Maliye ve Hazine Bakanı’mız Sayının Nurettin Nebati, önümüzdeki günlerde şirketlerin on milyar $ satarak TL’nin geçeceğine ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabı açacağına inandığını belirtmiş.
Kamuya maliyeti ne olursa olsun, gerçek ve tüzel kişilere KKM hesapları açtırmanın temel gerekçesi, değeri 18 TL’yi aşmış doların fiyatını mümkünse 10 TL civarına indirmekti.
Sayın Nebati, firmaların bu hafta satacağı dövizler sayesinde, döviz fiyatının bir kez daha düşeceğine inanıyor.
Acaba haklı mı?
ŞİRKET YÖNETİCİSİ GÖZÜYLE…
Dövizlerini satıp KKM hesabı açacak firmalara üç değişik kaynaktan gelir elde etme imkânı sunuluyor: 1) %17’ye kadar veya bankalarla pazarlığa tabi bir faiz oranı. 2) Faiz oranının aşan kur artışı olması durumunda, TCMB’nin ödeyeceği kur farkı gelirleri ve 3) Kurumlar Vergisi (KV) istisnası.
Normal şartlar altında şirketlerin sahip olduğu dövizlerden elde ettiği kur farkı gelirleri %25 Kurumlar Vergisine (KV) tabidir.
Eğer bir firma döviz varlıklarını satıp KKM hesabı açarsa, 2021 yılı dördüncü çeyrek, döneminde ödemeleri gereken bu %25 KV’yi ödemeyecek. Yani devlet hak ettiği bu vergi alacağından, geçmişe yönelik olarak vaz geçiyor.
Varsayalım ki sayın Nebati’nin umduğu on milyar $ karşılığı TL KKM hesabı açıldı.
Hesaplama metodu şöyle olacaktır:
TCMB döviz alış kurları: 30.09.2021, bir $=8,88 TL & 31.12.2021’de bir $=13,33 TL
KV Matrahı =(133 Mia TL - 88 Mia TL) = 45 Mia TL**
Bu 45 Mia TL Kurumlar vergisi matrahına tekabül eden vergi: 45*0.25 = 11 Mia TL olacaktır.
Yani şirketler KKM hesabı açtıkları anda, hiçbir risk almadan bu parayı kazanacaklardır.
Bugünkü $ kurunu 13,5 TL ve yılsonu $ kurunu 18,5 TL varsaydığımızda şirketin gelirleri:
1) 22 Mia TL banka faizi
2) 23 Mia kur farkı geliri
3)11 Mia TL 2021 4. çeyrek KV istisnası geliri ve 13 Mia TL 2022 yılı KV istisnası geliri.
Devletin, kendi kaynaklarından şirketlere sağlayacağı menfaat tam 47 Mia TL olmaktadır.
Aile Bakanı’mız sayın Derya Yanık dört milyon yoksul vatandaşa bu yıl üç milyar TL yakacak yardımı yapacağız diye çok seviniyor.
Keşke yararlanan sayısı on milyon kişiye ve yardım miktarı da, 750 TL’den 3.000 TL’ye çıksa; çıkmayacak.
Çünkü yanlış kararların yarattığı tahribatın üstünü örtmek için önce, zenginlere para aktarmak gerekiyor.
Üstelik bu KKM hesabının avantajları bununla sınırlı değil.
BANKA YÖNETİCİSİ GÖZÜYLE…
Bana sorarsanız firmalar bankalarla sadece KKM faizi pazarlığı değil, aynı anda, kredi pazarlığı da yapacaklardır.
Yani “hem KKM hesaplarımıza % kaç faiz vereceksiniz hem de, bu KKM hesabımızı size teminat olarak versek; şirketimize % kaç faizle TL kredi vereceksiniz?” pazarlığı yapacaklardır.
Mevduattan alınan faiz ile krediye ödenen faiz arasındaki fark, olabildiğince düşük olacaktır; mesela %1 veya en çok %3.
Mesela mevduat faizi %17, kredi faizi %20 gibi.
Şirketler avantajlardan yararlanmak için KKM hesabı açacak; aynı anda da, açtıkları hesap kadar bankalardan TL kredi alacaklar.
Haklarıdır alsınlar, peki, alacakları bu TL kredilerle ne yapacaklar?
Bu soruya cevap vermeden önce şu sorunun cevabını bulmaya çalışalım.
Bankalar böyle bir kredi vermeyi tercih eder mi?
Her Türk bankacının rüyası: Vadesi kısa, teminatı nakit olan krediler vermektir. Kanaatimce bankalar mevduat ile kredi arasında %2’lik bir farkla bu krediyi vermek için birbirleriyle rekabet edeceklerdir.
Tekrar sorumuza dönelim, firmalar bu krediyi niçin almak ister?
Cevabı çok basit: Döviz almak için.
Firmalar dövizlerini TCMB’ye satarsa, piyasalarda, satın alınabilir dövizin hacmi azalacaktır; bu durumda dövizin fiyatı ne olur?
Düşmeyeceği gibi yükselebilir mi?
Döviz fiyatını kontrol etmek için atılacak ilk adım: Döviz satın alabilecek TL birikimleri, ikna edici mekanizmalarla emmektir.
Ekonomi yönetimi tam tersini yapıyor.
Döviz satın alarak, piyasalara TL sürerek ve kredileri artırarak kurların ve enflasyonun düşmesini bekliyor.
Daha çok bekler.
Bu işler böyledir, ilk düğme yanlış iliklendiğinde; o düğmeli kıyafet, ütülense bile çirkin görünmekten kurtulamaz. (İlk Düğme: Faiz enflasyon analizi)
Sonraki bazı düğmeler doğru iliklense de aksilik bitmez.
**Rakamlarda yuvarlama yapılmıştır.
