TUIK verilerinin bana maliyeti bir dost kaybetmek oldu? Nasıl mı? Gelin TUIK verilerine göre hayatımıza bir bakalım ve düşünelim.
TUIK bireyin mutluluk kaynağını sorgulamış:
Mutluluk kaynağı %73,3 ile tüm aile olarak görülmüş. Oysa, 2004 yılında mutluluk kaynağında aile %69,5 oranındaymış. Mutluluk kaynağında en büyük değişim 'eş' durumunda oluyor. 2004 yılında mutluluğu 'eş'de bulanlar %8,2 iken 2014 yılında oran %5,0'e düşüyor.
TUIK'e göre artık eşlerimizi daha az seviyoruz.
Çocuklarımıza sevgimiz, anne/babaya sevgimiz, torunlara sevgimiz çok da değişmemiş. Ama 'eş' sevgimiz ciddi mi ciddi düşmüş.
Aklıma milli gelir geliyor. Hani üç kat arttı diyoruz ya... Parayı bulduk... Da ne oldu!
Ama lütfen hemen suçlamayın. Erkeklerin mutluluğu 'eş'de bulma oranı %7,2'den %4,5'a geriliyor da kadınlarınki düşmüyor mu? Kadınlarda da bu mutluluk kaynağı %9,1'den %5,3'e geriliyor.
Nitekim TUIK diyor ki; evlilikten çok memnun olanlar 2004 yılında %24,7 iken 2014 yılında %16,9'a düşmüş. Hatta veriler diyor ki kadınların evlilikteki çok mutlu olma oranları on yılda yüzde -34,7 gerilerken erkeklerdeki gerileme yüzde -27,8.
Tamam, ailede, evlilikte mutluluk acayip düşmüş. Peki biz mutluluğu nerde buluyoruz? Bakalım TUIK ne diyor:
Arkadaş ilişkilerinden memnuniyet oranı:
Çok memnun olanlar 2004'de %12,7; lakin 2014'de %7,1. Arkadaşlarından memnuniyeti azalan en fazla kadınlar. Kadınların çok memnun olduğu arkadaşları on yıl önce %14,0 iken geçen yıl bu oran düştü mü %7,0'ye.
Bakın yine kadınlar arkadaş sevgisini daha çok kaybediyor. Arkadaş ilişkilerinde çok memnun olma oranı kadınlarda yüzde -50,0 düşerken, erkeklerdeki düşüş yüzde -36,0.
Eşimizden memnun değiliz, arkadaşımızdan memnun değiliz; peki ya akrabadan mı memnunuz?
Akraba ilişkilerinden memnuniyet oranı:
Akraba ilişkilerinden çok memnun olanlar 2004'de %10,2 iken 2014'de %6,0'ya düşüyor. Akraba ilişkilerinde de kaybedenlerde kadınlar yine ön sırada.
Kadınların akraba ilişkilerindeki çok memnun olma oranları yüzde -47,2 düşerken erkeklerde oran yüzde -31,2 geriliyor.
Peki ya mutluluk kaynağımız ne?
Birinci sırada sağlık. On yılda sağlıktan mutlu olma oranımız pek değişmemiş. Önemli değişim 'başarı' kelimesinde: Başarıdan mutlu olmayı becerebilen kadınların oranı yüzde 3,4'den yüzde 5,0'e yükseliyor. Yarıya yakın artış var... Erkeklerde de 'başarı'dan mutlu olanlar yüzde 8,8'den yüzde 12,2'ye yükseliyor.
Para mı?
O ne ki!
Paradan mutluluk nerede ise bitmiş. Kadınlarda yüzde 4,3'den 2,8'e geriliyor. Erkeklerde ise yüzde 8,1'den 5,8'e düşüyor.
Sanırım şimdi biraz anlamaya başladım. Özel sektörde maaşların düşmesi, çalışma hayatının zorlaşması falan hikaye. Artık maaş alarak kimse mutluluk aramıyor. Para değil, başarı hırsı artık hayatımızın kaynağı olmuş. Kapitalizm Türkiye için bitmiş...
Zaten genel mutluluk düzeyimiz de 2004 yılında %9,3 iken artık yüzde 8,1.
Mutluluğumuz azalmış ama sakın moralinizi bozmayın. Çünkü umudumuz artıyor:
Çok umutlu olanlar;
2004 yılında %5,2
2014 yılında %5,3
Umutlu olanlar;
2004 yılında %61,5
2014 yılında %68,5
Hem çok umutlu olanlar hem de umutlu olanlar artıyor. Ne mutlu bize...
Ama işin bir başka noktası var. Sanırım sorun da tam orada: Yani kadınlarda. Kadınların çok umutlu olanları yüzde 5,1'den on yılda 4,2'ye geriliyor. Kadınlarımızın sorunu büyük. Ne evde mutlular, ne akrabalıkta ne de arkadaşlıkta. Bir de kadınların umutları azalmış...
Gerçekten işimiz zor.
İyi ama asıl benim işim zor. Bir de bu toplumda ekonomi haberciliği yapıyorum. Bir hafta önce TUIK verilerinden yararlanarak son 5 yılda hayatımızı değiştiren fiyat hareketlerini inceliyorum:
Karşıma çıkan tablo şu:
Doktor muayene ücretleri yüzde 56 düşüyor, ama hastane içindeki tedavi ücretleri yüzde 200-400 arası artıyor. Mesela örnekler verelim: TUIK diyor ki;
Nisan 2010 - Nisan 2015 arası fiyatı değişen başlıca ürünler ve fiyatları
Uzman Doktor muayene ücreti 31,3 TL'den 13,8 TL'ye düşüyor.
Buna karşılık aynen TUIK kelimeleri ile veriyorum:
Ultrason ücreti 27,7 TL'den 121,7 TL'ye
Röntgen ücreti 11,3 TL'den 44,4 TL'ye
Laboratuvar tahlil ücretleri 4,5 TL'den 17,4 TL'ye
Emar ücreti 107,2 TL'den 357,1 TL'ye
Doğum ücreti (normal) 373 TL'den 940 TL'ye
Doğum ücreti (sezaryen) 692 TL'den bin 160 TL'ye
Hastane yatak ücreti 60 TL'den 127 TL'ye
ve diğer sağlık hizmetleri diye devam ediyor.
TUIK verilerine göre... diye yazmaya başladığınızda işte sorun da başlıyor.
Mesela doğum ücretlerine bakınca normal doğum ücretinde yüzde 152 fiyat artıyor ama sezaryenli doğum ücretinde fiyatlar yüzde 68'de artıyor. İki doğum ücreti arasındaki fark nerede ise kapanmış.
Ama gelin görün ki hayat böyle mi olmuş. Eskiden bir yazı yazmıştım: "Bir elden verip öbür elden almak" diye... O yazıda şöyle anlatmıştım: Bazı insanların geliri arttı gibi görülüyor, ama refahı da artıyor mu? Ekonomide kurulan düzen bazı gelirlerde artış olsa da refahı etkilemeyen bir çok yeni gider hayatımıza girdi. İşte o giderler düşülünce asıl net harcanabilir gelir ve refahı ölçmemiz gerekiyor.
O yazımda şöyle bir örnek vermiştim: Eskiden maaş almak için bir masrafınız var mıydı? Şimdi var. Maaşınız bankaya yatıyor ve banka artık masraf kesiyor. Ve refahı etkilemeyen diğer giderleri de eklemiştim.
Sanırım şimdi benzer bir durumla karşı karşıyayım. Hastane fiyatlarında görülen anormal artışın kaynağını bulamazsam işim yaş.
Bir dost kaybedeceğim ki hayatta bulunabilecek çok ender bir dost.
TUIK'e güvendim dostumu kaybettim durumuna düşmek istemiyorum. Gerçekleri bilmek ve buradan herkese yayınlamak istiyorum.
Peşindeyim TUIK
