamyoncular normalin üstünde kamyon satın alıyordu. Ve nitekim 2002-2003-2004 gibi hızlı büyümelere şahit olduk. Yani 2001 krizinden çıkışı ilk kamyoncular çözmüştü. Ekonomistler karamsarken kamyoncular iyimserdi.
Şimdi de durum nerede ise aynı.
Ekonomistlere dayalı beklenti hareketleri oldukça karamsarken kamyon satışları normalin üzerinde artıyor.
Mart ayında kamyon satışı geçen yıl 2 bin 818 adet iken bu yıl 5 bin 270 adete yükselmiş. Nerede ise iki katlık bir kamyon satışında artış var. Geçen yılın ilk üç ayında 5 bin 884 adet kamyon satılırken bu yılın ilk üç ayında 9 bin 818 adet satılmış.
Satışlara bağlı olarak Kamyon üretiminde de çok önemli artış olmuş. Özellikle büyük kamyon üretimi ilk üç ayda yüzde 35 artışla 7 bin 647 adete ulaşmış.
Şimdi önümüzde iki tablo var:
A-Masa başında ekonomiyi analiz eden ekonomistler oldukça kötümser.
B-Elini taşın altına koyan ve para ödeyerek risk alan kamyoncular ise normal ötesi oldukça iyimser.
Bakalım kim ekonomiyi daha iyi analiz ediyor. Bakalım elini taşın altına koyan kamyoncular mı haklı çıkacak ve ekonomide işler düzelecek; yoksa ekonomistler mi bu işi daha iyi biliyor.
