70. Berlin Film Festivali eleştirilerin gölgesinde programına devam ediyor. Altın Ayı için yarışacak 23 yönetmenden sadece 6’sının kadın olması festival öncesinde tepkilere neden olurken adına ‘Gümüş Ayı’ ödülü verilen, festivalin ilk direktörü Alfred Bauer’in Nazi propagandasının önde gelen isimlerinden biri olduğunun ortaya çıkması şok etkisi yaratmıştı.
SALİHA SULTAN
Bu yıl 70’incisi düzenlenen Berlin Film Festival’i perşembe günü yapılan açılışın ardından yoğun bir programla devam ediyor. Festivalin açılışı Fransız-Kanadalı yönetmen Philippe Falardeau imzalı “My Salinger Year” ile yapıldı. Genç oyuncu Margaret Qualley ile Hollywood’un deneyimli isimlerinden Sigourney Weawer’ın başrollerini paylaştığı film, edebiyat ajanı Margaret’in asistanlığını yapmaya başlayan, ancak yazar olmayı arzulayan Joanna’nın hikayesini anlatıyor. Film, Berlinale Specials programında yer alıyor. 1 Mart’ta sona erecek Berlinale’de bu yıl 71 ülkeden, 88’i kısa metrajlı olmak üzere toplam 342 film gösterilecek. Altın Ayı için yarışan 23 yönetmenden sadece 6’sının kadın olması ise festival öncesinde tartışmalara neden olmuştu.
“Sanatsal niteliğe” göre filmleri seçtiklerini vurgulayan Berlinale Direktörü Carlo Chatrian, bu yapımların ortak özelliğinin “insanların karanlık yüzüne” işaret etmesi olduğunu söylüyor. Uluslararası Berlin Film Festivali’nde bu yıl hiçbir bölümde Türkiye’den film yer almıyor. Festivalde Altın Ayı için yarışan kısa filmleri belirleyecek olan jüride bu yıl Türkiye’den Fatma Çolakoğlu yer alıyor. 15 yıldan bu yana sinema ve video sanatı alanında küratör olarak çalışan Çolakoğlu, halen çağdaş sanat merkezi SALT İstanbul’da görev yapıyor.
ALTIN AYIYI KUCAKLAYAN FİLMİMİZ SUSUZ YAZ
1964 yılında Metin Erksan’ın yönetmenliğini yaptığı “Susuz Yaz” Altın Ayı kazanan ilk Türk filmi oldu. Türkiye’de dönemin sansür kurulundan geçemeyen filmin Berlin’de başrolleri Hülya Koçyiğit ile Erol Taş paylaşıyordu. “Susuz Yaz”ın Altın Ayı kazanması, Türk sinemasının uluslararası alanda elde ettiği ilk başarılardan biri oldu.Bundan tam 46 yıl sonra, 2010 yılında reji koltuğunda Semih Kaplanoğlu’nun oturduğu “Bal” Altın Ayı’ya layık görüldü. Zeki Demirkubuz, Şerif Gören, Erden Kıral, Atıf Yılmaz, Nuri Bilge Ceylan, Seyfi Teoman, Reha Erdem festivale davet edilen yönetmenler arasında yer aldı.
NAZİ SEMPATİZANI KURUCU İÇİN VERİLEN ÖDÜL KALDIRILDI
Berlinale’nin ilk direktörü Alfred Bauer’in Nasyonal Sosyalizm döneminde yürütülen propagandalarda önemli bir rol oynadığının ortaya çıkması da tartışma yaratan bir konu oldu. Haftalık Die Zeit gazetesinde Ocak ayı sonunda çıkan konuyla ilgili haber festival yönetiminde de şok etkisi yarattı. 1951’den 1976’ya kadar festival yöneticiliğini yapan Alfred Bauer adına verilen Gümüş Ayı bu yıl iptal edildi. Festival yönetimi, bu ödül yerine festivalin 70’inci yılı dolayısıyla özel ödül verilmesi kararı aldı.
BÖLÜNMÜŞ KENTTEN DOĞAN FESTİVAL
1951 yılında düzenlenmeye başlayan Berlin Film Festivali bölünmüş Berlin’e hayat ışığı olmuştu. Berlin’de film festivali düzenlenmesi ABD’li subay Oscar Martay’ın girişimi ile oldu. Savaşın izlerinin hâlâ hüküm sürdüğü kente yeniden kültürel canlılık getirmeyi hedefleyen festivalin siyasi bir amacı da vardı: Soğuk Savaş’ın başladığı o yıllarda Batı’da nasıl bir hayat olduğunu Doğu’ya göstermek.
SANAT RESİTALİ SİYASET Mİ?
“Berlinale kuruluşunun ardından siyasi mesajlar vermeyi sürdürdü. Batı ile Doğu arasında soğuk rüzgarların estiği 1974 yılında ilk kez Sovyetler Birliği yapımı bir filmi festivale davet ettiğinde, yönetimi sanatsal değil siyasi bir karar almış oldu. 1988 yılında Çinli yönetmen Zhang Yimou “Kızıl Darı Tarlaları” ile Altın Ayı kazandığında, Çin’deki liberal güçlerle dayanışma mesajı veren Berlinale yine siyasi bir duruş sergiliyordu.
‘BU SENE GELENEĞİN DIŞINA ÇIKTIK'
Festivalde bu yıl Encounters adlı bir bölüm bulunuyor. 15 filmin yarışacağı bu bölüm, sinemada yeni anlatım biçimlerini desteklemeyi hedefliyor. Chatrian, “geleneksel üretim sürecinin dışında” şekillenen, “nitelik ve biçim açısından güçlü olmalarına rağmen” ana yarışmaya katılmak için gereken bazı özelliklere sahip olmayan filmleri Encounters’a davet ettiklerini söylüyor.
