29’dan ördek yapmışlar. Uyuyan bir ördek. Resimde ördeğin nasıl yapıldığı aşama aşama gösteriliyor. 9’un yuvarlak kısmına bir gaga yapıyorlar. Yuvarlağın içine de bir göz. 2’nin kavisli kısmına ördeğin kanadını oluşturan telekleri çiziyorlar. Sonra boyuyorlar. Sonunda oluyor güzel bir ördek. 

Önce ördeği görseniz bunun 29’dan yapıldığını asla bilemezsiniz. 

Başka şeyler de yapıyorlar. 12’den ağaçkakan. 15’ten horoz. 10’dan tavuk. 2’den leylek. İnternetten sorgulayın bulursunuz hepsini. 

Benim aklımda 62’den tavşan vardı. 

Biz yapardık. Benzerdi de tavşana. Fakat fazla süslemezdik. Dışarıdan bakan o tavşanın 62’den yapıldığını anlayabilirdi. 

Nereden aklıma geldi 62’den tavşan? 

Bir resim çalışmasında görmüştüm. Ressam, aşama aşama çizmiş. Bir natürmort çalışması, son aşamada, ilk tablodaki natürmortla bağlantısını kurmakta zorlanacağınız bir soyut resme dönüşmüş. 

Bunun ‘yabancılaştırma’ olduğunu söylemişti bir resim öğretmeni. 

Topluluklar da, aynı o yabancılaşan resim gibi, zaman içinde değişiyor. 

Kabahati zamanın üstüne yıkmayalım. Değiştiren, aslında başka faktörler. 

Korona virüsünün varlığını sürdürmek için şekil ve huy değiştirmesi gibi değişiyoruz. 

Bilimadamları buna homeostatis diyorlar. 

Varlığını sürdürmek için kendini şartlara uyarlıyorsun. Mikroorganizmalardan insana kadar bütün mahlukat yapıyor bunu. 

Dışımızdaki şartlara bağlı olarak değişiyoruz. Bunu bilinçli veya bilinçsiz kendimiz yapıyoruz. Tabii içimizdeki değişme kabiliyeti yeni şartlara intibak etmemize yardımcı oluyor. 

Burada, asıl ilgi alanımın siyasi topluluklardaki karakter değişiklikleri olduğunu belirtmeliyim. 

Siyasette de geçerli mi homeostatis? 

Evet, geçerli. 

Siyasi çevreler lüzumu halinde eski halleriyle irtibatları tespit edilemeyecek derecede değişme potansiyeline sahip. 

Çıplak gözle bakınca bile görülüyor. 

(Çıplak kelimesi bugünlerde ‘çıplak arama’yı hatırlatıyor bana. İnsanların bu konudaki duyarsızlığı da değişimin göstergelerinden biri. Biz aranırken sorundu, başkası aranıyorsa o kadar sorun değil.) 

Değişiyoruz... Aynı değişmeye maruz kaldığımız arkadaşlarımızla bir arada, nasıl değiştiğimizin farkına varamadan. 

Bizimle birlikte, aynı kıvamda değişmeyenlerin değiştiğini düşünüyoruz. 

Biz aynıysak ve onlar bizim gibi değilse, mutlaka onlar değişmiştir. 

Hatta onlar, yoldan çıkmıştır. Sapmıştır. Savrulmuştur. 

Biz, işte buradayız, aynıyız. 

Beklersin aynıyız! 

AK Partililer, CHP’liler, MHP’liler, HDP’liler, hepsi, kimi az, kimi çok, değişti.. 

Mesela, 28 Şubat zamanında Darülaceze’nin duvarına asılan Abdülhamit posterine yumurta ve domates atan İşçi Partililerle şimdikiler aynı mı? 

Ya da AK Parti iktidarının ilk yıllarında başörtüsünü bir beka sorunu olarak gören CHP ile sonraları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karşısına hayli mütedeyyin bir adayı, İslam Konferansı eski genel sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu’nu koyan, ya da muhafazakar adaylarla yerel seçim kazanan CHP, aynı mı? 

Veya eski CHP’lilerle şimdi bu muhafazakar adaylara oy vermekte sakınca görmeyen CHP’liler? 

Bir ara, AK Parti’yi ihanetle suçlayan, demediğini bırakmayan MHP’lilerle bugünkü MHP’liler? 

Kısmen aynı olabilirler. 

62’den tavşan yaptığınız zaman, resmin başlangıcındaki 62’yi tavşanın içinden seçmenin mümkün olması gibi. 

İşçi Partisi’nin de bir sürü şeyi değişti, Çin’e muhabbeti değişmedi. 

Herkes değişti de AK Parti muhitleri yerinde mi kaldı? 

Mesela yolsuzluklara bakışları eskisi gibi mi mi? 

Yolsuzluk eskiden de caiz değildi şimdi de. 

Fakat şimdi yolsuzluğun mevcut olduğunu söylemek caiz değil. 

Adalet, ehliyet, liyakat, nepotizm ve daha başka sıkıntılı işler. 

Diyorsun ya, sıkıntılı işler. Bütün sıkıntılı işler gibi, başkası yapınca kötü, biz yapınca öyle bakmamak lazım. 

Ayrıca, en önemlisi, ötekiler yapmıyor muydu? 

Bunlar bir tarafta dursun. 

İdeoloji de değişiyor.  

Öyle ki bir gün 62’nin içindeki tavşanı seçemeyecek hale gelebiliriz.