Yaşlılıkla birlikte aspirasyon riski artmakla birlikte, bebeklerde de görülmektedir. Doğuştan gelen yarık damak, kas hastalıkları ve beyin hasarı gibi durumlar bebeklerde aspirasyona neden olurken, yetişkinlerde görülmesinin nedenleri arasında, reflü, yorgunluk, yaralanmalar ve daha pek çok farklı durumlar bulunmaktadır…
ASPİRASYON NEDİR?
Aspirasyon, yuttuğunuz bir şeyin "yanlış yöne inmesi" ve hava yolunuza veya ciğerlerinize girmesidir. Ayrıca midenizden boğazınıza bir şey girdiğinde de olabilir. Ancak solunum yolunuz, boğulmanın aksine tamamen engellenmez.
Yutkunmakta zorlanan kişilerin aspire etme olasılığı daha yüksektir. Geçici olabilir veya daha ciddi bir durumun parçası olabilir.
Sık sık aspire edebilen veya yutma problemi yaşayan kişiler arasında yaşlı yetişkinler, felç geçirenler ve gelişimsel engelleri olanlar yer alır.
ASPİRASYON BELİRTİLERİ
Bazen yiyecek veya sıvının yanlış yönde gittiğine dair net bir işaret yoktur. Çünkü fark etmeyebilir ve öksürmeyebilirsiniz. Ancak çoğu durumda;
Boğazına bir şey sıkışmış hissedilir,
Yutkunurken acıyabilir ya da yutkunmak zorlaşır,
Yemek yerken veya içerken veya içtikten sonra öksürük olabilir,
Yedikten veya içtikten sonra tıkanıklık hissedilir,
Yemek yerken lıkırdayan veya "kulağa ıslak" gelen bir ses duyulabilir
Diğer işaretler:
Ağızda çok fazla tükürük oluşması,
Göğüs rahatsızlığı veya mide ekşimesi
Yemek yerken nefes darlığı veya yorgunluk
Yemekten yarım saat sonra ateş
Sık görülen zatürre
Çiğneme sorunu
ASPİRASYON NEDENLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
Yaşlandıkça çiğneme ve yutma konusunda daha fazla sorun yaşayabileceğiniz için aspirasyon
şansınız yaşla birlikte artar.
Aspire etmenize neden olabilecek diğer şeyler şunlardır:
Nöbetler
Yorgunluk
Asit reflü
Zihinsel yetenek kaybı
Ne kadar iyi çiğnediğinizi veya yuttuğunuzu engelleyen kas tonusu veya koordinasyon kaybı
Gırtlak kanseri
Baş ve boyun yaralanmaları
İnme
Amyotrofik lateral skleroz (ALS), Parkinson hastalığı ve multipl skleroz gibi sinir sistemi bozuklukları
Çok hızlı yemek ya da içmek
Diş problemleri
Ağız yaraları
Boğazınız veya boynunuz için radyasyon veya kemoterapi
Sık sık kusma
Solunum makineleri veya besleme tüpleri
ÇOCUKLARDA ASPİRASYON
Bazı çocuklar, aşağıdakilerin neden olduğu boğaz kası problemlerinden dolayı yutma güçlüğü çekerler:
Yarık damak gibi fiziksel koşullar
Gecikmiş büyüme
Beyin hasarı
Sinir sorunları
Spinal musküler atrofi gibi kas hastalıkları
Bebeklerde ve çocuklarda yaygın aspirasyon semptomları şunları içerir:
Zayıf emme
Kırmızı yüz, sulu gözler veya beslenirken yüz buruşturma
Beslenme sırasında hızlanan veya duran nefes
Beslendikten sonra hafif ateş
Hırıltı gibi solunum problemleri
Sık akciğer veya hava yolu enfeksiyonları
ASPİRASYON KOMPLİKASYONLARI
Aspirasyon, enfeksiyon ve doku hasarı gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Örneğin aspirasyon pnömonisi, iltihaplanmaya ve sıvı birikmesine neden olan bir akciğer enfeksiyonudur. Belirtiler yavaşça ortaya çıkabilir. Tedavi olmazsa tehlikeli olabilirler.
Aspirasyon pnömonisinin belirtileri şunları içerir:
Kokulu mukus ile sık öksürük
Nefes darlığı
Ateş veya titreme ve şiddetli terleme
Öksürdüğünüzde veya derin nefes aldığınızda göğüs ağrısı
Karışıklık, kaygı ve yorgunluk
Boğulma hissi
Zamanla, aspirasyon ayrıca dehidrasyona, yetersiz beslenmeye ve kilo kaybına ve diğer hastalıkların daha yüksek olasılıklarına yol açabilir.
ÖNLEME
Yutkunurken aspirasyonu önlemek için şu ipuçlarını deneyin:
Sadece uyanık ve rahat olduğunuzda yiyin.
Yemeğinizi küçük parçalara ayırın.
Daha küçük öğünler ve daha sık yiyin.
Kuru yiyeceğe sos gibi sıvılar ekleyin.
Birbirine yapışan gıdalardan kaçının.
Yemek yerken veya içerken konuşmayın.
Düz yatarken yemek yemeyin veya içmeyin.
Yemek yerken iyi bir duruş kullanın.
Ağzınıza ve dişlerinize iyi bakın. Diş hekiminizi düzenli olarak görün.
Sigara içmeyin.
