Bu sütunlarda kripto paralara dair çok şey yazdık. Bunların hem bu çağın artık kaçınılmaz bir parçası olduğunu hem de giderek hayatımıza daha çok gireceğini söyledik. Ancak şunu da hep vurguladık. Bu yeni furya henüz resmi bir temel kazanmamıştır. Ülkelerin bankaları tarafından alınıp satılmamaktadır. Bir ödeme aracı olarak görülmektedir. Şu an için kripto paralar bir nesneye (örn. deniz kabuğu) değer veren insanların o nesneyi kendi aralarında alıp satmaları gibi bir durumdadır.
Bu iddiamızı destekleyen ilk haber ülkemizden gelmişti. Merkez Bankası bir açıklama yaparak kripto paralarla ödeme yapılmasını yasakladı. Yasak gelmesi, bu aracın doğrudan ticari işlemlere konu olamayacağını anlatması açısından önemli. Zira böyle bir yasak olduğu sürece kripto paralar reel ekonominin çarklarına giremeyecekler.
Bunun ardından meşhur Thodex soygunu oldu. Kripto para borsalarından para çekme paniği haberleri gelmeye başladı. Bazı kişiler kaçtı, bazı borsalar para vermeyi durdurdu. Hadi diyelim bunlar Türkiye’ye has olaylar, tüm kripto para borsalarını bağlamaz. Ancak iş o kadar basit değil.
Bu tarz dolandırıcılık olaylarında bir ayrıntı var ki gözden kaçmasın. Kripto paraları savunanlar büyük bir keyifle bu paraların devletlerden bağımsız, merkezi olmayan paralar olduğunu söylüyordular. Ama Thodex dolandırıcılığı gibi durumlar yaşandığında herkes devletleri, savcıları, polisleri göreve çağırdı. Interpol devreye girdi. Bağımsızlık efsanesi toz duman oldu.
Geçtiğimiz günlerde İngiltere Merkez Bankası (BOE) Başkanı Andrew Bailey, kripto para birimlerinin "gerçek bir değeri olmadığını" belirterek, bu varlıklara yatırım yapan kişilerin tüm paralarını kaybetmeye hazırlıklı olması gerektiğini söyledi. Hemen ardından dijital para birimlerinin hızla artıp düşmesi sebebiyle birçok yatırımcının mağdur duruma düştüğünü ifade eden Bailey'in açıklamalarına İngiliz Finansal Yönetim Otoritesi (FCA) de destek verdi.
İngiltere Merkez Bankası gibi çok ciddi ve Dünya çapında bir ağırlığı olan kurumun başındaki kişinin bu sözü söylemesi çok anlamlı. Zira bu kurumların başındaki kişiler hem öyle çok sık konuşmazlar hem de boş konuşmazlar. Bailey’in bu açıklamasını tüm kripto para camiasında yankılandı. BOE’nin en üst düzey yöneticisinin bu ikazı yaklaşan bir tsunamiyi mi ikaz ediyor yoksa genel bir uyarı mı, göreceğiz. Ama her türlü dikkate alınmalı.
Gelelim ünlü Elon Musk’a… Kendisi hatırlarsınız daha önce Dogecoin gibi bazı kripto paraların lehine konuşmuş ve o paraların aşırı değerlenmelerine yol açmıştı. Biz yine yazdığımız makalede bunu bir tuzak olduğunu, Musk’un büyük ihtimalle daha evvel ucuzdan satın aldığı coinlerin reklamını yaptığını belirtmiştik. Bu reklamla fiyatı adeta uçuruyor, istediği değere ulaştığında ise elindeki coinleri satacaktır, diye ikaz etmiştik.
Nitekim aynı Musk geçtiğimiz günlerde katıldığı bir TV programında dogecoin ile dalga geçi, güya espriler yaptı, bir skeçte oynadı. “Benim coinlerle ilgili şakalarımı bazıları ciddiye alıyor” gibi son derece muğlak, manipülatif sözler sarf etti. Bizden söylemesi, yarınlarda Elon Musk çeşitli kripto paraların lehine ya da aleyhine çeşitli açıklamalar yapacak; çok canlar yakacaktır.
Göründüğü gibi kripto paralar artık bir çeşit kavşağa yaklaşmaktalar. Ya resmiyet kazanıp, devletlerin kabul ettiği ama vergiye ve her türlü yasal denetime tabi hale gelecekler ya da zamanla bir tür koleksiyoncu hobisine dönüşecekler. Bizce ilk senaryo daha gerçeğe yakın ama o senaryonun da daha kat edeceği yol var. Yaşayıp, göreceğiz…
Bu vesile ile tüm okurlarımızın mübarek Ramazan Bayramı’nı tebrik eder, hayırlara vesile olmasını dileriz.
