Mezhep. Arapçası ‘b’ harfiyle biter. Mezheb. ‘Gitmek’ fiilinden. En kestirme şekliyle, ‘gidilen yol’ diye çevirebiliriz.

Yok. Bu olmadı. Meramı tam ifade etmiyor.

‘Gidiş şekli’, ‘gidiş metodu’ gibi karşılıklar, bizi ‘mezhep’in anlamına daha çok yaklaştırır.

Gökten inmez mezhep. Bizim düşünce ekolümüze göre durum böyledir.

Yeryüzünde, insanlar tarafından yapılır.

‘Düşünce ekolü’ dedim. Mezhep, bu anlama da gelebilir. Ekol. Ya da ‘mektep.’ İsterseniz ‘okul.’

Tabii ki, bir fark var arasında. Mektep kelimesi ‘yazmak’ fiil kökünden türetilmiş. ‘Okul’ ise, adı üzerinde, ‘okumak’tan.

Nedir, bizim ‘mektep’imiz?

Türkiye’deki insanların çoğunluğu için, Hanefi.

Bu mezhebin saliklerinin itikadi konulardaki imamı, İmam Matüridi.

İmam Matüridi, okuduğum ve anlayabildiğim kadarıyla, İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin metodunu sürdürüyor.

Kitabü’t Tevhid’de, o devirde bilinen diğer ekollerin tezlerini tartışıyor. Yine, aynı eserde, kendi tezini inşa ediyor.

Sözü uzatıyorum ki, insanların, kendi mezhepleri hakkında ne kadar bilgili ve ne kadar bilgisiz olduğuna dair bir fikir oluşsun.

Bir mantık, bir felsefe talebesi, Kitabü’t Tevhid’i okusa, büyük haz alır. Konular o kadar kıvrak bir zekayla, o kadar büyük bir vukufla ele alınıyor ki…

Sokakta, televizyon ekranlarında, internette, ‘Mezhep! Mezhep!’ diye kıyameti koparanlar nerede, İmam Matüridi’nin akıl yürütmesi, tartışması nerede.

Elbette, başka mezheplerin de kendilerine göre yöntemleri, kendi tezlerini izah şekilleri var.

Her biri farklı akıllara, farklı sosyal yapılara hitap ediyor.

Her birinin, kendilerine göre bir tarihi arka planları, oluşum süreçleri var.

İnsanların büyük çoğunluğu, bu tarihi ve toplumsal süreçlerin oğulları ve kızları oldukları için, düşünce dünyalarında başka bir pencere açmaya ihtiyaç duymuyorlar, hayatın kendilerine getirdikleriyle iktifa ediyorlar.

Mezhep için, çok kavga çıkmış dünyada. Hem Müslümanlar arasında, hem başka dinlerin mensupları arasında.

Derinine indiğiniz zaman, bu kavgaların çoğunun aslında siyasi olduğunu görürsünüz.

Fakat siyaset, mezheplerdeki görüş farklılıklarını, kendi kavgası için kullanmaktan hoşlanır.

Filanca şunu inkar ediyor. Onunla kavga etmek sevaptır. Sevap ne kelime? Vaciptir, farzdır!

Ben, mezheplerin farklı görüşlerinin fikir özgürlüğü kavramı çerçevesinde mütalaa edilmesini tercih ederdim.

Farklı mezhep mensuplarının birbiri hakkında kullandığı dilin ıslah edilmesini temenni ederdim.

Olmuyor. İnsanlar, gözleri karardığında, hiçbir makul yaklaşımı, hiçbir insaf ölçüsünü görmüyorlar.

Şimdi, öyle günlerdeyiz,

Maalesef, mezhebi farklılıklar nüfuz ve güç kavgalarında alabildiğine kullanılıyor.

Doğrusu, Müslümanlar olarak, bu kanlı kavgalar yüzünden, hem İslam’ın ‘selam’ ilkesinden uzaklaştık, hem de aleme rezil olduk.

Batılılar, bizim dünyamızda son yıllarda şiddetlenen kavgaları yorumlarken, Avrupa’daki Otuz Yıl Savaşları’na, Yüz Yıl Savaşları’na gönderme yapıyorlar.

Elle gelen düğün bayram!

Biz savaşmışız, onlar niye üzülsünler?

Seyrederler, gıdalarını alırlar.

Bu savaş, henüz Türkiye’yi içine çekemedi.

Ama, ortalıkta yükselen mezhep teranelerine bakılırsa, içimizde böyle bir cehenneme girmeye teşne tipler var.

Bu teraneleri yükseltenler, ne imam bilir, ne doğru dürüst kitap.

Sadece gürültü, sadece tahrik, sadece slogan bilirler.

Kavganın çok yakınındayız ve akl-ı selimden uzaklaşırsak içine düşebiliriz.

Düşersek, tarihimizin en büyük hatalarından birini yapmış oluruz.

Bizim, enerjimizi, varsa gücümüzü, kuvvetimizi, bu kavgayı soğutmaya ve mümkünse sonunda durdurmaya sarf etmemiz, bölgemizdeki, mezhebi kullanarak nüfuz savaşı yapan siyasi, dini liderleri sorumluluğa davet etmemiz lazım.

Allahu Te’ala’nın, birbirimizi boğazlıyoruz diye bizi ödüllendireceğini hiç zannetmiyorum.