İnsanların gidebilecekleri her yere en kısa zamanda ve konforlu bir şekilde ulaşmalarını isterim fakat Hükümetin her yere havaalanı yapmasını desteklemiyorum.
Çünkü uçtuğumuz uçaklar ve bu uçakların yakıtı dahil her şeyi ithal.
2020 yılında Türkiye enerji ithalatına 28,9 Milyar dolar ödemiş. Geçen yıl bu rakam 50,7 Milyar dolara yükselmiş.
Bu yılın ilk üç ayında enerji ithalatı, yaklaşık 25 Milyar dolar oldu. Böyle giderse yılı 100 Milyar dolarla kapatabiliriz.
Yani geçen yıldan tam 50 milyar dolar daha fazla.
Enerjiye ödenen yıllık 100 Milyar dolarlık süreç birkaç yıl daha sürerse önce dövizsiz, sonra enerjisiz kalırız ve sonunda, ekonomik olarak batarız.
Halbuki sadece bir yıl için fazladan verdiğimiz 50 Milyar doları, elektrikli hızlı tren ve metro işlerine harcayabilseydik, ya da 150 Milyar doları; bugün, enerji faturamız çok daha düşük olacaktı.
Geçen hafta İstanbul Büyükşehir Belediyesi metro inşaatında kullanılmak üzere yurt dışına 305 milyon Eurobond sattı, yıllık faizi fahişti: %10,75.
Hazine’nin de son dış borçlanması fahiş bir oranla gerçekleşmişti: %8,625.
Altyapı imalatı için aslında, dövize ihtiyaç minimum seviyededir.
Hem Hazine hem de belediyeler, Türk bankalarından, döviz değil; uzun vadeli “dövize endeksli kredi” kullanmalıdırlar. Bu konuyu başka bir yazıda irdeleyeceğim.
Avrupa ülkeleri yıllık %1 faizle altyapı yatırımı yaparken, Türkiye’nin %10 faize razı olarak.
KILIÇDAROĞLU’NA CEVAP
Sayın Kemal Kılıçdaroğlu bazı altyapı ihalelerinde “yolsuzluk” yapıldığını iddia edince Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ona cevap veren resmi bir açıklama yayınladı.
Bazı bölümleri gerçekten şok edici.
Mesela “Kuzey Marmara Otoyolu (Kınalı-Odayeri) kesimi işinde, güzergah değişikliği nedeniyle ortaya çıkan 2x4 şeritli 3 adet toplam 10 bin 950 metre uzunluğundaki dünyanın en geniş otoyol tünellerinin yapım işlerinden kaynaklanan maliyet artışı nedeniyle ilave 1700 gün işletme süresi verildiği, böylece 4 yıl 9 ay 12 gün olan işletme süresinin 9 yıl 5 ay 17 gün olarak düzenlendiği…”
Gerçekten insanın dili tutuluyor. 1) Güzergâh değiştiriyorlar. 2) Şerit sayısını artırıyorlar. 3) Güzergâh değiştiği için “dünyanın en geniş tünellerini” inşa ediyorlar. 4)Yeni bir ihale yapılmadan, idarenin takdiriyle, usulsüz bir şekilde ihale bedeli iki misline çıkarılıyor.
Velev ki kamu bu kararlardan yarar elde etsin, fark etmez; kamu parası, teamüller çiğnenerek harcanamaz. Eğer yeni bir ihale yapılsaydı; kim ne diyebilir ki…
Şartnamenin içeriği tam olarak bilinmediği için maliyet artış/azalışlarına göre ek “gün tahsilat süresi” verilebilir veya azaltılabilir mi, bilmiyoruz.
Rakamların büyüklüğü ve niteliği, devlet teamüllerinin uygulanmadığını ima ediyor.
Kanaatimce, idarenin, ihale bedelini % 97,85 artırması en hafif tabiriyle “usulsüzlüktür”; başkası “görevi kötüye kullanmaktır” derse itiraz edemem.
Aynı Bakanlıktaki herhangi bir müfettişe bu “ihalesiz iş verme dosyaları” tetkik için verilirse, “görevi suistimal”le ilgili ne kadar suçlama türü varsa, hepsini raporuna yazar; buna eminim.
Eğer devlet yıkılmazsa, er ya da geç “bu rapor” bir başka hükümet döneminde, mutlaka yazılacaktır; ve bugünün yöneticileri hatalı bulunacaktır.
Ömürleri tahkikatlarla geçecek ve varsa yaptıkları bütün olumlu işler de yok varsayılacaktır.
Beterin beteri bir başka örnek “… Kurtköy-Akyazı kesimi işinde güzergah değişikliği nedeniyle ortaya çıkan 2x4 şeritli 5 adet toplam 18 bin 700 metre uzunluğunda dünyanın en geniş otoyol tünellerinin yapım işlerinden kaynaklanan maliyet artışı nedeniyle ilave 1700 gün işletme süresi verilerek 3 yıl 9 ay 12 gün olan işletme süresinin 8 yıl 5 ay 17 gün olarak revize edildiği…”
İhalesiz artış oranı: %124,81
Sabrı kalan bunu da okusun: “…Ankara-Niğde Otoyolu Projesi'nde ilave 1901 gün işletme süresi verildiği, böylece 8 yıl 10 ay 17 gün olan işletme süresinin 14 yıl 1 ay 1 gün olarak revize edildiği…”
Enerjide dışa bağımlılığı azaltacak yatırımlar bir zorunluluk ve mutlaka yapılmalıdır fakat çok yüksek faiz oranları ve “usulsüz harcama” yöntemleriyle değil.
Müfettişler, usulsüzlükleri, bir kaide olarak, yolsuzluğa yeltenmenin ilk aşaması olarak görürler.
