973 yılında Fransa’da ve 1980 yılında Amerika’da üniversitelerin fizik bölümleri alarm veriyordu. Öğrenciler en temel bilim dallarından birisi olan fizik bölümünü tercih etmiyorlar ve hiç alaka göstermiyorlardı. Fizik bölümleri kapanma noktasına gelmişti. İki farklı ülke aynı yöntemle bu durumdan kurtuldular. Üniversite ve liselerde astronomi derslerinin sayısını artırıp, astronomi etkinlikleri düzenleyerek fizik bölümüne ilgi duyan öğrenci sayısını artırdılar ve yeterli sayıda öğrencinin fizik bölümüne kayıt olmalarını sağladılar.
Bu durum sanki bugün de tekerrür ediyor gibi. Geçen ay Los Angeles’ta bir üniversitenin fizik bölümünü ziyaret ettim ve bölüm başkanıyla kısa bir sohbetimiz oldu. Öğrenci sayıları o kadar az ki, eğer yeni bir öğrenci kayıt yaptırırsa film yıldızı muamelesi görüyor. Özel fotoğrafçı çağırıp fizik bölümüne kayıt yaptıran öğrencinin resmini çektirip, cam çerçeve içinde duvara asıyorlar.
Çünkü fizik bölümü zor bir bölüm. Başlayan çok az kişi bitirebiliyor. Matematikçiler kadar matematik, kimyacılar kadar kimya, fizikçiler kadar fizik bilmek gerektiriyor. Bir de bunun üzerine 100 yıl öncenin yöntemleriyle ders anlatıp, zor olan konuları daha da zorlaştıran, not kırmak için bahane arayan, sevdirmek yerine korkutan öğretim üyelerini ekleyince iş büsbütün çıkılmaz bir hal alıyor. Bu durumda da meydanı astrologlar, falcılar ve UFO’cular doldurup, ana akım medyada çok rahat yer bulup bilim dışı açıklamalarla gençlerimizin beyinleri esir almakta, bir neslin bilimsel açıdan kaybolmasına sebep olmakta ve nihayetinde ülkemizin bilim alanında ilerlemesine mani olmaktadırlar...
***
Bizim için de geçerli olan bu durumdan kurtulmanın yolu ise Fransa ile Amerika’da olduğu gibi astronomiyi sevdirmek, onun arkasındaki bilimi merak eden kişi sayısını artırmak ve meraklıların doğru kaynaklardan doğru bilgilere ulaşmasını sağlamak.
İşte tam bu noktada 10-13 Ağustos tarihleri arasında Antalya Olimpos’ta muhteşem bir doğal çevre içinde gerçekleştirilecek olan ve Türkiye’nin en büyük astronomi kaynağı Kozmik Anafor tarafından organize edilen gökyüzü ve bilim festivali büyük önem taşıyor. Bu tarihlerin seçilmesi de tesadüf değil. Çünkü bu tarihler Perseid göktaşı (meteor) yağmuruna denk geliyor. Perseid göktaşı yağmuruna sebep olan şey 109/Swift-Tuttle kuyrukluyıldızıdır. Bu kuyrukluyıldız her 133 yılda bir Güneş etrafında bir tur atar. Bu sırada Güneş’e yakınlaşmasıyla geride bazı parçalarını bırakarak yörüngesi üzerinde bir enkaz yığını oluşturur. Dünya’nın yörüngesinin bu kuyrukluyıldızın yörüngesiyle kesişmesi sonucunda bu enkaz yığınının içerisinden geçeriz. Dünya’nın kütle çekim etkisiyle burada bulunan irili ufaklı taşlar atmosfere müthiş bir hızla girerek yanarlar. Biz bu anlık yanarak kayma olayını “yıldız kayması” olarak adlandırsak da aslında onlar kuyruklu yıldızdan geriye kalan taş parçalarıdır. Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali bugüne kadar ülkemizde gerçekleştirilmiş olan en büyük çaplı sivil bilim organizasyonu.
***
Kendi ifadeleriyle Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali’nin gerçekleştirilme sebebi, özellikle üniversite çağındaki gençlerimize gökyüzü ve uzay sevgisini aşılamak, günümüz dünyasında özellikle ülkemizin de son yıllarda atılım yapma gayretinde olduğu uzay bilimlerinin hem kendileri, hem de ülkemiz açısından ne denli önemli olduğu bilincini aşılamaktır. Etkinlik kapsamında; teleskoplarla gökyüzü gözlem etkinlikleri, profesyonel ve amatör astronomların eşliğinde bilimsel sunum ve söyleşiler ile yine uzay bilimleri ile ilgili temel eğitimlerin yapılacağı atölye faaliyetleri gerçekleştirilecektir.
Festivalde Prof. Dr. Günay Taş, Prof. Dr. Osman Demircan, Prof. Dr. Talat Saygaç ve Yrd. Doç. Dr. Nazım Kemal Üre bilimsel sunumlar yapacaklar. Çok sayıda okul ve üniversite kulübü astronomi atölyeleri, su roketi yarışmaları ve gözlem etkinlikleri düzenleyecek.
Teleskoplu astrofotoğraf ve derin uzay gözlemleri ile ülkemizin en başarılı astrofotoğrafçıları arasında yer alan Ankara Astronomi Topluluğu’ndan Mustafa Aydın, Murat Sana, Özgür Cengiz, Metin Altundemir ve Mehmet Ergün festivalde astrofotoğrafçılık eğitimi verecekler.
Dört gün sürecek bu festivale katılmak herhangibir üniversitede 3 dönem astronomi dersi almaya bedel. Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali’ne katılmak ve daha fazla bilgi almak için www.kozmikanafor.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
NASA Mars’ta organik molekül buldu
Geçen hafta Perşembe günü NASA tarihi bir basın toplantısıyla Mars yüzeyinde hayat için 2 delil bulduğunu açıkladı. Peki bu ne manaya geliyor? NASA’nın Mars yüzeyinde araştırmalar yapan gezgini Curiosity (Meraklı) 3 milyar yıllık tortuş bir kaya içinde sondaj çalışması yaptı, kayanın içinden örnekler alıp inceledi ve sonunda hayat için gerekli olan organik moleküller buldu. Organik moleküller genelde yaşayan canlılar içinde bulunur. Organik moleküller hayatın yapı taşlarıdır. Karbon atomunun hidrojen, oksijen ve azot elementleri ile bağ kurarak oluşturduğu zincirlerdir. Fakat biyolojik olmayan süreçler tarafından da oluşturulabilir ve kesin olarak hayatın göstergesidir diyemeyiz.
Diğer taraftan Curiocity Mars atmosferinde metan gazının mevsimlere göre değiştiğini de keşfetti. Metan gazını biliyorsunuz en fazla büyük baş hayvanlar salgılar ve küresel ısınmanın en büyük etkenlerinden birisidir ve üstelik mevsimlere göre de farklılık gösteriyor.
Teleskoplu astrofotoğraf ve derin uzay gözlemleri ile ülkemizin en başarılı astrofotoğrafçıları arasında yer alan Ankara Astronomi Topluluğu’ndan Metin Altundemir, Mehmet Ergün, Delil Geyik ve Şerif Kürkçüoğlu festivalde astrofotoğrafçılık eğitimi verecekler.
Dört gün sürecek bu festivale katılmak herhangibir üniversitede 3 dönem astronomi dersi almaya bedel. Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali’ne katılmak ve daha fazla bilgi almak için www.kozmikanafor.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
