Avrupa Uzay Ajansı’na ait Gaia uzay aracından yapılan ölçümler, içinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisinin Andromeda Galaksisi ile ne zaman ve nasıl çarpışacağına yönelik öngörüleri değiştirdi. Fizikçiler ve astronomlar bu iki dev galaksinin birleşeceğini uzun süredir biliyordu. Yeni ölçümler ise daha önce 3,9 milyar yıl olarak hesap edilen bu çarpışmanın 4,5 milyar yıl sonra olacağını gösteriyor. Yani Andromeda’daki yıldızların bizim galaksimizle birleşmesi başka bir bahara kaldı ve beklenen tarihten 600 milyon yıl sonra olacak.

Andromeda Galaksisi Ay’ın gökyüzünde olmadığı gecelerde teleskop veya dürbün olmadan normal gözle görülebilen tek galaksidir ve Messier 31, M31, NGC 224 olarak da bilinir. Bu galaksinin bize uzaklığı ise tam 2,5 milyon ışık yılı. Yani buradan bir sinyal göndersek, Andromeda’ya tam 2,5 milyon yıl sonra ulaşacak. Aynı şekilde gökyüzüne baktığımızda Andromeda’nın 2,5 milyon sene önceki halini görüyoruz. Şimdiki halini 2,5 milyon yıl sonra göreceğiz.

Andromeda bize doğru saatte 402 bin 336 kilometre hızla hareket halinde. 2012 yılında Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan veriler ve hesaplamalar 3,9 milyar yıl sonra çarpışmanın olacağını hesap ediyordu. Gaia Uzay aracı ise Andromeda’da bulunan yaklaşık 1 trilyon yıldızdan en parlak 1084 yıldızın hareketlerini inceledi. Bilim insanları bu veriler ışığında galaksinin bizim galaksimizle ne zaman çarpışacağı üzerinde bir model geliştirdiler. Süper bilgisayarlar sayesinde galaksinin hareketini hızlandırarak zamanı ileri aldılar ve gelecekteki konumunu belirlemeye çalıştılar. Araştırmanın sonucunda bu çarpışmanın 3.9 milyar yıl değil, 4.5 milyar yıl sonra olacağını hesapladılar.

Normal bir insan ömrünün 71 yıl olduğunu düşünürsek hiçbirimizin o günleri görme ihtimali bile yok. Ancak şu an birleşen başka galaksiler gözlemlendiğinde, bizim galaksimizin Andromeda ile birleşmesinin nasıl olacağı mevzusunda da fikir sahibi oluyoruz. Muhtemelen galaksiler önce uzaktan selamlaşacak. Sonra enerji kaybederek hızlarını azaltarak teğet geçecekler. Bir müddet uzaklaştıktan sonra U dönüşü yaparak birleşmeye başlayacaklar. Bu sırada yıldızların arasındaki gaz ve toz bulutları sıkışarak yeni yıldızlar da oluşturacaklardır. Galaksiler çok büyük olduklarından yıldızların birbirleriyle çarpışma ihtimali çok çok zayıf. Yıldızlar arası mesafeler çok uzak olduğu için göçmen yıldızlar boş alanlara yerleştirilecekler. Mesela bize Güneşten sonra en yakın yıldız Alfa Centauri’dir ve uzaklığı 4,2 ışık yılıdır. Sonra ki en yakın yıldız ise Süreyya yıldızıdır ki bize uzaklığı 8 ışık yılıdır. Araya yüzlerce yıldız gelse bile bize bir etkisi olmaz.

Andromeda ilk kez 964 yılında AbdurRahman al-Sufi tarafından “küçük bulut” olarak adlandırıldı. 1764 yılında Charles Messier onu M31 olarak kaydetti. Andromeda’nın ilk fotoğrafı ise İsaac Roberts tarafından 1887 yılında çekildi. O zamanlar henüz galaksi olduğu ve bu kadar uzak olduğu bilinmiyordu. Bütün bu evrenin Samanyolu galaksisinden ibaret olduğu varsayılıyordu. 1920’li yıllara geldiğimizde durum birden değişti.

Edwin Powell Hubble Şikago’da hukuk okuduktan sonra İngiltere’nin Oxford şehrinde eğitimine devam ederken babası vefat etti. Kızkardeşlerine ve annesine bakmak için İngiltere’den ABD’ye dönüşte gemi güvertesinde zifiri karanlık bir gecede gözlerini gökyüzüne çevirdi ve yıldızlı semalardaki haşmete hayran kaldı. Yıldızlar en iyi açık denizlerde veya şehir ışıklarından uzak yerlerde izlenir. 7 günlük bir yolculuktan sonra karaya ayak basar basmaz kararını vermişti. Şikago’da yeniden üniversiteye dönerek Astronomi okudu. Günlerden birgün Wilson Dağı’nda Dünya’nın en büyük teleskobunu inşa eden George Ellery Hale’e bir mektup yazarak onunla çalışmak istediğini söyledi. İşe kabul edildi ancak 1. Dünya savaşı patlak verdi ve Hubble askere gitti. Savaş sona erince tekrar mektup yazdı ve hala işe kabulünün geçerli olup olmadığını sordu. Evet cevabını alınca Los Angeles’a gelip Mount Wilson Gözlemevi’nde 100 inçlik o gün için Dünya’nın en büyük teleskobunun başına geçti. Evrenin sadece Samanyolu galaksisinden ibaret olmadığını ve başka galaksilerin de olduğunu keşfetti. Galaksilerden gelen ışığın milyonlarca ışık yılı öteden geldiğini hesapladı. Doppler efektini galaksilerden gelen ışığa uyguladığında dalga boylarının kızıla yaklaştığını gördü ve bu galaksilerin çok büyük bir hızla bizden uzaklaştığını ve dolayısıyla evrenin genişlediğini hesap etti. Geriye dönük hesaplar yaparak bütün bu kainatın 13.7 milyar yıl önce tek bir noktada toplandığını ve yokluktan bir anda bir ışıma olduğunu ve saniyenin trilyonda birinin trilyonda birinin trilyonda birinin 100 binde biri kadar kısa bir sürede meydana geldiğini ve zamanın ve mekanın da o zaman başladığını hesapladı. Ancak yaptığı bazı hesaplar o zaman için kabul gören bilimsel gerçeklere uymuyordu. Andromeda’nın galaksi olduğunu ve bizden çok uzakta olduğunu hesaplamıştı. O zamanlar bütün evrenin bizim galaksimizden ibaret olduğunu düşünen bilim insanları Hubble’ın buluşlarını ilk etapta kabul etmediler.

Ancak 1940’lara geldiğimizde Alman bilim adamı Walter Bade Mount Wilson Gözlemevi’nde çalışıyordu. II. Dünya Savaşı başlayınca bütün bilim adamları askere çağırıldılar. Walter Baade ise Alman Vatandaşı olmaktan dolayı “düşman astronom” ilan edildi ve tutuklanıp kamplara gönderilmek istendi. Bilim insanlarının devreye girmesiyle ev hapsinde kalmasına hükmedildi. Sonra teleskopları kullanmasına izin verildi ve gözlemevine hapsedildi. Baade iş arkadaşları savaşta olduğu için bütün teleskopları tek başına kullanmaya başladı. Hubble’ın yaptığı hesapları yeniden gözden geçirdi ve nerelerde hata yaptığını buldu. Savaş bitince 1953 yılında buluşlarını yayınladı. Bu veriler ışığında Andromeda artık bir galaksi olarak kabul edildi ve 2,5 milyon ışık yılı ötede bize doğru hızla yaklaşıyor.