Buna göre 1 çalışanın ücret maliyeti toplumdaki kişi başına gelirin yüzde 5,8 üzerine tekabül ediyor.

2022 yılı aralık ayında bir çalışanın yıllık brüt ücreti 138.171 liraya karşılık geliyordu. Ama artık kişi başına ülke geliri 176.030 TL ediyordu. Buna göre 1 çalışanın ücret maliyeti toplumdaki kişi başına gelirin yüzde -21,5 altına düşmüş oldu.

Ülke büyüyor ama çalışanların payı azalıyor.

Bakınız çalışanların payı normalde toplam çalışan ve onlara ödenen ücretler üzerinden hesaplanıyor. Ama biz burada kişi başı çalışanın ülke gelirinden aldığı paya bakıyoruz.

Gerçi hem toplam çalışanların GSYH’dan aldığı payda düşüyor...

Eğer 2009 yılı ücret seviyesi ile ülke gelirini dikkate alsaydık geçen yıl çalışanların ortalama ücreti yüzde 34,8 daha yüksek olmalıydı. Ama işte o ücretler hiç edildi, ya da işverenler tarafından İÇ EDİLDİ...

***

Şu sıralar bazı işverenler ücretlerin gerçekleşen enflasyona göre değil, beklenen enflasyona göre artırılmasını önermektedir.

Acaba diyorum, Türkiye’de çalışanların durumu hiç dikkate alınıyor mu?

Bakınız burada enflasyona göre ücretler dikkate alınamaz. Çünkü açıklanan enflasyonun gerçekliği çok şüphe içermektedir. Kira fiyatlarının ölçümünden tutun da doğalgaz fiyatlarına kadar ortada ciddi ölçüm şüphesi tartışılıyor.

Böyle bir ortamda ücretlerin bir de açıklanan enflasyon yerine hedeflenen enflasyona göre artırılma isteği çok başka bir şey ifade ediyor.

***

Şu sıralar yeniden alevlenen “işçi bulamıyoruz” söylemi de önemli.

Bu söylem aslında ülke yönetiminin ülkeyi temel değerler açısından ne duruma getirdiğini de gösteriyor.

Herkesin üniversiteli yapıldığı yerde bu durum biraz normal değil mi? Çırak kim olacak, kalfalık kim yapacak?

Ama şu noktayı da unutmayalım: Kölelik ücretine kim neden çalışsın?

Bu ülkede günde 4-5 işçi iş cinayetinde hayatını kaybediyor. Canı pahasına insanlar açlık sınırının altında neden çalışsınlar ki?

Kısaca çalışanlar açısından Türkiye şu anda çok sıkıntılı durumda. Bir de bunun üzerine erken emeklilik ile çalışma cazibesi ortadan kaldırıldı.

Bu durumu nasıl ve ne gibi önlemler ile çözeceğiz?

***

Konuyu nereye bağlayacağımıza gelelim.

Ülkede ücret seviyesi çok düşük ama bunun yanında resmi işsiz sayısı da 3 milyonun üzerinde.

İşsizlik+düşük ücret normal bir denklem. Yani siz bir yere işçi arıyorsunuz ve başvuru sayısı çok yüksek ise bu durumda bir patron olarak daha düşük ücretli istihdam elde edebilirsiniz.

Ama bu işte bir terslik olmalı.

Türkiye’de işverenler ve de özellikle iktidara yakınlığı olan işverenler bir tarafta

-çalışacak eleman bulamıyoruz

diyorlar ama diğer yandan

-çalışanlarına çok düşük ücret veriyorlar.

Ve daha da önemlisi

-ücretler enflasyonun kadar değil, daha az artsın istiyorlar.

Resmi rakamlara göre Türkiye’de ortalama ücret seviyesi asgari ücretin sadece yüzde 35 kadar üzerinde seyrediyor. Bu durumda işverenler neden hala çok düşük ücret seviyesi talep ediyor olabilirler?

Burada önemli bir denklem söz konusu. Yüksek işsizliğe ve düşük ücret seviyesine rağmen “işçi bulamıyoruz” deyip ardından da “ücretler daha düşük olsun” demek tam da bu denklemi ifade ediyor.

Acaba diyorum... Kendi işyerlerinde de bu mucize denklemi kurarak işlerini daha verimli hale getirip paylaşmayı düşünseler daha iyi olmaz mıydı?

***

İşin özetini verelim: Ülkemiz maalesef bilimselliği dışlayan bir yönetim-eğitim anlayışı ile gittikçe verimsizleşiyor. Bu verimsizlik ise tüm toplumu ücretler üzerinden etkileyerek fakirliği kalıcı hale getiriyor.

Burada üzüntü verici tek bir gerçek var: O da bu duruma yol açan tercih sahiplerinin durumun farkına varamamasıdır. Aksi halde durum çok daha farklı olabilirdi.