Amerika Hükümeti son 35 gündür kapalı idi. Federal Hükümet çalışanları maaşlarını alamıyorlar, NASA gibi devlet kuruluşları yarı kapalı olarak çalışmalarını sürdürüyorlardı. Koruma altında bulunan ve ücretle ziyaret edilebilen milli parklar ve bahçeler tamamen bekçisiz kalmıştı. Devlete iş yapan taşeron şirketlerin birçoğu devletten alacağı ödeme gelmediği için kapısına kilit vurup çalışanlarına izin vermişti. Uzun süre maaş alamayan devlet çalışanlarının yardımına komşuları ve özel şirketler yetişti. İçi meyve, sebze, süt, yumurta dolu paketler hükümet çalışanlarına ücretsiz dağıtılmaya başlandı. Havaalanlarında çalışan güvenlik görevlileri ve hapishanelerde çalışan gardiyanlar mesaileri bittikten sonra şahsi arabalarıyla Uber yaparak veya pizza dağıtarak günlük ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştılar.

Hükümeti kapatıp işlemez hale getiren şey ise, başkan Trump’ın Meksika sınırına yapmak istediği duvar için 5.7 milyar dolarlık kaynağa çoğunluğa sahip Demokratların karşı çıkması idi. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler sürekli kavga halinde birbirlerini suçlarken ve iyice kutuplaşıp birbirlerine düşman olmuşken bile, daha Hükümet kapanmadan, Aralık ayının sonlarına doğru bir kanun tasarısını oybirliği ile kabul ettiler. Bu tasarı ulusal güvenlik için büyük ehemmiyet arzeden Kuantum Bilgisayarların bir an önce geliştirilmesi için bütçeden 80 milyon dolar ayrılmasını ve birden fazla kuantum bilgisayar araştırma merkezi kurulmasını öngörüyordu. Mesele bilim ve teknoloji olunca partizanlık bir kenara itilmiş ve ülkenin milli menfaatleri gereği herkes olumlu oy kullanmıştı.

Bu karar tasarısının onaylanmasından sonra bilim dünyasında kuantum bilgisayarlar fazlaca tartışılmaya başlandı. Kuantum teknolojisi hala çok erken aşamasında olmasına rağmen, ilaç endüstrisi, yapay zeka ve hatta lojistik ve tedarik zinciri planlaması gibi çeşitli endüstrilerde devrim yapma potansiyeline sahip. Bir kuantum bilgisayar şu anki mevcut en hızlı bilgisayardan bile 150 milyon kez daha hızlı çalışıyor. Klasik bilgisayarlarla yüzyıllar sürecek işlemler ve hesaplamalar kuantum bilgisayarlar ile birkaç saatte hatta dakikalarda yapılabilecek. Mevcut şifreleme teknolojilerinin tamamı kuantum bilgisayarlar tarafından kolayca kırılabiliyor. Benzer şekilde hiç çözülemeyecek algoritmalar ve şifreleme teknikleri de üretebiliyor. Atomların ve moleküllerin dizilişini ve ilaç üretiminde maddelerin birbirleriyle etkileşimini saniyenin çok kısa bir kısmında hesaplayabilmekte ve bütün kombinasyonları ve sonuçlarını anında analiz edebilmektedir.

İnsanlık olarak her gün ürettiğimiz veri milyonlarca bilgisayarı dolduracak kadar çok. Buna akıllı telefonlar, teknolojik cihazlar, uzay teleskoplarını da eklediğimizde bu verileri işleyip yapay zeka ve makina öğrenme metodlarıyla insanlığa faydalı hale getirmek çok büyük bilgisayar gücü gerektiriyor. İşte kuantum bilgisayarlar bu konuları problem olmaktan çıkarıp avantaj haline getirecek durumda. Kuantum bilgisayarlar devreye girdiğinde artık bilgisayarlar da görünmez olacaklar. Aynı elektrik gibi ekranınızı çok uzak bir merkezdeki bilgisayara bağlayacaksınız. Yapmak istediğiniz işlemler ana merkezdeki bilgisayarda çalıştırılıp sonuç ekranınıza gelecek.

***

Kuantum bilgisayar teknolojisinden geri kalmak istemeyen şirketler şimdiden yatırım yapmaya başladılar. Bu konunun öncülerinden olan Kanada merkezli D-Wave isimli şirket iki adet kuantum bilgisayar ürettiğini birisini Google’a, diğerini de NASA’ya verdi. 2018 yılının Ekim ayında internet üzerinden bağlanılıp ücretsiz kullanılabilen “Leap” ismini verdiği kuantum bilgisayar sistemini duyurdu. Buna göre bilgisayar programcıları en zor ve en gelişmiş yazılımlarını bu kuantum bilgisayarlara bağlanarak hızlıca sonuca ulaşabilecekler.

Teknoloji devi Microsoft ise kuantum bilgisayarlarda çalışacak olan bir programlama dili geliştirdi. Q# (Q-şarp) ismi verilen programlama dili gelecekte çok duyacağımız bir dil olacak. Bilgisayar mühendisliği öğrencilerine tavsiyem şimdiden bu dili öğrenmeleri. Zira kuantum bilgisayarlar devreye girdiğinde çok ihtiyaç olacak.

IBM ise 5 kübitlik(qbit) kuantum bilgisayarlarını yine internetten meraklıların kullanımına açtı. Online hesap açan herkes bu bilgisayarların gücünü kullanarak klasik bilgisayarlarda günlerce sürecek hesaplamaları çok hızlı bir şekilde kuantum bilgisayarlarda yapabilmektedirler. IBM ayrıca 50 kübitlik bir kuantum bilgisayar üretti ve birkaç gün önce de ilk ticari bilgisayarı satmaya başladığını duyurdu.
Kuantum bilgisayarlar fizik biliminin en ilginç alanlarından birisi olan kuantum fiziğinin esaslarına göre çalışıyor. Buna göre atom altı parçacıklar aynı anda birkaç yerde bulunabiliyor. Kuantum dolanıklığı sayesinde hiçbir iletişim ve ışık yaymadan galaksinin öbür ucundaki parçacıkla zamandan bağımsız iletişim kurabiliyor. Kuantum tüneli sayesinde önündeki duvarların içinden geçebiliyor.

Bu teknoloji uzaktan bakınca korkunç gibi görünse de insanlığın henüz çözülememiş bir çok problemini çözmeye aday. Ancak bu teknolojiyi kim geliştirir ve sahip olursa, sahip olmayanlara göre çok daha avantajlı olacak. Hatta yapay zekâ uygulamalarıyla geçmişteki veriler ışığında geleceği tahmin edecek. Ayrıca kuantum bilgisayarların çözemeyeceği şifre, kıramayacağı kripto olmayacağı için özel hayatın gizliliği diye birşey kalmayacak. Zaten sosyal medya sayesinde her yaptığımız iş, her gezdiğimiz mekan kaydediliyor. İnternette aradığımız her şey kayıt altında. Google bizim hakkımızda bizden daha çok şey biliyor ve ona göre reklamlar gönderiyor. Biz Twitter’da birisine laf yetiştirdiğimizi ve onu alt ettiğimizi zannederken, twitter her attığımız twit başına bizimle alakalı 44 farklı bilgi topluyor. Kuantum bilgisayarlar ile özel hayat tamamen ortadan kalkacak gibi görünüyor.

Türkiye geçtiğimiz yılın sonuna doğru uzay ajansını kurdu. Geçtiğimiz hafta ise hükümet tarafından yapay zekanın önemine vurgu yapılarak dijital atılım projesine başlandığı duyuruldu. Bu sevindirici gelişmelerin kuantum bilgisayarlar mevzusunda da devam etmesini diliyoruz.